Vũ Quần Phương Cùng Tập Thơ Giấy Mênh Mông Trắng Phần Cuối

Nhà thơ Vũ Quần Phương được bạn đọc biết đến nhờ những bài thơ nổi tiếng của ông. Ông là một nhà thơ với phong cách thơ phóng khoáng nhưng đan xen những cảm xúc mộc mạc của mình làm rung động trái tim người đọc. Ông có nhiều tập thơ vang danh được nhiều thế hệ bạn đọc yêu thích
Ở bài viết trước Vũ Quần Phương Cùng Tập Thơ Giấy Mênh Mông Trắng Phần Đầu đã nhận được rất nhiều ý kiến tích cực từ phía độc giả. Hôm nay, uct.edu.vn sẽ không để các bạn phải chờ lâu hơn nữa.
Mời các bạn đón xem những bài thơ còn lại trong tập Giấy Mênh Mông Trắng ngay bây giờ nhé!

Gửi sông Hồng

Đồng hành cùng lịch sử
chảy bên mỗi đời người mờ tỏ
sông như lời ngợi ca,
như lời nhắc nhở:
thoắt cung điện đền đài, thoắt nương dâu bụi cỏ!
sông Hồng thở nhẹ
sóng về xuôi.
Sông Hồng chảy trong đêm
qua những cuộc đời nghèo
gió thầm thĩ qua đồng khoai bãi mía
hồn đất nước âm thầm trong cỗi rễ
mỗi đời dân
Ôi con sông quặn sóng của đời ta
ta lọt lòng, sông đã đỏ phù sa,
ta lớn lên, sông đổ sóng quanh nhà
cuồn cuộn chảy thương cha nhớ mẹ
Sông được về với bể
còn ta về thương nhớ với sông thôi
hạt phù sa im lặng chẳng nên lời
ta cũng lặng nhìn sông không thể nói.
Sông như hồn hư ảo
thân ta là ngọn sóng đầy vơi.
Ai gọi đò
xa thế
sông ơi!

Hỏi cây

Sự đời đổi thay
Cây thì nguyên đó
Cái bãi rác đã thành đại lộ
Thành nhà cao khách xa đến ở
Người bới rác nay đâu?
Ta hỏi cây
Cây xào xạc gió
Cả khối xanh rung
Khẽ cúi đầu.

Lạnh trên Yên Tử

Trong chiều tĩnh lặng
khói sương
nghe trong giá lạnh
mùi hương
bay về
Oan hồn trong cõi u mê
đứt dây thiên tử
phận về cõi oan
Tôi không tin ngần ấy con người
yêu vua đến độ lao vời suối sâu
Một người yêu đến xót đau
thì tin
Chứ hàng trăm chục…
Biết đâu…
dạ người
Các quan vốn dĩ nhiều mưu kế
dăm chục cung phi có tiếc gì
Đẩy người xuống vực, trò quen thuộc
đẩy bàng lưỡi uốn, đẩy bàng uy
Vua được hài lòng về cõi Phật
Quan giãi lòng trung chẳng mất gì
Bấy nhiêu phận gái rơi như lá
Danh truyền tiết nghĩa gió bay đi
Chiều sương Yên Tử lạnh tê
Hồn oan đất Phật đòi về cõi yêu.

Lấy tay làm bút

Anh vẽ hay hồn anh đang mơ
Tôm bơi khi đậm lại khi mờ
Yêu đời vội quá tay làm bút
Nét kịp theo lòng đang trẻ thơ.

Lịch hoa

Hoa gạo tàn rồi, hoa phượng đỏ
Thế rồi hoa phượng cũng tàn luôn
Vàng tương hoa mướp dây dưa nhớ
Đã trắng hoa mai một góc vườn
Chỉ một loài hoa luôn tứ quý
Là bông cứt lợn nở ngoài truông.

Mây trắng

Có những trưa nhìn mây trắng bay
Tuổi thơ trời cũng trắng mầu mây
Bây giờ tóc bạc, nhìn xa tít
Vẫn một khung trời chẳng đổi thay
Mới biết cữ người không lớn lắm
Trăm năm mây trắng bấy nhiêu ngày
Kẻ lên ngôi báu, người về ruộng
Mây trắng mơ hồ bay khỏi tay
Mây trắng về đâu, mưa mát ruộng
Hư vô thành lúa để nuôi người
Tay ta nâng đất nung lên gạch
Mây trắng muôn đời trôi cứ trôi.

Mùa thu trên đồng

Sông mùa thu cạn
Nước mùa thu trong
Chân ta vừa bước đến
Hồn thành thu trên đồng
Hồn thành thu như cây
thì thầm tâm sự gió
Hồn thành thu như mây
âm thầm che xóm nhỏ
Hồn thành thu như cỏ
lặng im nâng dấu giày
Con đường đi về đâu
mà giục lòng ta thế
Trời cao hay gốc rễ
dâng hồn ta nhẹ thênh
Quê nhà hay cửa bể
ru hồn ta bồng bềnh
Mùa thu rộng mông mênh
người bên người gần lại
Ta như hòn đất ải
nằm nghe trời ngân nga.

Ngày năm mới

Yên tĩnh hơn, thanh nhẹ hơn
Buổi sáng như sương ở giữa vườn
Nhựa cây chảy mạnh trong thân lá
Hoa cũng như vừa mới ngát hương
Trời đất xem ra cũng lạ thay
Bấy nhiêu triệu tuổi vẫn thơ ngây
Rụt dè mầm nhú trên thân mộc
Chim hót như vừa mới biết bay
Nhân loại hình như vẫn trẻ con
Mắt ngây say ngắm mặt trời son
Hồn ngây mơ mộng run theo sóng
Tay giữ nâng niu trái đất tròn.

Nghe cháu hát

Cu Tuệ hát trong chăn
Chẳng ra lời ra nhạc
Loăng ca loăng quăng
Ông thì ngồi im phắc
Dọn lòng mình
Lắng nghe
Cái cuộc đời thường nhật
Lại nghe ra diệu kỳ
Thằng cu cháu suốt ngày nghịch, khóc
Sáng mai này bỗng hát
Hát một mình
Lăng nhăng lít nhít
Ngoài vườn xanh
Cây mít
Cây tre
Ông lắng nghe
Những lời vô nghĩa
Lại thành lời thấm thía
Nhân gian.

Ngôn ngữ

Cỏ tháng giêng xanh như tiếng nói
Người nằm dưới mộ chuyện cùng ta
Tia khói bếp như bàn tay vẫy
Ai tha hương dịu nhớ quê nhà
Tiếng trống trường lọc hồn gió bụi
Nghe trong ngần lại những ngày xa
Rãnh đất, bờ đê thành tuổi nhỏ
Con dắt trâu về theo gót cha
Ánh lửa chờn vờn trên vách bếp
Dáng mẹ nơi nào cũng mẹ ta.

Người đi

Ừ nhỉ người đi thật
Người đi trên đường như mây bay
Gió hồng hoang, bụi lau gầy
Kiếp xa về lại trăng đầu núi
Nước trôi đi, nước lại đầy
Chào bạn, dấu chân rồi gió thổi
Cát bay chạm cát, cát còn bay
Người đi, đi mãi, quay nhìn lại
Ta đằng kia hay ta ở đây?
Hư vô? Không phải, ta da thịt
Da thịt cầm trong tay hư vô.
Em về đậu bến, ta thành bến
Em bến, thì ta lại hải hồ.

Những chú Hải Âu lạc chỗ

Trên thảm cỏ dày xanh
Bữa ăn Mác-đô-nan dưới bầu trời nước Úc
Các chú Hải Âu náo nức xung quanh
Những cao ốc đằm hương vị bể
Các chú Hải Âu kiên nhẫn chờ ăn
Những ông hoàng của trời xanh thành con Chó nhỏ
Một mẩu bánh là ào ào đến đỗ
Ôi sóng bạc đầu, ôi gió khơi xa!
Đâu những trùng dương bay dọc theo tàu
Đâu sải cánh lao ngược chiều bão gió
Hải Âu ơi Hải Âu sao ta về xứ bể
Lại gặp nỗi buồn sân Vịt, Ngan.

Ông cháu

Cháu chạy tung tăng trong nắng hanh
Gió xuân ru mầm lá hiền lành
Ông ngồi trông cháu trông trời đất
Xao xuyến ngần xanh trên mạ xanh
Cháu biến ông thành con ngựa cưỡi
Ông thành tên lửa cháu giang bay
Túm tóc ông reo bừng cả má
Lại bắt ông làm ông rượu say
Ông giả làm say lăn xuống đất
Ngừng chơi, cháu chạy đến nâng ông
Ông hé mắt nhìn, không muốn dậy
Tình cháu làm say quá rượu nồng.

Rức đầu

Tay ôm đầu bịt chặt hai tai
không hẳn đau-có gì căng nứt
như trái chín mà không chín được
năng bên trong mà nhẹ bên ngoài
Chiều thì vàng như cơn ngái ngủ
bụi bay inh inh
ai ở trong mình
âm âm làn da
mặt gãy ngang nắng chói đèn nhòa
đường cưa nhức nhối
u u gió thổi
không đi đâu, về đâu
không ở đâu
lơ mơ chìm nổi
Yên tĩnh áp bức
trắng ập đen
xê-duy-xen

Sách

Có phải hương thời gian ướp trên trang giấy cũ
Dắt ta vào những thế kỷ xa xưa
Cho ta nhập với những hồn sâu thẳm
Sáng long lanh ánh sáng những thiên hà
Trời vằng vặc trăng sao hay trán người vằng vặc
Đã soi trên giấy nhám thô này
Hương trí tuệ đắm người như khát vọng
Ngoài mây trời lại có những trời mây
Giấy cứ lặng im thôi chỉ mùi hương xao xuyến
Hương tình yêu muôn thuở ngạt ngào
Hồn người lạc giữa hồn hương kỳ ảo
Ta thành đời nhân với vạn chiêm bao.

Sau trận lụt

Tôi nhận ra trận lụt bằng những vệt bùn bám trên nhà cổ
Bùn của hôm nay trông lại cổ hơn những bức tường cổ nhất
Chỗ của bùn là ở gốc cây
Bùn thượng lên đây làm con người khổ
Bi kịch của đời là sự nhầm chỗ
Nước ở trong sông lại ngập lên nhà
Kéo theo Chó-Gà lên bàn lên ghế
Hoa chết dưới bùn, ngạt cây, thối quả
Nước đã về sông, vệt bùn còn đó
Bùn rất cổ xưa, bùn cũng bây giờ
Xoá những vết bùn cần làn vôi mới
Tôi nghĩ cũng là chức năng của thơ.

Sinh vật

Có loài sinh vật
sinh lúc bình minh
chết vào chập tối
suốt vòng đời ngán ngủi
nó không hề biết đêm
Lại có loài sinh lúc chiều hôm
chết vừa rạng sáng
nó không biết trên đời có nắng
có ánh ngày, hoa thắm, chim kêu.

Sự trộn lẫn

Anh trộn lẫn với nhiều chiều kích thước,
trộn lẫn thơ, nước mắm với nội hàm.
Thơ có vị, nội hàm mằn mặn,
nước mắm thành hương của tư duy.
Anh thành ông phù thuỷ
lấy rốn con chuồn chuồn làm câu cổ thi.
Đã có thời trời quặn mình để biếc
Muốn bất tử thì đầu tiên phải chết
Những chân lý ghê răng anh nói cứ như đùa
Từ trong tối anh lùa ra ánh sáng
cái ngáp lén ở Liên hợp quốc,
nỗi dạ dày chỉ có thơ ca,
cao cả tót vời mà con người khổ
thi pháp với tu từ: Thôi cởi váy mày ra!
Tay anh đụng vào đâu cũ thành ra mới
Mới như tấm lưng trần không dấu được tâm tư
Đồng hồ chết thì thời gian vẫn sống
Anh cũng chết… rồi dần dần náo động,
làm kim giây thụ thai, lại đỡ đẻ kim giờ
thời gian biết sinh sôi và anh thì biết thở
với trăng sao, bọ nẹt lẫn vi trùng,
vi trùng cũng có thể thành tư tưởng,
và cả lũ chúng ta rồi lại hoá vi trùng.
Anh muốn thật bình dân bát cơm,
thật bình dân cảm xúc
Mọi người ăn thơ như gặm chân gà
có chút bia hư vô mà ngẫm nghĩ gân da.
Không dám để cơm rơi,
nhưng lại để mình rơi vào thế kỷ
vào vết chân con giun khi nó đang bò
(giun là loài gần đất đai đệ nhất
nó nghĩ đời bàng cảm giác toàn thân)
Anh có lối bò giun làm phì nhiêu ngôn ngữ.
Giun bò chậm nhưng chính giun chuẩn bị
cho cây xanh,
cho đất trẻ không già.

Tặng biển

Biển đi vô cùng xa, nhưng lại kề với nơi ta ở
Mắt ta ôm biển bằng sức ôm của mắt mọi người
Gió chẳng mát cho riêng ai
Mũ áo không còn khi người về với biển
Mọi thịt da đều được sóng vổ về
Cũng chỉ bởi áo quần mà thành lành rách
Bởi bát mâm thành ngôi dưới ngôi trên
Rồi xe cộ, cửa nhà, chức tước…
Hãy ra với khơi xanh mà học trong lành.
Các buồng phổi ở đây đều căng hơi biển
Gió i-ôt làm săn mọi tế bào người
Mọi ánh mắt đều nhìn ra vĩnh cửu
Mọi trái tim nghe sóng lại thương đời
Từ xửa từ xưa vốn là như thế
Nếu biển có riêng tư chỉ là chút riêng tư nỗi khổ
Biển cô đơn với người biết cô đơn
Biển thầm thĩ với ai nghe thầm thĩ
Ai không ngủ thâu đêm thì biển đến chuyện trò
Giấc ngủ biển hỗn mang hoàn vũ
Giấc ngủ người có biển êm ru.

Thăm con

Con ngủ trong căn phòng trọ học
Tiếng thở đều như thế bao đêm
Mẹ cha trong nước nào hay biết
Khi gió ngoài kia lạnh xuống thềm
Con tự làm nguôi nỗi nhớ nhà
Tự mình bước kịp với người ta
Tự lui cơn mệt, cơn đau bệnh
Ở cạnh con rồi vẫn xót xa
Bố ngoảnh nhìn con ngồi lái xe
Nhìn con sải bước rộng trên hè
Thằng Điềm mẹ bế ngày thơ bé
Thở khẽ trong màn bố lắng nghe
Con lớn khôn lên, bố mẹ già
Bà xa mỗi chặng lại càng xa
Cuộc đời thăm thẳm trôi trôi mãi
Níu lại từng giây con với cha.

Thơ ghé bến người

Con chim bay không thấy bóng mình bay
Tôi đọc thơ anh lúc rạng ngày
Trời chưa đủ sáng, đêm chưa tắt
Cây đứng ngoài xa như khói mây
Có những câu thơ tự vạn đời
Gặp anh, thơ ghé bến con người
Anh nghe xa thẳm như ôn lại
Một cõi tiền thân đã sống rồi
Tôi cũng nhờ anh gặp lại mình
Hình như sâu hút cõi u minh
Muôn người thiên hạ đều chung gốc
Nhựa ấm chung nuôi triệu lá cành
Người cũng như chim đôi cánh bay
Những đường vạn dặm vạch ngang mây
Chim bay không vết. Nhưng trên đất
Đường bụi trùng nhau những dấu giày
Chim bay không thấy bóng mình bay
Bóng vụt, đời như cốc nước đầy
Câu thơ đầy đặn nuôi cơn khát
Tôi khát lòng anh xa có hay?

Thơ gửi cháu

Cu Tuệ ơi, ông nhớ
Nhớ cái miệng không răng
Nhớ cái cằm nghểnh nghểnh
Cái dáng nghiêng cháu nằm
Nhớ lăm dăm đôi mắt
Cái lưỡi thè liếm mép
Cái nụ cười trêu ông
Cu Tuệ ơi, biết không?
Bàn chân chưa lấm đất
Đã cách ông bao rừng
Bao đại dương xanh ngắt
Bao vòm trời mây bay.
Cháu bé xíu bàn tay
Nắm vành nôi-trái đất
Trái đất hồng gương mặt
Nhoẻn nụ cười không răng
Cu Tuệ ơi, biết không?
Ông ôm cháu vào lòng
Thấy căn nhà bé lại
Thấy trời cao hoá gần
Mọi con đường thiên lý
Chỉ trong tầm bước chân
Mọi thằng cu cái hĩm
Đều hoá ra thiên thần
Cả những người xứ lạ
Cũng thành bà con thân.

Thơ tặng trường Monash

Xin cám ơn các thầy
Cám ơn ngọn đèn khuya nước Úc
đã soi trên trang sách của con tôi
Xin cám ơn mặt trời
Cám ơn biển bao la và rừng già nước Úc,
Biển xanh biếc và mặt trời đánh thức
Rừng thẳm sâu ký ức dạy con người.
Nước Úc xa mờ, xa lắc với đời tôi
Bóng gần gụi, trái tim tôi ở đó.
Cám ơn những hàng cây mọc quanh trường Monash
bao nỗi niềm nhớ mẹ, nhớ quê
con tôi đã cùng cây tâm sự
Đã năm mùa thay lá
cây bên đường như vẫn lặng thầm nghe
Cám ơn trái ớt xanh, cám ơn làn cải bắp
Con tôi thấm vị đất đai nước Úc
Nước Úc thành máu thịt của con tôi.
Từ ban công bờ biển Việt Nam tôi,
tôi nhìn Thái Bình Dương… Nam bán cầu… Nước Úc
Nước Úc ấm khi nước tôi đang rét
nước Úc đã vào trưa, nơi tôi mới rạng ngày.
Nhưng bàn tay đã nối với bàn tay
lấy trí tuệ làm cầu qua biển lớn.
Tôi gửi đứa con trai làm một nhịp cầu.
Nước Úc thành căn nhà tôi thân thuộc
Câu đầu tiên đến Úc, gọi : Điềm ơi!

Tiếng cu gù

Tiếng cu gù
Ta nghe
Hồn bờ tre
Mái rạ
Sáng mai này
Vào hạ
Nước Úc nam bán cầu
Những biệt thự quanh đồi xanh lá
Có nhìn thấy chim đâu
Chỉ tiếng gù thong thả
Tiếng xe hơi chạy mau
Hồn bờ tre mái rạ
Tiếng chim gù mờ xa
Tiếng chim gù rõ nhất
Là tiếng trong  ký ức
Hay tiếng ngoài xa kia?

Tiếng hát Trương Chi

Người hát ấy quên mình đang hát
Tiếng hát ngân vào khoảng rộng xa
Run theo gió, lả trong lau lách
Sâu hút trăng khuya quạnh tiếng gà
Tiếng hát vào dinh quan thừa tướng
Tường cao vây bủa hết trăng sao
Tiếng hát mất hồn, trơ giọng hát
Như người đang mộng mất chiêm bao
Mỵ Nương nghe hát mà ngơ ngác
Người hát đây mà câu hát đâu?
Trương Chi đứng đó, nhưng hồn vía
Theo nước ngoài sông chảy dưới cầu
Mỵ Nương chạy đi tìm tiếng hát
Tiếng hát mê nàng bao đêm trăng
Trương Chi mất hát, lòng khô lại
Thành gỗ, bào nên chén bạch đàn
Làm chén suốt đời mong nhớ nước
Như đòi tiền kiếp một con sông
Tiếng hát chỉ đâu là giọng hát
Còn trời, còn nước với mênh mông.

Trong cơn lụt

Bàn chân quen với đất làng
Bây giờ đất ngạt dưới làn nước sâu
Cánh đồng vàng lúa còn đâu
Chùa chìm, Phật ngập dưới màu phù sa
Giữa dòng ta cứu lấy ta
Cây cau chới với nóc nhà chon von
Tiếng ai gọi dưới mưa dồn
Tiếng cha mẹ, tiếng bãi cồn quê hương
Đã từng lấy máu che xương
Những năm bom đạn cây dương cũng gày
Đã từng chai sạn đôi tay
Nắng nung chín mặt, cát bay bạc người
Giữa cơn nước ngập trắng trời
Còn da lông mọc, còn chồi lá lên
Còn đây nghĩa mẹ tình em
Nghĩa tình máu chảy ruột mềm xót xa
Còn người, còn hạt phù sa
Phù sa lại thắm thịt da với người.

Trong gió

Người yêu anh đã vào tuổi làm bà
Anh vẫn vẹn nguyên hăm bốn tuổi
Nụ cười vô tư bập bùng nến trắng
Vầng trán sáng bừng sau khói hương
Anh không tuổi trong lòng cha mẹ
Anh không tên trên bia đá rừng già.
Vầng trăng lạnh thân quen hàng đêm canh bia mộ
Gió lạnh hẹn đúng mùa về xao xác bờ lau
Như một kẻ xa nhà đi làm ăn thiên hạ
Anh thân thương với cánh rừng này
Sống vì nó và chết nằm trong nó
Đất ôm gương mạt, tấm thân gày.
Những tết giỗ khi người thân tưởng nhớ
Gương mặt anh là gương mặt của ngày xưa
Các em anh lớn khôn gả chồng dựng vợ
Các cháu bé ra đời giờ lớn tuổi hơn anh
Thời gian như thuốc mê,
Người ta dịu cơn đau tê buốt
Người trong nhà toàn là lớp sinh sau
Họ kính cẩn thương anh như kính trời kính đất
Khoảng cách về anh như khoảng cách tới vua Hùng.
Anh thành sử, thành hồn thiêng Tổ quốc
Lúc chào cờ, trong gió có hồn anh
Anh ở khắp mọi nơi nhưng nơi nào thấy được
Gương mặt anh hăm bốn tuổi tươi xanh
Hăm bốn tuổi , trông kìa, hăm bốn tuổi
Lúa đang độ lên đòng, ngày ở lúc bình minh…

Trời tối dần

Trời tối dần ngoài cửa sổ
Tôi cũng chìm dần trong bóng tôi
Người như lùn xuống, thân thu lại
Hạt bụi nằm thương nhớ xa xôi.

Trường xiếc

Bài học là sao vượt được mình
Vượt ngoài giới hạn, ra chông chênh
Đôi tay có thể bay như cánh
Đôi mắt nhìn tuơi lại lá cành
Hổ báo bỗng hiền như chó nhỏ
Chó thì làm toán lại làm thơ
Thân bị cưa ba, mắt vẫn liếc
Ôi em liễu yếu với đào tơ
Đỏ biến thành xanh, xanh hoá đỏ
Ký tờ giấy nhỏ hoá đô la
Đâu phải trường anh mới dạy xiếc
Trông kìa trong cái “cõi người ta”.

Về thăm lớp cũ

Nhớ thì không biết nhớ ai
Buồn thì gió lạnh sương mai có buồn
Loanh quanh hư thực phố phường
Về thăm lớp cũ nhớ trường ngày xưa
Mái trường im bóng cây thưa
Người trong lớp ấy bây giờ ở đâu?
Liễu xanh soi tóc bên cầu
Liễu xanh vẫn thế. Ta đầu bạc phơ.

Với thằng cu Tuệ

Thằng cu Tuệ cười không răng
Nó sáu tháng tuổi, ông gần sáu mươi
Ngẩng lên, cuối thế kỷ rồi
Ông trầm ngâm nghĩ, nó cười vô tư.
Sự đời nay thực mai hư
Cháu ơi rồi nữa nắng mưa thế nào
Mai người lên ở trăng sao
Lòng người chắc vẫn còn xao nỗi niềm
Bàn chân cháu đất chưa in
Ông nâng niu nghĩ trăm miền suối khe
Chuyện gì tai cháu sẽ nghe
Buồn vui chi sẽ vọng về trái tim?
Tuệ này, ngó hộ ông xem
Cuối trăm năm nữa ngày đêm thế nào.