Nhà Thơ Tào Thực Và Những Bài Thơ Đặc Sắc Phần 2

Tào Thực được biết đến là một trong những người góp phần không nhỏ vào nền thơ ca Trung Quốc. Ông được ví như ngôi sao sáng chói nhất của nền văn học thời kì Kiến An. Với ngòi bút tài hoa và điêu luyện thơ ông bộc lộ phần nào nỗi đau, nỗi mất mát cũng như số phận của nhân dân trong cảnh chiến tranh loạn lạc
Nhờ một phần công sức của ông mà thơ ngụ ngôn Trung Quốc phát triển thành thục. Những bài thơ của ông quý giá được lưu truyền đến tận ngày nay.
Nếu bạn là một người yêu thơ ca chắc chắn sẽ không thể bỏ lỡ chùm thơ đặc sắc của ông đúng không nào? Vậy chúng ta hãy tiếp tục phần 2 ngay bây giờ nhé!

Không hầu dẫn 箜篌引 • Không hầu dẫn

Không hầu dẫn
Trí tửu cao điện thượng,
Thân giao tòng ngã du.
Trung trù biện phong thiện,
Phanh dương, tể phì ngưu.
Tần tranh hà khảng khái,
Tề sắt hoà thả nhu.
Dương A tấu kỳ vũ,
Kinh Lạc xuất danh âu.
Lạc ẩm quá tam tước,
Hoãn đới khuynh thứ tu.
Chủ xưng thiên kim thọ,
Tân phụng vạn niên thù.
Cửu yêu bất khả vong,
Bạc chung nghĩa sở vưu.
Khiêm khiêm quân tử đức,
Khánh chiết dục hà cầu?
Kinh phong phiêu bạch nhật,
Quang cảnh trì tây lưu.
Thịnh thì bất tái lai,
Bách niên hốt ngã tù.
Sinh tồn hoa ốc xứ,
Linh lạc quy sơn khâu.
Tiên dân thuỳ bất tử,
Tri mệnh phục hà ưu?
Dịch nghĩa
Bày tiệc rượu trên điện cao,
Bạn bè thân hữu cùng tới dự.
Trong phòng bếp bày đầy thức ngon,
Nấu dê, mổ trâu béo.
Đàn tranh nước Tần tiếng cao ngạo mạnh mẽ,
Đàn sắt nước Tề tiếng hoà hoãn khoan thai.
Điệu múa kỳ diệu từ đất Dương A,
Danh ca tới từ kinh đô Lạc Dương.
Cùng vui uống hơn ba chén,
Nới dây đai thoả thích ăn uống.
Chủ mang ngàn vàng ra tặng khách,
Khách đáp chúc chủ thọ vạn tuổi.
Bạn bè kết nghĩa không thể quên,
Nếu về sau bạc lòng thực đáng trách.
Kiêm nhường là đức của quân tử,
Khom lưng cúi mình để cầu điều gì?
Gió mạnh thổi mặt trời,
Ánh sáng từ từ lặn về tây.
Thời tuổi trẻ không thể quay lại,
Chợt đã sắp hết đời người.
Khi sống ở trong nhà hoa lệ,
Khi chết trở về hơi gò núi.
Người xưa nào có ai không chết,
Biết rõ vận mệnh của mình, còn điều gì để lo?

Khuê tình 閨情 • Nỗi lòng khuê phụ

Khuê tình
Lãm y xuất trung khuê,
Tiêu dao bộ lưỡng doanh.
Nhàn phòng hà tịch liêu,
Lục thảo bị giai đình.
Không huyệt tự sinh phong,
Bách điểu phiên nam chinh.
Xuân tứ an khả vong,
Ưu thích dữ quân tinh (tịnh).
Giai nhân tại viễn đạo,
Thiếp thân cô đơn quỳnh.
Hoan hội nan tái phùng,
Chi lan bất trùng vinh.
Nhân giai khí cựu ái,
Quân khởi nhược bình sinh.
Ký tùng vi nữ la,
Y thuỷ như phù bình.
Thúc thân phụng khâm đới,
Triêu tịch bất đoạ khuynh.
Thảng chung cố miện ân,
Vĩnh phó ngã trung tình.
Dịch nghĩa
Khoác áo ra khỏi khuê phòng,
Ung dung dạo bước nơi cửa.
Phòng trống tịch mịch vắng vẻ,
Cỏ xanh mọc đầy thềm.
Gió từ nơi hốc cửa thổi vào,
Chim chóc bay về nam.
Nỗi lòng mùa xuân sao có thể quên được,
Cùng chàng ưu sầu thống khổ.
Chàng ở nơi đường xa,
Thân thiếp một mình đơn côi.
Ngày vui vẻ gặp lại có có được nữa,
Cỏ chi cỏ lan không thể ra hoa lại.
Người đời thường yêu mới bỏ cũ,
Chàng há mãi như thời trẻ (còn yêu thiếp).
Thiếp làm cỏ nữ la quấn quanh nương tựa vào thân tùng,
Như bèo trôi nổi theo dòng nước.
Cung phụng sửa khăn áo (cho chàng),
Sớm tối đâu quản ngại.
Ước gì chàng còn quan hoài,
Mãi quan tâm tới tấm lòng của thiếp.

Lạc thần phú 洛神賦 • 

Lạc thần phú
Hoàng Sơ tam niên, dư triều kinh sư, hoàn tế Lạc xuyên.
Cổ nhân hữu ngôn, tư thuỷ chi thần danh viết Phục phi.
Cảm Tống Ngọc đối Sở vương thuyết thần nữ chi sự, toại tác tư phú.
Kỳ từ viết:
Dư tòng kinh vực,
Ngôn quy đông phiên.
Bối Y Khuyết, Hoàn Viên,
Kinh Thông Cốc, lăng Cảnh Sơn.
Nhật ký tây khuynh,
Xa đãi mã phiền.
Nhĩ nãi thuế giá hồ hành cao,
Mạt tứ hồ chi điền.
Dung dữ hồ Dương Lâm,
Lưu miện hồ Lạc xuyên.
Ư thị tinh di thần hãi,
Hốt yên tứ tán.
Phủ tắc vị sát,
Ngưỡng dĩ thù quán (quan).
Đổ nhất lệ nhân,
Ư nham chi bạn.
Nãi viện ngự giả nhi cáo chi viết:
“Nhĩ hữu địch ư bị giả hồ?
Bị hà nhân tư, nhược thử chi diễm dã!”
Ngự giả đối viết:
“Thần văn hà Lạc chi thần,
Danh viết Phục phi.
Nhiên tắc quân vương chi sở kiến dã,
Vô nãi thị hồ!
Kỳ trạng nhược hà?
Thần nguyện văn chi.”
Dư cáo chi viết:
Kỳ hình dã,
Phiên nhược kinh hồng,
Uyển nhược du long.
Vinh diệu thu cúc,
Hoa mậu xuân tùng.
Phảng phất hề nhược khinh vân chi tế nguyệt,
Phiêu diêu hề nhược lưu phong chi hồi tuyết.
Viễn nhi vọng chi, hạo nhược thái dương thăng triêu hà,
Bách nhi sát chi, chước nhược phù dung xuất lục ba.
Nùng tiêm đắc trung,
Tu đoản hợp độ.
Khiên nhược tước thành,
Yêu như thúc tố.
Duyên cảnh tú hạng,
Hạo chất trình lộ.
Phương trạch vô gia,
Duyên hoa phất ngự.
Vân kế nga nga,
Tu my liên quyên.
Chu thần ngoại lãng,
Hạo xỉ nội tiên.
Minh mâu thiện lãi,
Yếp phụ thừa quyền.
Khôi tư diễm dật,
Nghi tĩnh thể nhàn.
Nhu tình xước thái,
Mị ư ngữ ngôn.
Kỳ phục khoáng thế,
Cốt tượng ưng đồ.
Phi la y văn thôi xán hề,
Nhĩ dao bích chi hoa cư.
Đới kim thuý chi thủ sức,
Chuế minh châu dĩ diệu khu.
Tiễn viễn du chi văn lý,
Duệ vụ tiêu chi khinh cư.
Vi u lan chi phương ái hề,
Bộ trì trù ư sơn ngung.
Ư thị hốt yên túng thể,
Dĩ ngao dĩ hy.
Tả ỷ thái mao,
Hữu âm quế kỳ.
Nhương hạo oản ư thần hử hề,
Thái thoan lai chi huyền chi.
Dư tình duyệt kỳ thục mỹ hề,
Tâm chấn đãng nhi bất di.
Vô lương môi dĩ tiếp hoan hề,
Thác vi ba nhi thông từ.
Nguyện thành tố chi tiên đạt hề,
Giải ngọc bội dĩ yếu chi.
Ta giai nhân chi tín tu hề,
Khương tập lễ nhi minh thi.
Kháng quỳnh đệ dĩ hoạ dư hề,
Chỉ tiềm uyên nhi vi kỳ.
Chấp quyến quyến chi khoản thực hề,
Cụ tư linh chi ngã khi.
Cảm Giao Phủ chi khí ngôn hề,
Trướng do dự nhi hồ nghi.
Thâu hoà nhan nhi tĩnh chí hề,
Thân lễ phòng dĩ tự trì.
Ư thị Lạc linh cảm yên,
Tỷ ỷ bàng hoàng.
Thần quang ly hợp,
Sạ âm sạ dương.
Tủng khinh khu dĩ hạc lập,
Nhược tương phi nhi vị tường.
Tiễn tiêu đồ chi uất liệt,
Bộ hành bạc nhi lưu phương.
Siêu trường ngâm dĩ vĩnh mộ hề,
Thanh ai lệ nhi my trường.
Nhĩ nãi chúng linh tạp đạp,
Mệnh trù khiếu lữ.
Hoặc hý thanh lưu,
Hoặc tường thần chử,
Hoặc thái minh châu,
Hoặc thập thuý vũ.
Tòng nam Tương chi nhị phi,
Huề Hán tân chi du nữ.
Thán Bào Qua chi vô thất hề,
Vịnh Khiên Ngưu chi độc xứ.
Dương khinh khuê chi kỳ mỹ hề,
Ế tu tụ dĩ duyên trữ.
Thể tấn phi bằng,
Phiêu hốt nhược thần.
Lăng ba vi bộ,
La miệt sinh trần.
Động vô thường tắc, nhược nguy nhược an.
Tiến chỉ nan kỳ, nhược vãng nhược hoàn.
Chuyển phán lưu tinh,
Quang nhuận ngọc nhan.
Hàm từ vị thổ,
Khí nhược u lan.
Hoa dung a na,
Linh ngã vong xan.
Ư thị Bình Ế thu phong,
Xuyên Hậu tĩnh ba.
Phùng Di minh cổ,
Nữ Oa thanh ca.
Đằng văn ngư dĩ cảnh thừa,
Minh ngọc loan dĩ giai thệ.
Lục long nghiễm kỳ tề đầu,
Đới vân xa chi dung duệ.
Kình nghê dũng nhi giáp cốc,
Thuỷ cầm tường nhi vi vệ.
Ư thị việt bắc chỉ,
Quá nam cương.
Hu tố lĩnh,
Hồi thanh dương.
Động chu thần dĩ từ ngôn,
Trần giao tiếp chi đại cương.
Hận nhân thần chi đạo thù hề,
Oán thịnh niên chi mạc đương.
Kháng la duệ dĩ yểm thế hề,
Lệ lưu khâm chi lang lang.
Điệu lương hội chi vĩnh tuyệt hề,
Ai nhất thệ nhi dị hương.
Vô vi tình dĩ hiệu ái hề,
Hiến Giang Nam chi minh đương.
Tuy tiềm xứ ư Thái Âm,
Trường ký tâm ư quân vương.
Hốt bất ngộ kỳ sở xá,
Trướng thần tiêu nhi tế quang.
Ư thị bối hạ lăng cao,
Túc vãng thần lưu.
Di tình tưởng tượng,
Cố vọng hoài sầu.
Ký linh thể chi phục hình,
Ngự khinh chu nhi thượng tố.
Phù trường xuyên nhi vọng phản,
Tư miên miên nhi tằng mộ.
Dạ cảnh cảnh nhi bất mị,
Triêm phồn sương nhi chí thự.
Mệnh bộc phu nhi tựu giá,
Ngô tương tầm hồ đông lộ.
Lãm phi bí dĩ kháng sách,
Trướng bàn hoàn nhi bất năng khứ.
Dịch nghĩa
Năm Hoàng Sơ thứ ba, ta chầu kinh sư, về qua sông Lạc.
Cổ nhân từng nói, thần ở sông này tên gọi Phục phi.
Cảm lời Tống Ngọc với Sở vương về thần nữ, bèn làm bài phú này.
Lời viết rằng:
Ta từ kinh đô,
Trở về đông phiên.
Quay lưng lại Y Khuyết, Hoàn Viên,
Qua Thông Cốc, lên Cảnh Sơn.
Mặt trời đã lặn về tây,
Xe ngựa đều mệt mỏi.
Do đó dừng xe nghỉ tại bờ cỏ thơm,
Cho ngựa ăn trên ruộng cỏ.
Dạo bước ở Dương Lâm,
Phóng mắt nhìn về sông Lạc.
Bỗng tinh thần kinh hãi,
Hồn phách tiêu tán.
Cúi xuống còn chưa thấy,
Ngẩng lên đã hoàn toàn khác biệt.
Thấy một người đẹp,
Ở bên bờ sông.
Bèn kéo người phu xe nói:
“Ngươi có nhìn thấy người kia không?
Đó là ai vậy, người đó thật đẹp!”
Người phu xe đáp:
“Thần nghe nói thần sông Lạc,
Tên gọi Phục phi.
Chắc là người vương tử nhìn thấy,
Hẳn là như vậy!
Người đó dung mạo ra sao?
Thần muốn được nghe.”
Ta nói rằng:
Hình dáng của nàng,
Nhẹ nhàng như chim hồng bay,
Uyển chuyển như rồng lượn.
Rực rỡ như cúc mùa thu,
Tươi rạng như tùng mùa xuân.
Phảng phất như mặt trăng bị mây nhẹ che lấp,
Phiêu diêu như tuyết bị gió thổi cuốn lên.
Từ xa ngắm nhìn, trắng như ráng mặt trời lên trong sương sớm,
Tới gần nhìn kỹ, rực rỡ như hoa sen lên khỏi dòng nước trong.
To nhỏ vừa chuẩn,
Dài ngắn vừa thích hợp.
Vai như vót đẽo thành,
Eo như lấy dải lụa thắt lại.
Cổ trước sau thon dài,
Da trắng hé lộ.
Sáp thơm không cần thêm,
Phấn màu chẳng cần thoa.
Búi tóc cao như mây bồng,
Lông mày cong thon.
Môi son rực rỡ bên ngoài,
Răng trắng tinh khiết ở trong.
Con ngươi sáng liếc nhìn,
Má lúm đồng tiền hiện trên má.
Phong tư kiều diễm phiêu dật,
Dung nghi tĩnh lặng nhàn nhã.
Dáng vẻ nhu mì khoan thai,
Tiếng nói đầy mê hoặc.
Trang phục nàng diễm lệ lạ thường không có trên đời,
Cốt cách tướng mạo như trong tranh vẽ.
Mặc áo lụa bừng sáng,
Ngọc đeo tai toả màu biếc.
Đeo lông chim phí thuý vàng làm trang sức ở tay,
Kết ngọc minh châu đeo quanh người.
Đeo giày viễn du thêu hoa văn,
Quần lụa nhẹ nhàng phấp phới.
Ẩn trong hương thơm nồng của hoa lan,
Bồi hồi dạo bước bên sườn núi.
Rồi chợt thân thể nhẹ nhàng bay bổng làm sao,
Nhởn nhơ chơi đùa.
Bên trái có cờ mao ngũ sắc,
Bên phải có cờ quế che.
Đưa cổ tay trắng ngần bên bến sông,
Hái cỏ linh chi màu đen bên dòng nước xiết.
Ta ái mộ vẻ đẹp hiền thục của nàng,
Lòng thổn thức khôn nguôi.
Không có người mai mối tốt giúp mối hoan tình,
Đành nhờ ánh mắt làm lời biểu đạt.
Mong lòng thành của ta được chấp thuận,
Cởi ngọc bội để ước hẹn.
Ôi nàng đích thực hoàn mỹ,
Thông lễ nghĩa hiểu thi ca.
Mang ngọc quỳnh đệ đang đeo đáp lại ta,
Chỉ vào nơi vực sâu để hẹn ngộ.
(Ta) thực lưu luyến biết bao,
Chỉ sợ bị nàng lừa dối.
Cảm lời bội ước của Giao Phủ,
Do dự nghi ngờ.
Trấn yên lòng không để không để lộ vẻ vui mừng,
Tự giữ lễ giáo.
Rồi thần nữ cảm động,
Bồi hồi ngập ngừng.
Vẻ thần thái lúc ly lúc hợp,
Chợt sáng chợt tối.
Thân thể nhẹ nhàng lên cao như chim hạc đứng,
Như sắp bay đi mà còn chưa dứt.
Giẫm lên đường có hoa tiêu mùi nồng đượm,
Đi trên đường cỏ ngát thơm.
Buồn bã ngâm nga mãi lòng ái mộ,
Tiếng ca buồn bã thống khổ kéo dài.
Sau đó chúng tiên tụ hợp lại,
Gọi bạn kéo bè.
Hoặc đùa giỡn trên dòng nước trong,
Hoặc bay lượn trên bãi sông,
Hoặc hái minh châu,
Hoặc nhặt những lông chim biếc.
Hai nàng phi từ nam Tương,
Đem theo du nữ bến sông Hán.
Than sao Bào Qua không có bạn,
Kể sao Thiên Ngưu đơn độc.
Áo nhẹ bay phất phơ trong gió,
Buông tay áo đứng hồi lâu.
Thân nhanh như chim bay,
Phiêu dật như thần.
Đạp sóng bước từng bước nhỏ,
Từ áo rơi ra những bụi nước.
Những cử động không giống người thường, như nguy như an.
Tiến hay dừng khôn lường được, như đi như lại.
Con mắt di chuyển,
Ánh mắt như nhuốm vẻ ngọc.
Ngậm lời mà chưa thốt ra,
Hơi thở như hương lan.
Dung mạo nhu mì,
Khiến ta tới bữa quên ăn.
Sau đó Bình Ế thu gió,
Xuyên Hậu giữ sóng yên.
Phùng Di gõ trống vang,
Nữ Oa cất tiếng ca trong trẻo.
Cá văn bay tới hộ giá,
Tiếng loan ngọc đi xa dần.
Sáu con rồng xếp bằng nghiêm trang,
Kéo xe mây thư thái.
Cá kình nghê nhảy nhót hai bên nâng bánh xe,
Bầy chim nước lượn xung quanh bảo vệ.
Tiếp theo vượt bãi bắc,
Qua sườn nam.
(Nàng) quay cổ trắng ngần lại,
Ngoái đôi lông mày thanh tú nhìn.
Môi đỏ cử động từ từ nói,
Kể những lễ giáo cương thường giữa nam nữ.
Hận vì cảnh ngộ của người và thần không cùng,
Oán nỗi năm tháng tươi đẹp không tương xứng.
Nâng tay áo che ngấn nước mắt,
Lệ chảy thấm áo không ngừng.
Buồn buổi gặp gỡ tốt lành đã tuyệt,
Tiếc rằng một khi đã qua rồi mỗi người một nẻo.
Không có vật gì biểu thị ái tình,
Dâng tặng khuyên tai ngọc của Giang Nam.
Tuy ẩn trú tại Thái Âm,
(Nhưng) mãi gửi tấm lòng nơi vương tử.
Chợt chưa kịp nhận ra thì đã dứt,
Nàng biến mất vào giữa làn ánh sáng che phủ.
Sau đó (ta) quay xuống núi,
Nhưng chân vẫn còn lưu luyến lại.
Tình hoài tưởng tượng,
Ngoảnh lại buồn bã nhớ nhung.
Hy vọng hình bóng nàng lại xuất hiện,
Cưỡi thuyền nhẹ trên mặt nước.
Trôi trên sông dài quay trở lại,
Nhớ miên man mãi khôn nguôi.
Đêm thao thức không ngủ được,
Để sương thấm đẫm đứng ngóng cho đến sáng.
Lệnh cho đày tớ chuẩn bị xe ngựa,
Ta tìm lại nơi đường hướng đông.
Cầm cương, đặt yên lên ngựa,
Buồn bã bàn hoàn nhưng không đi được.

Ly hữu thi kỳ 1 離友詩其一

Ly hữu thi kỳ 1
Vương lữ toàn hề bối cố hương,
Bỉ quân tử hề đốc nhân cương.
Dắng dư hành hề quy sóc phương,
Trì nguyên thấp hề tầm cựu cương.
Ngã xa bôn hề mã phồn tương,
Thiệp phù Tế hề phiếm khinh hàng.
Hất Nguỵ đô hề tức lan phòng,
Triển yến hảo hề duy lạc khang.
Dịch nghĩa
Đội quân thắng trận trở về, rời cố hương,
Vị quân tử này có lòng hậu hĩ đãi người.
Tiễn ta lên đường trở về phương bắc,
Qua bình nguyên trũng về đất cũ (Nghiệp Thành).
Xe ta chạy, ngựa phóng tung,
Vượt sông Tế, thuyền nhẹ giương buồm.
Về tới kinh đô nước Nguỵ, lưu lại trong cung thất,
Bày yến tiệc đãi cùng nhau vui vẻ.

Ly hữu thi kỳ 2 離友詩其二

Ly hữu thi kỳ 2
Lương phong túc hề bạch lộ tư,
Mộc cảm khí hề điều diệp từ.
Lâm lục thuỷ hề đăng sùng cơ,
Chiết thu hoa hề thái linh chi.
Tầm vĩnh quy hề tặng sở tư.
Cảm ly cách hề hội vô kỳ,
Y uất ấp hề tình bất di.
Dịch nghĩa
Gió thu lạnh thổi gấp, sương trắng sinh,
Cây cảm hơi lạnh, lá lìa cành.
Tới nơi dòng nước trong, lên ngọn núi cao,
Tìm hoa thu, hái cỏ linh chi,
Sắp phải xa nhau mãi, mang tặng người ta mong nhớ.
Cảm nỗi xa cách không hẹn ngày gặp lại,
Lòng u uất không vui được.

Mỹ nữ thiên 美女篇 • Thiên về người đẹp

Mỹ nữ yêu thả nhàn,
Thái tang kỳ lộ gian.
Nhu điều phân nhiễm nhiễm,
Lạc diệp hà phiên phiên.
Nhương tụ kiến tố thủ,
Hạo oản ước kim hoàn.
Đầu thượng kim tước thoa,
Yêu bội thuý lang can.
Minh châu giao ngọc thể,
San hô gian mộc nan.
La y hà phiêu diêu,
Khinh cứ tuỳ phong hoàn.
Cố phán di quang thái,
Trường khiếu khí nhược lan.
Hành đồ dụng tức giá,
Hưu giả dĩ vong xan.
Tá vấn nữ an cư,
Nãi tại thành nam đoan.
Thanh lâu lâm đại lộ,
Cao môn kết trùng quan.
Dung hoa diệu triêu nhật,
Thuỳ bất hy lệnh nhan.
Môi thị hà sở dinh,
Ngọc bạch bất thì an.
Giai nhân mộ cao nghĩa,
Cầu hiền lương độc nan.
Chúng nhân đồ ngao ngao,
An tri bỉ sở quan.
Thịnh niên xử phòng thất,
Trung dạ khởi trường thán.

Ngôn chí 言志 • Tỏ chí mình

Ngôn chí
Khánh vân vị thì hưng,
Vân long tiềm tác ngư.
Thần loan thất kỳ trù,
Hoàn tòng yến tước cư.
Dịch nghĩa
Mây lành chưa đến dịp,
(Thì) rồng trên mây ẩn thân thành cá.
Loan thần lạc mất bầy,
Chỉ đi theo ở cùng én và chim sẻ.

Phù dung trì 芙蓉池 • Ao phù dung

Tiêu dao phù dung trì,
Phiên phiên hí khinh chu.
Nam dương thê song hộc,
Bắc liễu hữu minh cưu.
Dịch nghĩa
Tiêu dao tự tại ra chơi ao phù dung,
Chiếc thuyền nhẹ lướt thung dung.
Cành phía nam đôi chim hộc (ngỗng) đậu,
Cây liễu phía bắc có con chim cưu (tu hú) hót.

Sóc phong thi 朔風詩 • Gió bắc

Ngưỡng bỉ sóc phong,
Dụng hoài Nguỵ đô,
Nguyện sính Đại mã,
Thúc hốt bắc tồ.
Khải phong vĩnh chí,
Tư bỉ man phương,
Nguyện tuỳ Việt điểu,
Phiên phi nam tường.
Tứ khí đại tạ,
Huyền cảnh vận chu,
Biệt như phủ ngưỡng,
Thoát lạc tam thu.
Tích ngã sơ thiên,
Chu hoa vị hy.
Kim ngã toàn chỉ,
Tố tuyết vân phi.
Phủ giáng thiên nhận,
Ngưỡng đăng thiên trở.
Phong phiêu bồng phi,
Tải ly hàn thử.
Thiên nhận dị trắc,
Thiên trở khả việt,
Tích ngã đồng bào,
Kim vĩnh quai biệt!
Tử hiếu phương thảo,
Khởi vọng nhĩ di?
Phồn hoa tương mậu,
Thu sương tuỵ chi.
Quân bất thuỳ quyến,
Khởi vân kỳ giới?
Thu lan khả dụ,
Quế thụ đông vinh.
Huyền ca đãng tứ,
Thuỳ dữ tiêu ưu?
Lâm xuyên mộ tứ,
Hà vi phiếm chu?
Khởi vô hoà nhạc,
Du phi ngã lân.
Thuỳ vong phiếm chu?
Quý vô bảng nhân.
Dịch nghĩa
Ngẩng đầu nhìn gió bắc,
Nhớ tới Nguỵ đô là Nghiệp Thành.
Mong được cưỡi ngựa đất Đại,
Chạy nhanh về phương bắc.
Gió nam từ xa thổi tới,
Lại nhớ tới đất Ngô ở phương nam.
Mong được theo chim Việt,
Bay về phương nam.
Bốn mùa khí tượng thay đổi khác nhau,
Mặt trăng, mặt trời vận chuyển tuần hoàn.
Từ khi rời xa, thoắt chốc như vừa ngẩng lên cúi xuống,
Mà đã qua hết ba tháng mùa thu.
Nhớ ngày ta vừa đi,
Hoa sen hồng vẫn còn chưa tàn.
Mà này ta trở lại,
Tuyết trắng đã bay khắp.
Cúi bước xuống vực sâu ngàn nhận,
Ngẩng trèo lên núi cao hiểm trở.
Gió thổi cỏ bồng phiêu giạt,
Bay qua biết bao mùa nóng lạnh.
Vực sâu ngàn nhận cũng dễ qua,
Núi cao hiểm trở cũng dễ vượt.
Chỉ thương rằng huynh đệ ta,
Nay đã mãi mãi xa nhau.
Người yêu thích thứ cỏ thơm,
Ta há có quên mang tặng?
Nhưng hoa dù đương tươi tốt,
Tới khi sương thu phủ xuống thì cũng phải tàn tạ.
Người dù không đoái hoài tới ta,
Nhưng lòng thành của ta nào có đổi thay?
Ví như lan mùa thu,
Như quế khi mùa đông vẫn tốt tươi.
Từ nay khi gảy đàn cất tiếng ca hát,
Biết cùng ai để tiêu sầu?
Khi bên sông cảm hứng dâng tràn,
Lại biết cùng ai chèo thuyền dạo chơi?
Đâu phải không có người cùng hoà ca,
Chỉ vì không có bạn tri âm mà thôi.
Ai quên việc cùng nhau dạo thuyền?
Chỉ tiếc không có người chèo.

Tam lương thi 三良詩

Công danh bất khả vị,
Trung nghĩa ngã sở an.
Tần Mục tiên hạ thế,
Tam thần giai tự tàn.
Sinh thì đẳng vinh lạc,
Ký một đồng ưu hoạn.
Thuỳ ngôn quyên khu dị?
Sát thân thành độc nan.
Lãm thế đăng quân mộ,
Lâm huyệt ngưỡng thiên thán.
Trường dạ hà minh minh?
Nhất vãng bất phục hoàn.
Hoàng điểu vi bi minh,
Ai tai thương phế can.
Dịch nghĩa
Công danh khó thể cưỡng cầu,
Trung nghĩa là điều ta mong đợi.
Tần Mục Công tạ thế,
Ba trung thần cũng tự tuẫn.
Khi sống thì cùng nhau vinh hoa, hoan lạc,
Lúc chết thì cùng mối ưu lo.
Ai bảo rằng quyên sinh là dễ?
Tự sát thân thực khó khăn.
Lệ nhỏ lên mộ của Tần Mục Công,
Bên huyệt ngẩng nhìn trời than thở.
Mãi đêm dài sao tăm tối?
Một đi chẳng trở lại.
Chim sẻ vàng buồn hót than,
Than ôi, ruột gan tan nát.

Tạp thi kỳ 1 雜詩其一 • Thơ tạp kỳ 1

Cao đài đa bi phong,
Triêu nhật chiếu Bắc Lâm.
Chi tử tại vạn lý,
Giang hồ quýnh thả thâm.
Phương chu an khả cực,
Ly tư cố nan nhâm (nhậm).
Cô nhạn phi nam du,
Quá đình trường ai ngâm.
Kiều tư mộ viễn nhân,
Nguyện dục thác di âm.
Hình ảnh hốt bất kiến,
Phiên phiên thương ngã tâm.
Dịch nghĩa
Đài cao nhiều gió thê lương,
Mặt trời buổi sớm chiếu xuống rừng Bắc Lâm.
Người ấy đi cách xa vạn dặm,
Sông hồ rộng lai sâu ngăn cách.
Thuyền bè không thể tới nơi được,
Nỗi sầu xa cách nặng nề khó kham nổi.
Một con nhạn lạc bầy bay về nam,
Khi bay qua vọng tiếng kêu ai oán tới sân.
Ngẩng đầu nhìn thấy nhạn, nhớ tới người phương xa,
Mong nhờ gửi một chút tin tức.
Nhưng hình ảnh chợt đã biết mất,
Thoáng vụt thoăn thoắt khiến ta đau lòng.

Trên đây, uct.edu.vn đã tiếp nối bài viết Nhà Thơ Tào Thực Và Những Bài Thơ Đặc Sắc Phần 1 bằng Phần 2 với những bài thơ vô cùng hấp dẫn và ý nghĩa. Mời các bạn theo dõi Phần 3 vào một ngày gần nhất. Uct.edu.vn luôn cập nhật những bài viết đặc sắc mỗi ngày. Hãy đồng hành cùng chúng tôi để theo dõi nhé! Thân Ái !