Nhà Thơ Thanh Thảo Cùng Những Chùm Thơ Đặc Sắc Phần 2

Nhà Thơ Thanh Thảo được biết đến là một người đa tài có khả năng sáng tác thơ được nhiều người ngưỡng mộ. Ông được rất nhiều giải thưởng về văn học nghệ thuật. Những bài thơ của ông nhẹ nhàng nhưng lại rất mộc mạc dễ dàng đi vào tâm hồn của những người yêu thơ ca.
Bài viết Nhà Thơ Thanh Thảo Cùng Những Chùm Thơ Đặc Sắc Phần 1 hôm trước đã nhận được rất nhiều lời khen ngợi từ mọi người. Vì thế hôm nay uct.edu.vn xin được phép tiếp nối phần 1, mời các bạn đón xem phần 2 ngay bây giờ nhé!

Không đề

nhấp cần câu
câu giấc mơ ngày cũ
những giấc mơ
tớp bóng dưới lục bình
xanh buồn bã
con lại về nhà thấy má
cây mai mới trồng bật hoa
như mắt nắng lạc giữa vùng lụt bão
như mắt má
đăm đăm goc vườn
trong veo màu vú sữa
con lại về
giếng thơi
vành vạnh trời
bóng cây nghiêng
bóng má
bóng tiếng chuông loáng thoáng
mưa chuông
lá lá nhìn con lấp láy
trắng từng chùm mây dại
lơ lửng ngày
con lặng như cây dừa
không hiểu sao mình đậu quả

Khúc chậm 2000

I
tôi tự khoanh vùng mình
như con chó đánh dấu lãnh địa bằng nước đái
là khi tôi vượt những giới hạn
vòm cây gọi. Những ngôi sao gọi giật
nhưng li ti gọi thầm
một dải sáng nhạt xuyên qua vật cản
người đàn bà đẩy xe rác gõ vào mặt chiều
những báo hiệu
tôi hối hả quét dọn con người mình
kịp xe rác
quét tất
sạch bong
lúc ấy
từng chữ hiện dần như sao mọc
II
cơn gió hất qua
một cái lườm
tôi thu mình cây mắc cỡ
tôi xếp lá
nhìn bằng những chiếc gai
gai là nước mắt của cây
vầng trăng non thạch trắng
bãi hoang trăng sữa
festival chó
những con chó sủa trăng những con chó cười những
con chó ngửi mùi thảm hoạ
thi nhau rú lên cảm giác thật của mình
những kẻ kiếm tìm trong đêm
một công việc một hy vọng một chốn nương thân
một khoảng trống
đêm hứa hẹn tất cả
III
với hai cây bút
hai chiếc đũa
tôi đi tìm nguồn nước
chậm và lặng
kìa ngọn bút hơi run
thở từng nét mực
tôi biết mình đang khô hạn
chậm và lặng
IV
ngày trẻ
tôi tiêu những ngày của mình như mưa xuống cát
bây giờ tôi dè sẻn từng chiếc lá
trên cành
cái hộp diêm nhốt dế than tôi nhốt chút hơi ấm
mùa đông
chút gió mát mùa hè
cái hộp diêm sờn mờ nhãn hiệu
qua mặt tôi một đứa bé chống nạng tập đi lúc
năm giờ sáng
một chiếc xe tải xả khói đen vào thiên niên kỉ mới
một người đàn bà mất trí nhớ chạy về ánh đèn đường
phía sau lưng rạng đông
những con thiêu thân tạm dừng cuộc kiếm tìm
V
bây giờ tôi biết
những thế giới khác
cũng thế thôi
như con chim tập yêu chiếc lồng của mình
nhưng không cần tập hót

Kỉ niệm về những câu thơ Nga

Tặng Đồng, Chương và các bạn
Đâu phải bánh mì sữa bơ
Là thực đơn thời sinh viên sơ tán
Ta nhai ngô-răng-ngựa đến trẹo hàm
Ta làm quen cảm-giác-đói-thường-xuyên
Đèn thiếu dầu thì đốt thêm đống lửa
Mái nhà tranh rùng mình cơn gió núi
Bạn bè nào khuya khoắt đến cùng ta
Những câu thơ Nga những câu thơ Nga
Nghe văng vẳng tiếng chuông xe ngựa
Hoa tuyết bay lặng trắng những mái nhà
“Tôi nhớ mãi một phút giây huyền diệu”
Nơi phố nghèo em thoáng hiện rồi xa
Và cánh buồm khát khao, đơn độc
Sống trẻ chết trẻ như những nhà thơ Nga
Ôi may mắn đau buồn cho nhà thơ lớn tuổi
Lỡ sống rồi, xin đừng lỡ bài ca
“Buồm không tìm bình yên hạnh phúc
Nhưng hạnh phúc, buồm không tránh xa”
Cánh buồm ơi, nếu đúng là hạnh phúc
Đổi cả yên bình, tôi chấp nhận phong ba
“Tiếng đàn ghi-ta
Trăng và bùn”
Ta rung toàn thân bạch dương trong bão
Lạnh cứng người vẫn nhào xuống suối Đôi
Ta hồn nhiên lăn lóc như núi đồi
Bất chợt sáng nụ cười hoa sim tím
Lẽ nào phải đổi một chút mộng mơ một chút sai lầm thuở hai mươi mười tám
Lấy những gian nan vật vã suốt cuộc đời
Những câu thơ Nga những câu thơ Nga
Bây giờ bạn ở đâu
Đường bóng từng làm hoảng hồn các nhà văn và tiến sĩ
Niềm say mê đùa giỡn trước khung thành
Chúng ta dại khờ chúng ta tinh nhanh
Không ngờ được quả bóng này đã mất
“Như một kẻ nguyện cầu thân đỏ rực
Hoàng hôn loan báo trước một tin lành”
Chính Puskin, Lecmantốp, Êxenhin
Đã khuyến khích tôi thành nhà thơ
Ngay từ lúc tôi thường trốn học
Cảm ơn các thầy các cô khoa văn trường Tổng hợp
Dẫu chưa bao giờ tôi là học sinh ngoan
Cảm ơn những cánh rừng Việt Bắc
Cho tôi thử sức bao lần trước khi vượt Trường Sơn
Nhưng có lẽ suốt đời tôi nhớ mãi
Những câu thơ Nga những câu thơ Nga
Nồng nhiệt cô đơn lạ lùng kiêu hãnh
Bạn bè nào khuya khoắt đến cùng ta.

Lại chào đất nước tôi

(tặng Lê Sơn và Đặng Ngọc Khoa)
có những lúc uống thứ bia “số một thế giới”
vỏ lon lăn lóc nhìn ra sao thấy không vui
có những lúc mỏi mê những trò giả lả
nhìn ra sao thấy không vui
đất nước tôi ôi đất nước tôi
những người mang AK thuở trước
những người cu li xe hôm nay
mặt đen nhẻm khói bom rồi bụi bẩn
mắt họ chuyển từ trong veo sang tối sẫm
xe ba bánh thùng xe bụng rỗng
có Trường Sơn nào trong thành phố đâu
mà dấn từng vòng khó nhọc thế này
sau cơn mưa bao mỹ từ nồng nỗng
nhìn ra sao thấy không vui
cứ tự mình dán băng keo vào miệng
con gọi Mẹ chỉ còn nghe ú ớ
yêu Tổ quốc chỉ còn nghe ú ớ
đất nước phơi như đĩa thịt chia phần
dù trưa nay xơi một bữa tú hụ
nhìn ra sao thấy không vui
nút cổ chai cả vạn người chen lấn
đất nước co ro một dáng Thị Bình
khi Việt Nam thành “quán phở thế giới”
chủ có tạt nước lèo vào mặt cũng làm thinh
như em gái trăm mẹ mìn đày đọa
biết tìm đâu ra mẹ đẻ của mình ?
cứ vơ vất giữa hai bờ địa ngục
khi nhìn ra tấm bảng chỉ “ thiên đường”
không kêu không khóc chỉ âm thầm
không kêu
không khóc
chỉ âm thầm

Lòng giếng

mọc trong lòng giếng những vạt rêu đám cỏ
bao nhiêu trời tròn và thỉnh thoảng mặt trời đi ngang
đêm đêm những ngôi sao chìm xanh ướt
một ngày nào
mà tôi thả vào lòng giếng
nhoà nhoà
nhiều năm sau
tôi trở về buông gàu
gương mặt má tôi
ròng ròng nước mắt

Một người lính nói về thế hệ mình

ngày chúng tôi đi các toa tàu mở toang cửa
không có gì phải che giấu nữa
những thằng lính trẻ măng tinh nghịch ló đầu qua cửa sổ
những thằng lính trẻ măng quân phục xùng xình
chen bám ở bậc toa như chồi như nụ
con tàu nổi hiệu còi rung hết cỡ
và dài muốn đứt hơi
hệt tiếng gã con trai ồm ồm mới vỡ
thế hệ chúng tôi
hiệu còi ấy là một lời tuyên bố
một thế hệ mỗi ngày đều đụng trận
mà trách nhiệm nặng hơn nòng cối 82
vẫn thường vác trên vai
một thế hệ thức nhiều hơn ngủ
xoay trần đào công sự
xoay trần trong ý nghĩ
đi con đường người trước đã đi
bằng rất nhiều lối mới
những cái tên trên cây rừng khắc vội
những chữ N chữ T vạch ở các bình tông
ba lô đựng một bộ áo quần
vài gói mắm cùng nắm cơm nho nhỏ
bếp dã chiến cháy dọc bờ suối đá
treo tòn ten mấy ống cóng canh chua
nấu lá giang và mắm ruốc
tất cả những gì chúng tôi có được
đều trải cho nhau, trải ra đất thật tình
với quân thù-chi đến tối đa
với bè bạn-phải chơi hết mình
nếu chỉ nhìn da chúng tôi đen hơn
nhìn cái vóc dạn dày trước tuổi
đếm vết chai trên bàn tay, chưa đủ
cũng chưa đủ nếu chỉ tính cuộc đời bằng những chiến công
ôi trảng dầu những chiếc lá khô cong
mỗi bước dưới chân rì rầm tiếng nói
đêm hành quân qua nhiều đống lửa
bùng tự nhiên ngay giữa lối mòn
thế hệ chúng tôi bùng ngọn lửa chính mình
soi sáng đường đi tới
có những đêm mưa quất bốn bề
giữa Tháp Mười không mái lá nương che
nước đã giật phải đẩy xuồng băng trấp
lúc ấy chân trời là lưng người đi trước
vụt loé lên qua ánh chớp màn mưa
thế hệ chúng tôi trắng từng đêm lội nước
sình bết từ chân bết đến đầu
nên giọng nói có nhiều khi ngang dọc
nên cái nhìn có lắm phen gai góc
vì ngọn lửa chịu sình là lửa thực
đã bùng lên dám cháy tận sức mình
nhủ điều chi ơi tiếng quốc đêm sương
kêu da diết suốt một mùa nước nổi
bông điên điển mở cánh vàng nóng hổi
là nắng chiều đẫm lại giữa lòng tay
đất nước ngấm vào ta, đơn sơ
như Tháp Mười không điểm trang đầy im lặng
trên tất cả tình yêu tình yêu này đi thẳng
đến mỗi đời ta bất chấp những ngôn từ
tôi gặp thằng bạn thân trong một chuyến bất ngờ
đêm Mỹ Long hai đứa nằm lộ đất
trải dưới trời một tấm ni lông
nơi khi chiều B52 bừa ba đợt
nơi mấy năm rồi hố bom không đếm hết
nơi tôi chợt thốt niềm mơ giản dị của mình
“chừng nào thật hoà bình
ra lộ 4 trải ni lông nằm một đêm cho thoả thích”
thằng bạn tôi đăm đăm
nhìn một ngôi sao mọc trong hố bom nhoè nước
đôi mắt nó lạ lùng mà tôi thấy được
chứa đầy một hố bom và một ngôi sao…
cơn lốc xoáy trên nóc rừng nguyên thuỷ
tiếng gió hú dài trong những bộng cây
đàn dơi chấp chới bay
trảng tranh hừng hực nắng
chúng tôi qua cái khắc nghiệt mùa khô
qua mùa mưa mùa mưa dai dẳng
võng mắc cột tràm đêm ướt sũng
xuồng vượt sông dưới pháo sáng nhạt nhoà
đôi lúc ngẩn người một ráng đỏ chiều xa
quên đời mình thêm tuổi
chân dép lốp đạp mòn trăm ngọn núi
mà không hề rợp bóng xuống tương lai
những trận đánh ập về đầy trí nhớ
pháo chụp nổ ngang trời từng bựng khói
nhịp tim dập dồn lần xuất kích đầu tiên
bình tông cạn khô trên nóc hầm nồng khét
những vỏ đồ hộp lăn lóc
cái im lặng ù tai giữa hai đợt bom
một tiếng gà bất chợt
bên bờ kênh hoang tàn
thế hệ chúng tôi không sống bằng kỷ niệm
không dựa dẫm những hào quang có sẵn
lòng vô tư như gió chướng trong lành
như sắc trời ngày nắng tự nhiên xanh
đoàn xuồng chuyển quân bơi rậm kênh Bằng Lăng
buổi chiều pháo bắn
những cây bình bát gục ngã
hoàng hôn đôi bờ như máu chảy
trắng dòng kênh xác xăng đặc lều bều
tôi bỗng thấy mặt mình trên mặt nước
mặt nước trôi những dề xăng đặc
mặt nước trôi những trái bình bát
mặt nước trôi quê hương không còn nguyên vẹn
và tôi thấy
trôi qua mặt mình bao nhiêu gương mặt
những bạn bè quen những bạn bè chưa gặp
trẻ măng
loang loáng theo con nước
tủa về những đồng sâu
hun hút
buổi chiều
đó là những người qua trước
không phải trước hai mươi năm
đó là những người qua sau
không phải sau hai mươi năm
mà vào buổi chiều ấy
trên những dòng kênh ấy
pháo bắn và nước chảy
thế hệ chúng tôi nhìn rất rõ mặt mình

Một nửa

nửa miệng cười
trống vắng hiện những bóng dáng thân yêu những
bóng dáng xa lạ
trò chuyện không lời
tôi gặp má tôi
từ cõi âm Người trở về yêu thương tôi như hồi nào
số phận đã chia lìa hai mẹ con
trong ánh mờ
tôi yêu những giấc mơ
một nửa
cảm ơn đêm tối
vị thần dịu dàng đã cho kẻ bần cùng nhất
nửa giấc mơ

Mùa đông 1991

Những ngày nắng đẹp đầy lo ngại
nhiều lúc vui mà nghe hãi hãi
tưởng đã êm xuôi đã thoát vòng
nào hay còn một trận lốc vàng
cái ngày trời giáng đòn oan nghiệt
quà Nô-en khủng khiếp cuối mùa đông
giữa bao nhiêu số phận dắm chìm
nổi một bàn tay như cánh chim đơn độc
bàn tay ấy buông rời năm Chín Mốt
năm đảo điên tan nát nhọc nhằn
bàn tay ấy cố vói lên lần chót
quờ chiếc phao cứu mạng của mùa xuân.

Mùa xuân

Một mình dọa dẫm sương khuya
rơi bình thản buốt mặt
có ngôi sao nằm im túi ngực
con đom đóm trong lọ penixilin
nhấp nháy xanh
khi dừng lại bên đường
một con dế kêu thầm đâu đó
như hơi thở nghe qua điện thoại
mùa xuân là cái phin
lọc anh từng giọt.

Ở quê nhà

Những cây cau đã trổ hoa
yêu thương xa lạ
nơi không khí biến ta thành lặng lẽ
dẫu muốn ồn ào biết ồn ào với ai.
con đường làng mấy mươi năm mòn
dần dưới chân người, chân trâu, chân mưa
đường lầy thụt dẫn về yên tĩnh
ta đã có những con chuồn chuồn, con cá, con cua
ta đã có nỗi cô đơn ngọt ngào trẻ nhỏ,
gần như một bức tường vô hình dựng lên
bao bọc tuổi thơ quê nhà mấy mươi năm xa cách
thỉnh thoảng ta về nhìn ngắm lại
phần đời đầu tiên con đường loang những vết bùn
nơi mùi hoa cau thơm đậm hơn lúa xanh hơn dòng sông hiền hòa hơn tất cả
hoàng hôn đến như một người gánh rạ
gánh sắc vàng đang sẫm dần.

Phút ấy

phút ấy tôi gặp ở đâu lờ mờ gương mặt
bàn tay chải cơn mưa tan nát tím hoa xoan
và tôi chạy ùa đến em
chúng ta chẳng còn gì để mất
phút ấy thành gói lương khô xảm mốc
tôi rả rích gặm dần

Thuận

Những đường bóng của Thuận ngày ấy
đẹp ngẫu nhiên
có thể dắt bóng lách qua đối phương
Thuận không dắt nổi đời mình
lách qua số phận
“hy sinh ở chiến trường miền Nam”
những đường bóng của Thuận ngày ấy
không vô danh
thắp thêm một nén hương trên mộ liết sĩ
mình nghĩ, biết đâu, may ra, sẽ gặp nơi Thuận nằm
cái sân bóng mênh mang
vắng lạnh
và tiếng loa thông báo thản nhiên
“hy sinh ở chiến trường miền Nam”
quả bóng tròn
bây giờ thành quả đất
mãi mãi Thuận nằm phía khuất
đường Thụy Khuê vườn Bách Thảo sân trường…

Tổ quốc

vệt nắng mỏng trước sân mái gà cục tác
con tôi ngủ trong nôi văng vẳng tiếng còi tàu
bữa cơm gia đình tôi trộn bắp trộn sắn bảy mươi phần trăm
mùa xuân những cơn bão hung hãn bất ngờ ập tới
trầm tĩnh như rừng kia như biển kia
Tổ Quốc tôi đứng lên trước bầy xâm lăng phương bắc
những dãy núi cong cánh cung những nỏ thần khủng khiếp
lại tung hàng loạt mũi tên xuyên ngực quân thù
ải Nam Quan ngọn khói xưa Nguyễn Trãi nuốt nước mắt quay về
mười năm nằm gai nếm mật
hẽm Chi Lăng lầm lì sông Kỳ Cùng bốc cháy
pháo đã giăng từ ngàn vạn điểm cao
quân di chuyển những dòng sông chảy ngược
mây uy nghi Yên Tử thuở nào
còn in dáng Trần Nhân Tông mắt dõi về phương bắc
tính nước cờ ung dung trên cao
sông Kỳ Cùng những tảng đá lên hơi
đùa với mặt trời trong nước
tôi chỉ đến tắm một lần nhưng đó là Tổ Quốc
chảy lặng thầm suốt cuộc đời tôi
những câu lượn câu sli đêm chợ Kỳ Lừa
chén rượu nồng thơm sắc màu thổ cẩm
vó ngựa gõ dòn lâng lâng sương khuya
khẩu súng chống tăng ghì chặt vào vai
anh xạ thủ H’Mông mười tám tuổi
khi lũ giặc đang điên cuồng lao tới
một chấm nhỏ trên bản đồ một chấm nhỏ thiêng liêng
phút người lính đứng bật lên cắm chặt chân vào đất
phút ấy, đất dưới chân anh là Tổ Quốc
quả đạn rời nòng trong chớp mắt
xe tăng cháy ngang đồi lũ giặc lùi xa
anh lính trẻ mỉm cười lau mồ hôi trên mặt
gương mặt dịu lành như Tổ Quốc chúng ta

Tới biển

Giờ anh về với biển
Ngọn sóng gào từ xa bỗng phủ trắng chân mình
anh ngấm muối toàn thân
Anh dầm trong gió, dầm trong nắng
Câu ca dao vị mùa thu đầm đậm
Những con còng vẽ ngoằn ngoèo trên cát
Những dấu hiệu hồn nhiên gửi đến bầu trời
thân hình em trong sáng tựa đất đai
nơi thu hút màu xanh và ngọn lửa
làn da mặn gọi cánh buồm về thở
giọng nói nặng trầm trong đêm cát âm vang.
… Củ khoai lang vùng cát ngọt lừ
em cười khẽ phía sau rào bông bụt
trời trở nam chắc lắm cá chuồn
bà tỉ tê vá lưới ngoài sân
gió nhí nhảnh luồn qua từng mắt lưới
bàn tay bà chứa bao nhiêu tiếng nói
hàng trăm cơn bão, hàng trăm đêm động biển
bàn tay thắp sáng lửa chài
khoả cát trên mồ con mồ cháu
giữ lại những gì không thể mất
bà ngồi đó giữa con và biển
bàn tay vá lành những mảnh đời riêng.
Chúng mình là của nhau ấm áp dưới mặt trời
ta đã sống như cây xương rồng trên cát
đã sống được nơi tưởng chừng cạn nước
mà lặng lẽ nở hoa…
Những dòng sông băng qua những vết thương
về với biển đâu phải tìm yên nghỉ
tới cửa sông là bắt đầu sóng gió
những cây giá xoay trần ngâm nước giữ phù sa.
Và những gì anh khát khao lâu nay
anh đã thấy khi tìm về với biển
lúc em vốc lên bàn tay nước mặn
là em đã gặp cuộc đời anh
dưới mặt trời đang chầm chậm kết tinh
hạt muối nhỏ ngây thơ thuần khiết
nó sung sướng được hoà trong sóng nước
để cuối cùng đọng lại trên môi.

Trước thế kỷ 21

Ta đi qua những rung chuyển vô hình
không máy gì ghi được
con người ta nhiều lúc như phát cuồng
nhiều lúc ngồi lặng im bất lực
Những ngôi nhà mọc lên như tia chớp
những vật dụng tiện nghi liên tục đổi dáng hình
những cặp vợ chồng ly hôn như cơm bữa
những người già mỗi phút mỗi già thêm
Đường phố sạch hơn nhưng sông suối bẩn hơn
đến biển cả cũng chứa đầy chất thải
ta đầu độc cá rồi ta ăn cá
vòng luân hồi này Đức Phật cũng chào thua
Có những kẻ điên rồ tới mức
toan biến vòm trời thành bãi rác khổng lồ
cho cái nhìn con người trở nên thô lỗ
không còn cổ tích không còn thơ
Những gì dịu dàng sâu kín nhất
cứ phơi ra như lộn trái túi quần
tất cả đều phải là cụ thể
“âm nhạc xong ngay” “điện ảnh ăn liền”
Và tượng đài những mẫu người thành đạt
đứng câng câng trong tâm trí mỗi người
còn những ai băn khoăn khắc khoải
những Hamlet ngày xưa bỗng chốc hóa trò cười
Phải nhân loại bây giờ điên đến vậy?
tôi có thấy ít nhiều nhưng tôi không tin
vì tôi tin mãi mãi con người là bí mật
mãi mãi chúng ta không đi hết bản thân mình

Trường ca “Đêm trên cát”

Một đêm của nhà thơ Cao Bá Quát
những con cá vàng ngủ mê trong điện Thái Hoà
cặp mắt giấu sau bóng tối
tiếng thở dài
bàn tay nơi không thấy bàn tay
phút chốc đốm lửa loé sáng
người lính canh bên con nghê
bao giờ
ta không định ra đi hay ở lại
hoa gạo trong sương sớm
nung nấu lòng kẻ xa
ta đứng phía mặt trời lên chậm
nửa đường đời cơn gió thoảng qua
đừng nói đừng nhắc
ta thèm nghe tiếng giã gạo
vợ hiền tấm mẳn làm thuê
và dòng sông chảy ta nghe
mùa đông bãi quạnh lạnh tê gió lùa
ta như thể cành bàng khô
cắn răng chịu rét mà chờ lộc non
bao giờ
câu hát thời bé dại
“ếch cắn cổ rắn tha ra ngoài đồng”…
sẽ tới lúc chăng
con nghê đá người lính canh hoá đá
đêm cứng khô như một bức tường
ai thả rơi từng bước chân
hoang vắng…
áo phong trần tả tơi
ta đã giải trọn kiếp người
với dòng sông dựng ngang trời thanh gươm
với bài ca thuở khốn cùng
hát bên người đói ngập ngừng xin cơm
với tàn nhẫn lời roi song
cháy trên da thịt hãy còn biết đau
đừng nói đừng nhắc
ta đã gượng dậy thế nào
để ném những câu thơ
như khạc từng búng máu
có lúc vào canh ba sợi dây đêm chùng lại
ta lấy chiếu đắp thêm cho chú nhỏ
khêu bấc đèn ngóng đợi
ngỡ vừa nghe tiếng kẹt cửa của hư vô
giận mình chưa học được phép ngủ
mắt trừng trừng mở trước vực sâu
những con chuột nhắt
gặm nhấm tấm vải hy vọng
mà ta canh cửi suốt đời
những con chuột nhắt
bò qua khoảng không chóng mặt
lên tận chín tầng trời
khoảnh khắc ta hụt hẫng
mây dưới chân tan loãng rã rời
hố thẳm
bao năm ròng chới với
lòng mê man vin một chút danh hờ
trên đất nước trận bão đen tàn hại
bầy châu chấu từ đâu về che kín mặt trời
lúa te tướp mặt người xanh xám
dài làm sao những buổi chiều trống rỗng
bụng quắt queo kiến bò
cái đói thật tình xuống hai hàng nước mắt
nào phải chuyện văn thơ
nào phải lối đãi bôi thù tạc
trăng trong chén anh
là giọt rượu cặn cuối cùng
của sông Trà một đêm khói sóng
nhìn mắt bạn thấy bóng mình lẳng lặng
mối hận bỗng trào lên cuộn xoáy con thuyền
dù đi hay ở
chẳng bao giờ ta quên
bàn tay bạn giơ ngang như níu kéo
như buông bắt cái gì tận xa vời
ta chỉ là gã nhà thơ cùng đường quay trở lại
lòng ước ao thoáng hạnh phúc mơ hồ
tóc xoã đầu ngọn gió
rối bời bao tâm sự
ta già rồi chăng
trước mặt bức tường cao thêm mãi
gánh nặng lưng còng trèo non lội suối
xoè bàn tay còn lại đất bùn
mong tài năng nở rộ dưới vầng dương
buồn cười thay
nghe trong miệng vị sương mù nhạt thếch
con chim quyên lỡ vận
lang thang trên mặt đất
tiếng kêu sao nghẹn ngào
ta đã phí hoài quá nhiều sức lực
gót chân mòn những bước không đâu
ở nơi đó dường như tình yêu
lần thứ nhất hoa xoan rơi lấm tấm
mưa giêng hai thấm áo người ơi
ở nơi đó ta nhỡ một nụ cười
ba mươi năm sau nhớ lại còn muốn khóc
nỗi nhớ của người đi trên cát
mỗi bước mỗi lùi về tuổi thơ
những khao khát bỗng thành chõ vỡ
mắt đăm đăm cát trải mịt mờ
thì cứ đi cứ đi và đi mãi
như nước kia chảy không bến không bờ
ta đã ném thơ mình vào thác xiết
một sợi chỉ mành mỏng mảnh treo chuông
một tiếng thét khi đầm lầy dâng ngập cổ
trước mõm chó trước vó ngựa
lần đầu thơ biết đến hiểm nguy
hãy đứng lên ngọn lửa
giữa màn đêm kinh sợ
hãy thắp sáng lời nguyền rủa
trước Ngọ Môn
hãy uống cạn con đường
đầy chông gai cạm bẫy
hãy xuyên thủng bức tường
bằng ngôn ngữ
hãy chế ngự thời gian
bằng lặng lẽ
ta đã vãi tung những hạt giống của mình
vào đất đai tăm tối
bao giờ cho đến tháng ba
trẻ gọi trâu lanh lảnh ngoài đồng lúa đang thì con gái
luỹ tre ngà lơ mơ
cái áo khoác thanh bình
tiếng tu hú trôi trong màu đỏ
tháng năm về thức tỉnh những mầm sen
có gì khiến ta bứt rứt
có gì không thực
qua vẻ hiền lành khép nép kia
ta thích hoa phượng
cháy tận cùng ngọn lửa
dù phải thiêu đốt cả mùa hạ
ai thảnh thơi ăn măng trúc mùa thu
gió heo may ta cúi đầu từ biệt
dăm bảy học trò mang rượu tiễn đưa
các con đừng khóc
ta đi đâu
lênh đênh theo đàn chim di trú
ai cắn răng qua cầu mùa đông
cầm cố áo bông đổi vài đấu cám
chợt ấm lòng nghĩ tới người thân
nếu chỉ sống cho riêng mình
cảm sao nổi phút tấm lòng kỳ lạ ấy
đã trộn trong ta hàng ngàn số phận
như bột nhào như vôi vữa
mong một ngày hiện rõ
chất thật mỗi con người
lặng yên trên bề mặt
gào thét dưới chiều sâu
hiểu những giới hạn
và khoảnh khắc
một thành hai thành ba thành vô số
mãi mãi dò tìm
mãi mãi không thể nào chạm đáy
những quả táo non chua chát
ngọt ngay dưới mắt trẻ thơ
cha lẩn thẩn đi học nghề mổ rồng
đâu ngờ các con đói gầy đến thế
như Thiếu Lăng thuở xưa về nhà
ôm mặt khóc đất trời sầm tối
những giọt nước mắt
tắt nhanh trên cát
những giọt nước mắt
chẳng cần hoá ngọc
ném gông dài làm chiếc thang mây
cười dội tới những tầng cao chất ngất
ta sống lại nhờ tiếng cười
lần thứ hai chào đời từ ngục thất
xin bạn đừng kinh ngạc
vì sao chiếc mầm cây nhỏ nhất
bị cả mùa đông nhào vô trấn lột
bị bóng đêm lường gạt
vẫn trần trụi lớn lên
trên cánh đồng ngập ngụa
trên màu lam lũ những ao bèo
ta biết mình sẽ trở lại
với bạn nghèo ăn bữa cơm rau dưa
uống chén rượu thơm nồng không pha phách
cất bằng thứ men truyền giữ đã bao đời
ta sẽ trở lại
dù phải húc đầu vào đá
để mở cửa
sau mùa đông là mùa xuân
sau cái chết một bắt đầu khác nữa
rêu nhuộm thời gian quanh gốc gạo
đàn quạ kêu trên đỉnh tháng tư
chuông chiều buông dòng sông chảy chậm
sao vụt xanh dải ráng chưa mờ
có tiếng gì chừng quen thuộc
đến từ sắc trời phút giây thay đổi
chừng gọi ta từ yên tĩnh không cùng
hỡi người bạn đường mệt mỏi
đâu là nơi dừng tạm bàn chân
đâu con sóng dịu dàng
đưa đẩy vành trăng
đâu lời ru lúc quên lúc nhớ
như mây mù mây tan
gió
cát
quay cuồng
chiếc lá
xốc áo đứng lên
lưu đày
bầy cá nược đua theo thuyền
trăng bầm đỏ
mặt biển bùng cơn ác mộng
con quái vật lừ lừ phun khói
đang bò về phương Đông
ta thét gọi
chỉ mình ta tỉnh thức
tiếng ta chìm như hòn sỏi giữa mênh mông
lặng ngồi cho cạn đêm sương
nâng chén rượu với hư không chuyện trò
một đời trải bấy âu lo
cái vui thiên hạ bao giờ vui chung
bình sinh khoác mảnh chăn đơn
đói no ấm lạnh thói thường khác nhau
nỗi niềm lo trước vui sau
hai con mắt mở chiêm bao mấy lần
bước đi bước ở tần ngần
trống hoang quán trọ trần gian gió lùa
ta sẽ trở lại
con người
dài hơn mọi con đường
giữa hai hàm răng là bóng tối
những người trốn thuế trốn sưu
bóng tối trùm lên cái nhìn hốt hoảng
những người không muốn chết trước lăng vua
như sỏi đá
những người vốn rụt rè ai gọi cũng dạ
suốt đời quẩn quanh chật chội luỹ tre làng
vì lẽ chi
họ bỗng đặt vào ta bàn tay lửa
ta có thể đưa tặng họ món ăn gì
ngoài hy vọng?
ta có thể trao cho họ của cải gì
ngoài gánh nặng?
khi ta giương ngọn cờ cay đắng
vì lẽ chi họ hăm hở tụ về?
không ban phát những lời hứa hẹn
ta chỉ vung sự thật như cái vồ bằng đá
giáng xuống những cơn mê
hãy tỉnh dậy
từ giấc ngủ
nhằm đánh lừa
cái bụng đói
nhằm an ủi
vết thương sâu
hãy tỉnh dậy
bóc lá cao
lời đường mật
vứt toa thuốc
bọn lang băm
chuyện mánh mung
trò bố láo
hãy tỉnh dậy
chớ mộng du
đừng khiếp sợ
sống trên đời
sông có khúc
người có thời
hết buồn khổ
tới mừng vui
hãy tỉnh dậy
nào bạn ơi!
ánh sáng của cây xanh
bóng mát của đất lành
ta nhận ra ngọn suối nơi dòng sông mình ngụp lội
mà tiếng nói
đột nhiên, lấp lánh
ta nghe những cánh rừng quẫy mạnh
trong hoang vu
cây vươn vai ầm ào như bão
có nhẽ ta chưa từng đến đó
chưa dò xuống những bậc thang kỳ lạ
để thám hiểm chính mình
để vớt lên
những cánh hoa cho mùa xuân khác
gương mặt nào quá ư thân thiết
và niềm vui hiếm hoi
như rượu quý nhiều năm chôn dưới đất
giọng hát sau đền đài đổ nát
cứ lay giật hoài cánh cửa riêng ta
không phải bàn tay cẩm thạch
chuyển đến cái vuốt ve bằng đá
những rú gào xé rách màng tai
khô khốc
một tiếng kêu ngắn
khô khốc
khoảng lặng im đầy âm nhạc
chờ đợi những bước chân
của màu nâu trầm ấm
gió như điên qua mái nhà cũ nát
ta cứ ngồi và trôi trong đêm lễnh loãng
này, bác gió
sao không tung hê bọn ăn trên ngồi trốc
lại đi giật tấm tranh anh em nghèo
này, bác gió
hãy thổi xuyên thân hình ta như ống sáo
khúc nhạc dành cho những chồi non
tính ta ưa chọc cười
với bạn bè hay vui chén rượu
những giấc mơ nào xa lắc
thỉnh thoảng cập về bến cũ ghé thăm
ánh sáng với mù sương
ùa vào cùng một lúc
con đường lầm lội
gió hong khô lớp bùn váng bên ngoài
lẽ “hành tàng” nhiều khi nói mãi
sợ con chào mào trên cây khế rình nghe
ta đứng đây
nương tựa vào chính mình vào mặt đất
nơi đặt bàn chân
những chiếc lá run run bỗng xích lại gần
với cái nhìn dịu dàng
ta sẽ thở
bằng lồng ngực chật căng sau manh áo vá
tiếng nói âm u từ vô vàn mạch máu
chảy nóng rực bầu trời
ta sẽ đẩy tiếp sá cày
trên khoảng đời còn hoang hoá
nếu con người không biết đau khổ
nếu con người đánh đổi
cả cuộc sống cho sự bình yên giả tạo
nếu con người tránh né
những câu hỏi của riêng mình
ra sẽ rung lên hồi chuông
từng tiếng chuông sẽ vỗ vào vai họ
như bàn tay một người bạn chân tình
qua thời gian sấp ngửa
rắn lại, óng ánh
như hổ phách ngân nga trong thầm lặng
những vòm cửa hình cánh cung
đứng sững
những hạt bụi đã bao lần quay đảo
hoa cúc vàng lên ngôi
những mái nhà xám hơn mây xám
trôi chầm chậm qua sông
những cây bàng chợt rùng mình cảm thấy
một khung trời gãy gập của mùa đông
như người thức giấc sau mộng mị
mùa xuân dụi mắt cười ngơ ngác
dòng sông mở mát xanh mời mọc
vươn khỏi cô đơn
hoa bừng tỉnh đón niềm vui ngây ngất
hoa thanh thản chết đi từng khoảnh khắc
hoa nhẹ nhàng báo trước những lo âu
họ dẫn ta về đâu
bị trói chặt giữa vòng dây và bóng tối
giữa thói quen hàng ngày và nỗi sợ
những chữ lạ viết mãi vào không khí
thẩm vấn tra tấn ngục tù
không duyên cớ không tuyên án
tóc bạc trắng chờ lưỡi-dao-chưa-biết-bao-giờ-đến
tại ta không muốn bỏ rơi những gì tốt đẹp
ta mỏng manh như một con người
với tình thương
lấy lưng mình che đỡ những câu thơ non nớt
lấy những câu thơ làm tấm áo che người đang rét
trước ngọn roi gió bấc phũ phàng
dù tất cả sẽ trôi qua
nắm chặt bàn tay
những ngôi sao mọc giữa bùn lầy
sáng trong nước mắt
con đường xuyên đám mây giông bão
chiếc lá xoáy
mưa hút vào thung lũng
nghe giá lạnh tàn phá cơ thể
ta đứng bên bờ sông bông cỏ nở hoa
một giọng nói rất khẽ
những chấm xanh nhỏ nhoi này là tín hiệu của mặt đất
của mặt đất lớn lao thường xuyên bị đẫm đạp
đến với ta như dòng nước mát
như mắt con ta sau chuỗi ngày xa cách
như hàng xoan non rưng rưng tháng giêng
cỏ bồng bềnh câu thơ hoang dại
cánh đu tiên mùa xuân
ta đã bay quá lằn mức đời mình
trên cả dao động và yên tĩnh
bỗng tiếng gà như sóng
vỗ tràn qua không gian
khi người ta thức đến canh tư
con mắt nhìn bóng đêm sẽ khác
bạn ơi, vì sao quyến luyến
trăng gác non đoài trăng chẳng nỡ quay lưng
đời mấy lần gặp gỡ
muốn vươn tay kéo núi về gần
ban mai rồi sẽ tới
như dòng sông lao xuống từ trời
ta vục đầu vào khoảng xanh ngợp ấy
tóc ướt đầm ánh sáng
cơn sấm rền chớp xé tầng mây
lúa phất cờ đứng dậy
những hàng cây bùng cháy
ta chờ đợi
băng ngang trời đàn ngựa trắng
rền vang móng gõ
xanh đỏ tím vàng
lúc hiện lúc tan
tiếng trong tiếng đục
những người chân đất
những người thở dài
những người cúi mặt
chưa biết về đâu
băng ngang trời đàn ngựa trắng
ta vung thanh gươm
theo chiều lá lúa
bạn ơi đừng hỏi
những người chân đất
những người thở dài
những người cúi mặt
rằng họ là ai
băng ngang trời đàn ngựa trắng
những con cá vàng
những con nghê đá
một đốm lửa nhỏ
một giọng nói người
bàn tay bầm dập
tìm nắm bàn tay
bạn ơi đừng hỏi
rằng ta là ai
băng ngang trời đàn ngựa trắng
cấy xuống đồng sâu
đời người – dảnh mạ
phải mùa nắng nỏ
gặp bấc tháng ba
héo quắt xương da
sâu rầy phá hại
tai ương chướng hoạ
châu chấu tủa về
cắn phăng gié lúa
kêu trời không thấu
lũ tràn vỡ đê
nước mắt dầm dề
nhoà trong mưa xối
bạn ơi đừng hỏi
ăn mày là ai
băng ngang trời đàn ngựa trắng
ta đã thấy những con tàu đồ sộ của một thế giới khác
như hiện từ giấc mơ ma quỷ
nhưng cái gì sẽ đổi thay?
vẫn những người da đen còng lưng kéo xe cho người da trắng
trên sân khấu cuộc đời vẫn bôi mặt vẽ mày nhí nhố gươm đao
mục nát lại chồng lên mục nát
những chiếc ngai sơn son thiếp vàng những võng lọng
đình đám những tiệc tùng thừa mứa
hệt như thời Nguyễn Du đã thấy
và mặt trời cứ lẩn tránh
không rõ vì xót thương hay xấu hổ hay hèn nhát
bỏ mặc dân đen cho lũ sói diều
muốn hỏi cây gạo làng Phú Thị mà hoa đỏ bao lần
ám ảnh tuổi thơ
muốn hỏi chiếc gông dài nặng hơn cả ngàn trang sách
mùa xuân mang rượu lên núi cao
muốn hỏi Ức Trai người anh hùng muôn thuở
cái gì sẽ đổi thay?
kêu một tiếng giữa rỗng không lạnh giá
mù sương
mắt ráo khô
con đường cát lún
vài ánh lửa chập chờn
có lẽ xóm giềng đà trở dậy
thơm thơm mùi khói nùn rơm
hạt móc rơi trên tàu lá chuối
ta đi và tất cả dâng lên
gương mặt tiều tuỵ của đứa con
mái nhà cũ phên tàn dậu đổ
ta đi và tất cả dâng lên
Quê hương
nếu cần phải làm lại
nếu phải làm ngay không trễ nải
ta xin hiến nốt đời mình
chỉ để gióng lên hồi chuông
lớp người sau sẽ đến
những ngọn sóng trong đêm
khởi từ giờ tý
nơi bản lề cánh cửa mở vào ngày mới
ta xin đứng lại
chiến đấu như một người
chặn đường nỗi sợ
và chết như một người
đã vượt lên nỗi sợ
ở những ranh giới mơ hồ
đây là điều sáng rõ
phải trả giá cho mỗi phẩm chất người
dù rất nhỏ
khi quả cây chín được trên cành
nó không lo bao giờ rụng xuống

Trên đây, uct.edu.vn đã tiếp nối Nhà Thơ Thanh Thảo Cùng Những Chùm Thơ Đặc Sắc Phần 1 để tiếp tục với phần 2 cùng những bài thơ ấn tượng của nhà thơ Thanh Thảo. Hãy cùng nhau xem và cảm nhận sự tài tình trong sáng tác thơ của ông nhé! Mời các bạn đón xem phần 3 trong một ngày gần nhất. Cảm ơn các bạn đã theo dõi bài viết của chúng tôi!