[Trọn Bộ] trang thơ Thế Lữ đặc sắc nhất bạn chớ bỏ lỡ (phần 2)

Thơ Thế Lữ luôn là một điểm đến quen thuộc đối với những người yêu thơ ca. Bởi ngòi bút tinh tế, mộc mạc nhưng toát lên được vẻ chân thành nên thơ ông được đánh giá cao đưa Thế Lữ lại gần hơn với độc giả. Ông là một trong những người đi đầu trong phong trào thơ mới Việt Nam, góp phần không nhỏ vào nền văn học nước nhà.

Ở bài viết trước của chúng tôi Trọn Bộ Những Trang Thơ Thế Lữ Đặc Sắc Nhất Phần 1 đã được rất nhiều ý kiến tích cực của độc giả nên ngay bây giờ chúng tôi sẽ không để các bạn chờ đợi lâu. Mời các bạn theo dõi phần 2 với những bài thơ hấp dẫn ngay bây giờ
Hãy chia sẻ những suy ngẫm của bạn về bài thơ cũng như bài viết của chúng tôi nhé!

Giới Thiệu Về Nhà Thơ Thế Lữ 

– Thế Lữ (10/6/1907 – 3/6/1989) tên khai sinh ban đầu là Nguyễn Đình Lễ, do là con thứ nên đổi thành Nguyễn Thứ Lễ, là nhà thơ, nhà văn, nhà hoạt động sân khấu Việt Nam.

– Thế Lữ nổi danh trên văn đàn vào những năm 1930, với những tác phẩm thơ mới, đặc biệt là bài Nhớ rừng, cùng những tác phẩm văn xuôi, tiêu biểu là tập truyện Vàng và máu (1934).

– Trở thành thành viên của nhóm Tự lực văn đoàn kể từ khi mới thành lập (1934), ông hầu hết hoạt động sáng tác văn chương trong thời gian là thành viên của nhóm, đồng thời cũng đảm nhận vai trò một nhà báo, nhà phê bình, biên tập viên mẫn cán của các tờ báo Phong hoá và Ngày nay. Thời kỳ đầu ông dùng bút danh Nguyễn Thế Lữ, sau viết gọn thành Thế Lữ.

– Đôi khi ông ký bút danh hài hước Lê Ta, xuất phát từ tên Lễ biến thành “Lê Ngã”, “ta” cũng tức là “ngã”.

– Từ năm 1937, hoạt động của Thế Lữ chủ yếu chuyển hướng sang biểu diễn kịch nói, trở thành diễn viên, đạo diễn, nhà viết kịch, trưởng các ban kịch Tinh Hoa, Thế Lữ, Anh Vũ, hoạt động cho đến sau Cách mạng tháng Tám.

– Ông tham gia kháng chiến chống Pháp, làm kịch kháng chiến trong những năm Chiến tranh Đông Dương. Sau Hiệp định Genève, ông tiếp tục hoạt động sân khấu, trở thành Chủ tịch đầu tiên của Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam (1957-1977).

– Ông được coi là một người tiên phong, không chỉ trong phong trào thơ mới, trong lĩnh vực văn chương trinh thám, kinh dị, đường rừng, mà còn là người có đóng góp rất lớn trong việc chuyên nghiệp hoá nghệ thuật biểu diễn kịch nói ở Việt Nam.

– Thế Lữ đã được Nhà nước Việt Nam trao tặng danh hiệu Nghệ sĩ nhân dân năm 1984 và Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật đợt II năm 2000.

Tuyển Tập Trang Thơ Thế Lữ Đặc Sắc Nhất

Thế Lữ được xem là một nhà thơ đi đầu trong phong trào thơ mới thì thật không lạ gì khi ông sở hữu một kho tàng thơ đặc sắc. Những bài thơ của ông luôn để lại một ấn tượng sâu sắc trong lòng bạn đọc. Nhiều bài thơ của ông đã được phổ nhạc và được nhiều thế hệ yêu thích
Hãy cùng chúng tôi khám phá những bài thơ hay, xuất sắc của nhà thơ Thế Lữ nhé!

Tự trào

Thế Lữ là một chàng kỳ khôi:
Sống hôm nay không biết có ngày mai,
Cũng không thiết nhận cảnh đời trước mắt.
Tính giản dị, lại ưa điều bí mật,
Trưa mùa hè đi vẽ cảnh đêm trăng,
Ở Đồ Sơn thuật truyện trên rừng.
Đến khi lên thượng du, có lẽ
Anh lại nghĩ chuyện vẩn vơ dưới bể.
Người vụng về, yên lặng chẳng ai ưa,
Có bao nhiêu nết xấu chẳng thèm chừa,
Ăn mặc thì lôi thôi, lốc thốc:
Đến Hà nội với chiếc quần cộc lốc,
Với đôi giầy vải trắng mang từ hạ sang đông;
Chiếc mũ dạ vàng, dúm dó, bẩn vô song,
Đội mưa nắng suốt từ Nam ra Bắc.
Đời dị nghị đến thế nào cũng mặc
Đi giữa đường anh cứ ngước trông trời,
Và dươngđương vui vẻ như người
Không bao giờ, không đời nào biết khổ.
Các bạn hữu ái ngại dùm, thường dỗ:
– “Anh dại chi mà lãng phí mất bao ngày?
“Nghe chúng tôi, cứ tới ở đây,
“Có tài trí thì cùng người thi thố,
“Chứ quạnh hiu đời còn đâu là thú?
“Đến ở đây mà vùng vẫy, đua ganh,
“Mua lấy cho mình đôi chút công danh”.
Thế Lữ nghĩ ba hôm mới nói:
“Ồ phải đấy!” Rồi ở ngay Hà nội,
Anh ta vừa hoạt động, vừa mơ màng;
Lúng túng như anh mán học làm sang
Trong một bộ áo quần rất lịch sự.
Học đo đắn, học dè, học giữ,
Học chen vai thích cánh, – học ra đời!
Nhưng chẳng bao giờ bỏ được tính dở hơi:
Là cứ tưởng trần gian, ai cũng tốt.
Ở đời này quá thực thà là dốt!
Anh ta nào có biết đâu rằng
Có bao nhiêu đức tính cũng không bằng
Chỉ khôn khéo, gian ngoan là đạt tất!
Bỗng hôm nay, rầu rầu nét mặt,
Vắt bên tay “bộ quần áo văn minh”
Anh đến bảo tôi rằng: “Cái bước công danh
“Thực chẳng có chút nào thi vị cả!
“Đừng đón hỏi, đừng dỗ dành tôi nữa,
“Để cho tôi yên sống đời riêng tôi.
“Cuộc đời lang thang giản dị, nhưng mà vui,
“Riêng cùng với Nàng Thơ làm bầu bạn.
“Cái sung sướng phồn hoa tôi đã chán!”
Rồi bỏ quên bao nỗi giận, buồn qua,
Anh ta buông bộ lốt chẳng nên thơ
Và giữ lại chiếc mũ tàng, đôi giày trắng,
Với chiếc áo đã lợt mầu vì sương nắng,
Anh ta đi, đi tìm chị Ly Tao
Mà ít lâu nay không biết trốn nơi nào!

Bông hoa rừng

Trèo lên trên đỉnh non cao
Nghe lời chim gọi, gió dào dạt thưa…
Bỗng đâu gặp gỡ tình cờ,
Cô nàng cao váy ỡm ờ đứng trông,
Tóc cô gió lẳng lơ chòng,
Nắng vàng rỡn cặp má hồng hồng tươi.
Mắt như nước lặng in trời,
Cánh đào thắm nét miệng cười trong mơ.
Khiến ta lòng những say sưa:
“Phải người ta vẫn đợi chờ, đây chăng?”
Trái tim đếm bước ngập ngừng,
Lại gần ta hỏi ai rằng: “Ai ơi!
Theo đường nước chẩy mây trôi.
Để lòng ra khắp phương trời, ta xem
Ở đây nhắn gió đưa chim,
Ở đâu thiếu nữ trông tìm người yêu.
Tới đây thấy cảnh đìu hiu,
Phải chăng người ở trên đèo mong ta?”
Bồi hồi, ta đợi lời thưa,
Nhưng cô sơn nữ hững hờ trông mây…
Sóng rờn đôi mắt lung lay,
Tình xuân nồng đượm đôi mày thanh thanh,
Cười duyên đắm đuối trời tình
Lòng ta như muốn tan thành hư không.
Ta ôm thiếu nữ trong lòng:
Người yêu thoắt biến thành bông hoa rừng.
Bông hoa nay vẫn còn hương,
Lòng ta còn vết đau thương, không cùng,
Đính hoa ở một bên lòng,
Ngàn năm tiếc giấc mơ mòng khi xưa.

Mộng ảnh

Dưới bóng dâm tàn lá,
Một giòng suối chẩy mau.
Bọt nước quanh mình đá
Phun bông trắng phau phau.
Người đẹp đứng bên nguồn
Óng ả như mình liễu
Mái tóc tả tơi buông
Mặc gió cành trêu ghẹo
Cánh tay ngà lơi lả
Vít chĩu nhành cây xanh,
Lá vàng bay lả tả:
Như bướm lượn quanh mình.
Làn sóng mắt ngây thơ,
Nét miệng cười tươi thắm.
Chân đá nước hững hờ,
Khiến cho ta mê đắm,
Ta, tấm lòng man mác,
Vin hái quả cây tươi
Ngoảnh dâng cho Nhan Sắc,
– Người đẹp đã đâu rồi

Vẻ đẹp thoáng qua

Hôm qua đi hái mấy vần thơ,
Ở mãi vườn tiên gần Lạc Hồ:
Cảnh tĩnh trong hoa chim mách lẻo.
– Gió đào mơn trớn liễu buông tơ.
Nước mát hơi thu thắm sắc trời,
Trời xanh, xanh ngắt đượm hồng phai.
Ái ân, bờ cỏ ôm chân trúc,
Sau trúc, ô kìa! xiêm áo ai?
Rẽ lá, thi nhân bước lại bên
Mấy vòng sóng gợn mặt hồ yên,
Nhởn nhơ vùng vẫy ba cô tắm
Dưới khóm hoa quỳnh lá biếc xen.
Hồ trong như ngọc tẩm thân ngà,
Lồ lộ da tiên thô sắc hoa,
Mỉm miệng anh đào tan tác rụng,
Tóc buông vờn mặt nước say xưa.
Say xưa, người khác lạ bồng lai,
Giận lũ chim kia khúc khích hoài.
Van khẽ gió đừng vi vút nữa.
– Nhưng mà chim, gió có nghe ai?
Lời oanh trên liễu, yến bên hồng,
Hạc ở trong không, phụng dưới tùng,
Bỗng chốc cùng nhau cao tiếng hoạ,
Đờn tiên rộn rã khắp tiên cung…
Hoa lá cùng bay bướm lượn qua,
Người tiên biến mất, — Khách trông ra:
Mặt hồ nước phẳng nghiêm như giận.
– Một áng hương tan, khói toả mờ.

Khúc hát bên sông

Ngày trước mỗi khi qua bên sông,
Văng vẳng đưa sang tiếng em hát,
Ta thôi ngắm trời xanh ánh mây hồng,
Ta quên dạo vườn hoa gió bay ngát.
Ngày nay, ta cũng qua bên sông,
Lắng tai, không thấy tiếng em hát,
Ta hỏi thăm: em đã đi lấy chồng;
Trời nặng, mây mờ, gió hương cũng nhạt.
Thổn thức ta ngồi ghé bên sông,
Giục tiếng lòng xưa ôn tiếng hát,
Muôn ánh lòng soi ấm khối mây lòng.
Muôn hương lòng đượm thơm làn gió mát.
Ta lòng thi sĩ ở bên sông
Tiếc cái vui qua cùng khúc hát:
Ngàn muôn năm vỗ nhịp một bên lòng,
Ca nhớ lại thanh hương xưa đã tắt.

Bâng khuâng

Trời xanh dịu, sợi mây hồng vơ vẩn,
Trên bờ sông cô em đang thơ thẩn,
Đứng lặng nhìn mặt nước chiếc thuyền trôi
Với ánh chiều thu bầm tím chân trời.
Cô buồn. Mà vì đâu, cô chẳng biết.
Có lẽ bao nỗi âm thầm, tha thiết
Bấy lâu nay vẫn ẩn kín một bên lòng,
Bỗng dưng nhân một phút hư không
Trước cảnh mộng mịt mùng nơi sông nước,
Đã khiến cho tâm hồn cô man mác.
Gió đưa cành lá, ghẹo áng tóc mai,
Cùng cô em chung một tiếng thở dài,
Mà giọt sương chiều điểm thưa trên má
Cùng long lanh với hạt châu trên lá.
Tuy nhiên, trong lúc bâng khuâng,
Cô thấy lòng cô phơi phới lâng lâng
Như bay cao, như tan theo mây gió.
Cô khoan khoái trong khi buồn thảm đó,
Chính vì hồn thu vi vút ban chiều
Đã nhắc cho cô thấy lòng cô yêu.
Lần đầu hết, lòng cô mang tình ái,
Ôi vết thương xâu dịu dàng tê tái!
Nhưng yêu ai? mà đã có ai yêu?
Cô chỉ biết trông sông nước đìu hiu.
Trông mây gió gửi nỗi buồn êm ái.

Hồ xuân và thiếu nữ

Trên mặt hồ in mầu ngọc biếc,
Cô em đang chơi chiếc thuyền con,
Lẳng lơ như cái chuồn chuồn,
Rỡn đuôi trên nước chập chờn ghẹo hoa.
Chân gió nhẹ lướt qua làn sóng,
Nắng chiều xuân rung động trên cành,
Mấy hàng lau yếu nghiêng mình.
Cô em bỗng ngẩn ngơ tình vì đâu?
Đặt mái chèo, ngả đầu trên gối,
Trông mây chiều phơi phới trên kia…
Hỏi xem mây có duyên gì,
Mà con chim én đi về lửng lơ…?
Trên vừng trán ngây thơ, trong sáng,
Vẩn vơ qua một áng hương buồn.
Giây lâu cô vẫn như còn
Lâng lâng trông gửi tâm hồn lên cao.
Tiếng diều sáo nao nao trong vắt,
Trời quang mây, xanh ngắt mầu lơ.
Thuyền trôi, nước đẩy hững hờ.
Hàng cây lặng đứng trên bờ trông mong.
Ấy đăm đăm mơ mòng chi đó,
Hỡi cô em má đỏ hây hây?
Hỡi cô thiếu nữ trông mây
Thẩn thơ nhìn chiếc én bay lưng trời?
Khiến cho cảnh bồi hồi ngây ngất,
Tiếng sáo chưa nỡ dứt trên không,
Khiến cho hồ nước mịt mùng,
Ngày không muốn hết, ta không muốn về.

Nhan sắc

Trời có những buổi bình minh êm lặng,
Phấn hồng non phơn phớt dải chân mây;
Nhưng cô em có đôi má hây hây
Làm phai nhạt cả màu tươi buổi sáng.
Trời có những dải mây huyền thấp thoáng
Như vấn vương lưu luyến quyện lòng ai;
Nhưng khi cô buông áng tóc mây dài
Cho tay gió lướt bên thềm mơn trớn.
Lòng ta cũng chuyển theo làn sóng lượn.
Đã biết bao phen những buổi chiều thu,
Ta bâng khuâng tìm cảnh mộng bên hồ,
Nhưng ta chỉ tiếc khi ngồi lặng ngắm
Đôi mắt cô em như say, như đắm,
Như buồn in hình ảnh giấc mơ xa.
Vườn trần gian, dù thâu góp cả muôn hoa,
Lấy một nét cười mừng chim với gió,
Cũng không thắm tươi, say sưa, rực rỡ
Bằng khi cô hé cặp môi xuân
Mà lả lơi cười cợt với đông quân.
Nhưng em ơi, vẻ xanh tươi trong trời đất
Tuy đến hạn u tàn, song chẳng mất:
Đông qua, lại thấy xuân sang,
Còn vẻ đẹp giai nhân, đắm đuối rỡ ràng,
Gồm những áng tinh hoa bao cảnh sắc,
Phải đâu cũng lâu bền như non nước?
Một ngày kia, em ngắm lại dung nhan,
Em sẽ cùng ta buồn trách thời gian,
Tiếc cảnh vui qua, tiếc mầu rực rỡ
Của xuân đời ngàn năm không về nữa
Vậy thì yêu đi, vui mãi, bạn lòng ơi!
Để khi ánh quang minh soi má hồng phai,
Thấy áng tóc điểm thưa mầu sương bạc,
Thấy nét thắm miệng hoa dần đã nhạt,
Nước hồ thu đôi mắt đã mờ;
Em vẫn còn giữ được tấm lòng xưa.
Vì, em ơi, khi nặng mang tình ái.
Thì xuân sắc nắng sương tuy dầu giãi,
Ngày xuân xanh khe khắt vô tình qua,
Nhưng lòng xuân muôn tuổi vẫn không già.

Hoa thuỷ tiên

Trong phòng sách, dưới ánh đèn rạng rỡ,
Cụm hoa đào say bừng mới nở.
Như tiên nga vừa thức giấc thần tiên,
Hoa thẹn thò dương mắt ngạc nhiên,
Vì đã thấy Văn Sinh ngồi lặng đó
Tay nâng má, đăm đăm nhìn cửa sổ.
Bên ngoài đen tối mịt mù.
Phảng phất qua hơi gió lạnh mơ hồ
Nhẹ đưa tới một làn khói pháo.
Cảnh sán lạn trong phòng thêm huyền ảo.
Sinh khoan thai đến bên chậu thuỷ tiên:
Mấy bông hoa trong lá lả lơi chen
Chưa muốn nở: chừng đợi chàng đến vuốt.
Chàng âu yếm ngắm mấy giò trắng muốt
Chính tay chàng đã gọt tỉa, chăm vun,
Đã nưng niu như mơn trớn cánh chim non,
Như nương đỡ một trái tim đa cảm.
Chàng đứng lặng, để tâm hồn mê đắm
Vẩn vơ theo mây khói vẩn vơ trôi
Trong hoa hương nơi giấc mộng Bồng lai…
Bỗng tiếng pháo nổ ran đâu từ nẫy,
Mà lơ đãng chàng vẫn không nghe thấy,
Nhắc cho Sinh sực tưởng tới Lê Dung,
(Tên du dương êm dịu nhủ bên lòng).
Chàng lại nhớ chừng như có hẹn
Đúng giao thừa, giắt xuân về chàng sẽ đến
Thăm Lê Dung trong biệt thự Hoàng Lan.
Sinh bước ra, lòng hớn hở thênh thang.
Qua mấy phố âm thầm và yên vắng…
Tới biệt thự người yêu, chàng đứng lặng,
Đưa mắt nhìn ngơ ngác cảnh chung quanh.
Chàng ngạc nhiên, lẩm bẩm riêng mình:
“Có lẽ ta lầm!” Vì chàng không thấy
Cây hoàng lan tàn lá xanh đưa đẩy
Ở bên mành tơ liễu. Nhưng đến khi
Ngước mắt trông qua rặng tường vi,
Thấy lớp nhà xinh tươi đỏmđáng
Đang soi bóng lung linh trên mặt ao yên lặng;
Văn sinh mới chợt nhớ ra
Đã từng phen vin cành yếu hái hoa
Đã từng tắm dưới ao sen trong mát,
Từng đón gió bên hiên mà vui đưa tiếng hát.
Ungđung, chàng nhẹ gót bước lên thềm.
Dẫy lan can trong bóng tối, im lìm,
Như nghe ngóng tiếng hoa trong tiếng lá
Đang rủ rỉ mách nhau trông khách lạ.
Chàng đưa tay toan mở cửa. Bỗng nhiên
Cửa nhẹ nhàng, thong thả, bình yên
Từ từ mở. Một làn hương man mác
Cùng với điệu dương cầm xa xa, dìu dặt,
Thoáng đưa ra…
Như hơi gió xuân qua…
Chàng bước vào, thản nhiên trông bốn phía:
Phòng vắng lặng. Cách trang hoàng ý nhị,
Đơn sơ, nhưng quý trọng, cao thanh.
Ánh sáng không nguồn, một sắc trong xanh
Lặng giải trên mặt ghế nhung, bình nước ngọc
Bốn lư trầm đường hoàng trong bốn góc,
Khói lam thong thả cao đưa:
Cảnh chập chờn như thực, như hư…
Văn Sinh đến bên bàn ngồi xuống ghế;
Cùng khói trầm, tâm hồn chàng êm nhẹ
Mơ màng xa tỉnh, gần say.
Chàng cố nghĩ xem mình ở đâu đây,
Chợt trông thấy bức tranh xuân nữ, xuân nữ,
Đang thổi sáo bên đôi hươu rỡn múa.
Văn Sinh mang máng nhớ dần ra,
Bức tranh kia, chàng như đã thấy qua,
Cùng với cảnh êm đềm nơi phòng vắng,
Cảnh mờ ảo như trong mộng tưởng.
Đang bâng khuâng, chàng bỗng thấy bên rèm,
Chúm chím cười mấy đoá thuỷ tiên,
— Mấy nụ hoa non ngậm mầu kín đáo,
Nhường e ấp chưa muốn phô diện mạo.
Chậu hoa, mầu xứ xanh xanh
Chàng biết rằng trên có vẽ nàng Oanh,
Dưới bóng liễu thở than cùng Quân Thuỵ.
Chàng lại biết đúng nửa đêm hoa sẽ
Bảo nhau cùng tung cánh nở đều…
Tâm hồn chàng rong ruổi đang phiêu diêu
Trên thế giới, cõi u uyên, xa lắc:
Nơi chàng đã sống qua đâu kiếp trước.
Văn Sinh bỗng thấy nhẹ nhàng,
Chuông đồng hồ phòng bên cạnh dần buông
Mười hai tiếng, vẳng đưa xa luồng sóng
Lòng chàng cũng theo chuông thầm xuyến động.
Chàng lim dim đôi mắt trong rèm châu,
Mà (chính Văn Sinh cũng không hiểu vì đâu)
Chàng tin chắc cánh hoa rung rinh sẽ cuốn.
Chuông rứt tiếng. Khói nao nao cuộn…
Một áng hương qua… Một tiếng thở dài
Của điệu tiên ca trong trẻo, tuyệt vời
Se sẽ nổi — Bức rèm châu biến.
Từ khung tối, một nàng kiều diễm
Nhẹ bước ra, tươi ánh bình minh.
Đôi mắt đen, đắm đuối long lanh
Như đôi ngọc huyền, xâu xa huyền bí.
Sinh đứng dậy. Giai nhân se sẽ
Nở cặp môi đằm thắm ánh đào
Và dừng gót duđương nàng nhẹ cúi chào.
Sinh đứng trước bóng kiều nga nhan sắc,
Trí bâng khuâng như người lạc bước
Giữa Bồng lai chốn huy lộng thần tiên.
Song giai nhân, chàng lại thấy quen quen
Như đã cùng nhau nhiều lần gặp gỡ.
Trên mình ngọc, màu áo xanh lá mạ
Uyển chuyển in theo nét uốn dịu dàng;
Rủ bên vai giải khăn lụa tươi vàng.
Buông lưu luyến trên đôi tay trắng muốt,
Nàng cất tiếng nhẹ nhàng, nghe dịu ngọt
Như tiếng đàn ân ái, nghe véo von
Như tiếng chim ca buổi sáng trên đầu non:
“Chàng vui gót nơi đâu, giờ mới tới?
Để chúng em những mong chờ mỏi đợi,
Đã tưởng đêm nay xuân đến một mình
Nhưng vui thay, xuân đến với Văn Sinh
Là xuân thắm. Em xin chào bạn ngọc”
Rồi lơi lả, nàng tiến lên, trong lúc
Tiếng đã im mà âm hưởng vẫn bên tai
Văng vẳng đưa nhạc điệu của Thiên Thai,
Văng vẳng reo ở trong lòng khách lạ
Nàng sẽ vẫy. Cửa phòng bên đã mở.
Một nữ tỳ lễ phép bưng ra
Một khay trà, chén ngọc thoảng mùi hoa,
Giai nhân mắt đưa tình, tay dâng nước.
Hương nước thoảng xông, lòng Sinh man mác
Mầu nước xanh, lóng lánh, trong ngần,
Thấp thoáng trông như thấy cả vườn xuân,
Với trăm khóm Thuỷ tiên trong lòng chén
Phút biến đi nhưng rồi phút hiện.
Văn Sinh nâng chén ngang môi,
Cả tâm hồn chàng khoan khoái, chơi vơi
Như bơi đắm đâu trong nguồn cực lạc.
Giai nhân nói: “Đây chính là Hoa các
Bọn chúng em mười hai nữ hoa tiên
Cùng với chàng ân ái có tiền duyên,
Mỗi mùa xuân chẳng hay chàng có nhớ,
Chúng em lại cùng nhau ngỏ cửa
Đợi chàng đem xuân tới ta cùng vui…”
Rồi đưa tay, nàng mỉm miệng cười
Cất tiếng gọi: “Tình quân ta đã tới,
Không ra đón, còn trang điểm mãi!”
Tiếng cầm ca réo rắt ở đâu đâu
Vẳng lại đưa ra. Rồi tự cửa rèm châu
Mười tiên nữ yêu kiều trong diễm lệ
Áo xanh non, khăn lụa vàng, vui vẻ
Cùng đem theo hương nồng ngát bước vào.
Mười đoá hoa trên những cặp môi đào
Cùng tươi nở, biết bao tình ý thắm.
Văn Sinh uống nước trà và ngắm dáng tiên nga,
Càng thấy lòng thêm chan chứa, say sưa,
Chàng đem nỗi nhớ thương ra thổ lộ,
Coi người tiên như bạn tình duyên cũ.
Lời chàng hoa mỹ như lời thơ
Và tiếng chàng êm ái như đờn ca.
Nhưng niềm vui sướng, chuyện ái ân đang lúc
Như suối reo bỗng nhiên ngừng khúc.
Một nàng hoảng hốt đứng lên:
“Thôi khuya rồi. Xin cho phép chúng em
Từ biệt chàng, để xuân sau tái ngộ.”
Rồi cả bọn tiên hoa cùng nức nở.
Chàng nghẹn ngào khôn nói biết bao lời.
Lệ phân ly lã chã tuôn rơi.
— Tiếng đàn tiên, càng xa càng tha thiết,
Bầy tiên nữ còn ngại ngùng chưa nỡ biệt,
Văn Sinh còn lưu giữ vạt khăn vàng…
Bỗng thoáng qua cơn gió. Khói trầm tan,
Hương trầm nhạt, nguồn sáng xanh bừng trắng.
Bầy tiên biến. Bốn bề vắng lặng,
Đồng hồ treo đâu đó, điểm lạnh lùng,
Bảo chàng hay mình vẫn ở thư phòng,
Ngồi trước khóm thuỷ tiên mà chính tay chàng tỉa
Sinh ơ thờ đưa tay lau mắt lệ,
Nhìn chậu hoa: trên mầu xứ xanh xanh,
Vẫn đậm đà nét vẽ Thôi Oanh Oanh
Cùng Quân Thuỵ vẫn chưa thôi tình tự.
Mười hai đoá thuỷ tiên đều đã nở,
Nhởn nhơ phô cánh trắng, nhị vàng.
Ánh hương đưa, còn nhắc lại phút mơ màng.

Trả lời

Không! Thế Lữ cũng chưa xa Hà Nội,
Vẫn ngược xuôi trên các đường gió bụi
Chốn phồn hoa náo nhiệt dưới ta đây,
Nhưng bởi vì đâu trong ít lâu nay,
Tôi thường thấy anh ta buồn chán lạ.
Bao nhiêu vẻ tươi cười, hớn hở
Biến nơi nào, để hương khói ưu tư
Vấn vương hoài trên nét mặt người thơ
Lang thang bước giữa những nơi đông đúc,
Anh quên hẳn bên mình người chen chúc
Đang vội vàng tranh kiếm kế sinh nhai.
Mắt thờ ơ trông phố lại trông trời,
Trong nhà cửa tối tăm hay căn hàng rực rỡ,
Trong cảnh kiêu xa cũng như đời lam lũ
Anh dửng dưng nhường chẳng biết chi chi,
Thấy lạ lùng tôi đã một đôi khi
Tìm Thế Lữ hết lời cănđặn hỏi.
Anh chỉ thở dài, mãi sau mới nói:
“Tôi là một kẻ mơ màng,
Yêu sống trong đời giản dị, bình thường
Cùng với Nàng Thơ tháng năm ca hát,
Chúng tôi quen cảnh mịt mùng bát ngát
Của non cao, rừng cả; cảnh đìu hiu
Chốn đồng xa sương trắng chập chờn gieo,
Hay cảnh rỡ ràng, bướm tung bay, chim vui hót
Tôi nâng đàn, nâng cao lời dịu ngọt,
Trông nước non thanh khiết chốn sơn thôn,
Gửi tiếng tơ lòng và gửi cả tâm hồn,
Cho hoa cỏ, cho gió mây, cho ánh sáng.
Kề vai nhau ở trong trường mộng tưởng,
Cùng tạo nên riêng một cảnh thiên đường,
Đầy hương hoa cùng tình ái du dương,
– Bỗng một hôm, từ phương ngoài xa cách
Cơn gió phồn hoa thổi qua đời tịch mịch
Đem tới cho lòng ham muốn tung hoành
Giữa vinh hoa lộng lẫy của văn minh.
Tôi khuyên Thơ tìm đến nơi thành thị,
Khuyên chung sống trong cuộc đời mới mẻ.
Nàng ngại ngùng, nhưng bởi đã quen chiều
Bạn tình thơ, nên nàng cũng ưng theo.
Rồi từ đó, trên các đường rộn rã,
Người ta thấy đôi thiếu niên bỡ ngỡ,
Dắt tay nhau len lỏi bước đua chen.
Và hiến cho đời đôi khúc đàn tiên
Đã ghi chép nơi gió sương tươi sáng.
Nàng sung sướng vì thấy tôi sung sướng
Buổi đầu tiên chào đón tiếng hoan hô.
Của khách giầu sang trong chốn kinh đô.
– Nhưng Nàng Thơ tôi là người cả thẹn,
Không quen tiếng còi ô tô, chuông xe điện,
Không quen mầu sáng lạn đất vui chơi
Nên từng phen nàng thơ thẩn ngậm ngùi
Thương tiếc cảnh êm đềm non nước cũ,
Gượng cười nói khi thấy tôi khuyên dỗi,
Gượng vâng theo khi tôi giục hồn thơ
So giây đàn chung hoạ mấy lời ca
Đem nhau bước vào trường hoạt động
Tôi hăng hái muốn cùng ai vui sống
Mà vẫn đờn thơ mơ tưởng – Nhưng than ôi!
Chẳng bao lâu, người tiên tử, bạn lòng tôi,
Bỏ tôi lại với cảnh đầy gió bụi!
Nàng xa tôi để lánh xa Hà nội,
Để tránh nơi tôi mải miết đua ganh.
Tiếng ồn ào nhộn nhịp Hà thành
Đã che át tiếng duđương êm dịu
Của khúc tiên ca xa xăm trong trẻo.
Cho nên tôi chán nản bấy lâu nay
Chiếc đờn lòng hờ hững bỏ trùng giây
Và để mặc tơ nhện sầu chăng phím.
Tôi muốn tránh cảnh phồn hoa đã chiếm.
Mất lòng tôi, tìm cho thấy bạn Ly Tao
Nhưng non nước muôn trùng, em than khóc ở nơi nao?
Ta biết hỏi ai! Hỡi tình nhân kiều diễm?

Giục hồn thơ

Nàng Thơ ơi! Nàng Thơ! – Ta buồn lắm!
Nắng gay gắt trên khóm sen không thắm;
Gió thờ ơ không động bóng tàn cây;
Dưới trời xanh, mây quá trắng không bay;
Hồ không sóng phơi mặt gương quá sáng;
Thời gian đứng: sắc hình trơ trẽn dáng,
Lòng ta không âu yếm, không vui tươi,
Không nhớ thương, không sôi nổi. – Than ôi!
Cũng không cả nỗi đắng cay tê tái:
Nàng Thơ ơi, tâm hồn ta trống trải.
Ta đứng đây, lơ láo, hững hờ trông
Cảnh vô duyên không gợn tiếng tơ lòng;
Ta đứng đây, thẫn thờ mơ bóng bạn,
Trông giờ khắc lặng mang niềm ngao ngán,
Ly Tao ơi, nương tử của lòng ta!
Nỡ lòng du, sơ lãng mối tình thơ?
Tìm đâu thấy những phút giây êm ái.
Những phút giây sán lạn ánh thiêng liêng
Ta cùng ai để tâm hồn mê mải
Tung ngọc châu gieo những khúc thần tiên?
Đâu những buổi non sông cùng lặng lẽ
Đợi tay ta dìu dắt ngón tay ai.
Tạo nên bức tranh tuyệt trần hoàn mỹ
Lên không gian, thâu góp muôn màu tươi?
Vì bạn ơi! Những khúc đờn réo ngọc
Với bức tranh châu chuốt nét thanh cao
Là những bài thơ, nỗi tình cảm xúc
Của lòng ta và của bạn Ly Tao.
Nàng Thơ ơi! Nàng Thơ! – Ta buồn lắm!
Đem lại đây ánh hương hoa say đắm,
Đem lại đây làn sương gió mơ màng,
Đem lại đây, cùng với điệu du dương,
Những tiếng khóc than hay lời cảm khái
Để lòng ta thôi đừng khô héo mãi!
Để cho ta khi ngắm nắng, trông hoa.
Khi đứng bên hồ đón gió đưa qua,
Ta được thấy ánh lòng ta rung động,
Ta được thấy hồn thơ ta gợn sóng,
Thấy miệng cười bạn tiên tử yêu kiều
Và cùng ai chung giấc mộng cao siêu.

Nàng thơ lạnh

Gió bấc giục về, Nương Tử rét
Bạn nghèo không sắm áo nhung tơ,
Sương thu gội mãi trên vai giá
Ta lấy gì đây, đắp dáng Thơ?

Ý thơ

Bình tĩnh lại, bao nỗi lòng huyên náo!
Vì giờ đây muôn vật lắng trong đêm:
Trong gió đứng, thanh âm treo khúc dạo,
Trong sương khuya, ngưng đọng áng hương chìm;
Hoặc lặng sống trong đài khoan độ nở,
Cây âm thầm khép lá gượm xôn xao;
Nương bóng tối muôn loài sâu nín thở;
– Thời gian qua, nghỉ bước trên từng cao.
Này là phút băn khoăn trong ngóng đợi,
Phút anh linh, huyền diệu của tâm tư
Ghi dấu vết giữa tháng năm thay đổi
Để ngàn sau nối lại với ngàn xưa.
Ấy là lúc ý thơ rung ánh ngọc,
Cùng Thi tiên say giấc khói hương ngà.
Nhà thi sĩ nâng niu bầu cảm xúc
Của trời mây đúc lại mấy lời hoa.

Mưa hoa

Miệng hát, hai tay nhét túi quần,
Tiến lên, ngửa mặt đón mưa xuân,
Vui như đàn trẻ săn theo bướm,
Ta mải mê theo đuổi mấy vần.
Đi qua các phố quên người đông.
Trời rét hay chăng, chẳng bận lòng:
Ta thấy tâm hồn đang rạng rỡ,
Tưng bừng muôn cánh bướm hoa tung.
Trông khóm đào, mai bán khắp đường,
Ta cười tưởng nhớ cảnh quê hương
Bồng lai muôn thủa vườn xuân thắm,
Sán lạn, u huyền, trong khói sương…
Rồi bao hình, sắc, bóng tiên nga
Điêu luyện tô thành nét những thơ;
Bao điệu thiêng liêng tê tái dạo
Chập chờn theo tiếng gió bay qua.
Nửa ở Bồng lai, nửa dưới Trần,
Ta đi, trong lúc cả trời xuân
Nồng say thắm nhuộm mầu thi cảm.
— Chợt cánh hoa đào rụng dưới chân.
Lượm hoa, như lượm mấy lời thơ.
Hoa lại từ đâu nhẹ cánh đưa,
Một cánh rũ theo bao cánh khác:
Quanh mình tấp tới trận mưa hoa.
Theo lối hoa về rảo bước lên,
Chân đưa lần đến cảnh thần tiên,
Đường cây uốn éo êm đềm phủ,
Tàn lá xanh rờn ánh biếc xuyên…
Gió đưa hoa tới cành hoa lay,
Như quyến theo làn hương đắm say,
Như quyến theo lời tơ trúc nhẹ,
Ái ân tha thiết, vẳng đâu đây.
Đưa bước như vào trong cõi mộng
— Đàn, hoà, theo nhịp gót du dương —
Ta đi tìm cõi nguồn tươi sáng,
Bỗng hiện trong hoa, bóng một nàng…
Một giai nhân chuốt vẻ yêu kiều,
Áo trắng in mầu ánh ngọc reo,
Nhan sắc như bài thơ tuyệt tác:
Mơ màng, âu yếm điệu cao siêu.
Mỉm miệng cười tươi như nắng xuân,
Mắt nhìn lưu luyến bạn thi nhân;
Đưa tay nương vít cành hoa thắm,
Nàng hái từng bông thả xuống dần.
Đem cả tình thơ, với tấm lòng
Yêu mê riêng vẻ đẹp mênh mông,
Đón mầu hoa rụng tay Nương Tử.
Bỗng thấy lòng ta cảm não nùng…
Ô hay! bao cánh thắm hoa đào
Chẳng ủ lòng ta ấm dịu sao?
Chẳng đủ cho lòng quên khổ não.
Vì đâu réo rắt khúc tiêu tao?
Giở hoa xem lại, ôi kỳ ảo!
Trên cánh nhung tơ những nết huyền
Thầm viết lên mầu năm tháng cũ:
— Lời thơ ghi những chuyện tình duyên.
Chép lại lời thơ kể chuyện xa,
Biết đâu không phải nỗi lòng ta
Bao lâu kiêu hãnh trong im lặng.
Thấy gió xuân về, cũng thiết tha.

Ngày xưa còn nhỏ

Ngày xưa, còn nhỏ, đi săn bướm.
Bướm sợ bay tìm trốn dưới hoa,
Ta thấy hoa cười mê mải ngắm:
Thế là từ đấy biết Nàng Thơ.
Từ đấy đôi bên thường gặp nhau
Trong rừng, cạnh suối, bất kỳ đâu,
Không thân, nhưng chẳng thờ ơ lắm,
Bỡ ngỡ e dè cũng khá lâu.
Một hôm, (năm ấy mười hai tuổi),
Thơ thẩn ta ngồi với bóng trăng,
Nhìn giải mây trời theo gió chạy,
Hồn thơ đưa tới cõi bâng khuâng…
Những tiếng xa vời vẫn quyện mây,
Những hình tươi sáng múa đâu đây
Rủ nhau hiện đến, cho ta ghép
Nên điệu thơ vàng sán lạn bay:
Bài thơ thứ nhất mới ra đời,
Chợt thấy như lòng tuyết nặng rơi,
Như gió hồng mơn, như nắng dịu
Nhẹ nhàng êm ấm ủ trên vai.
Ngoảnh lại: Nàng Thơ đã ở bên
Mỉm cười — Ồ! khoé miệng trăm duyên!
(Lời nào tả được tình lưu luyến
Buổi mới ân cần với bạn tiên).
Kết giao hẹn đến muôn ngàn kiếp,
— Vì bọn làm thơ hẳn sống lâu —
Ta với nàng tiên ca hát mãi,
Ngoài ra còn có thiết chi đâu?
Cho đến ngày ta phải ngược xuôi,
Trong khi vất vả cũng không thôi
Nhởn nhơ ngâm hoạ cùng nương tử:
Một cuộc tình thiêng ở giữa đời.
Nhưng nàng tiên ấy hay ghen lắm,
Chỉ muốn ta yêu có một mình.
Mà tấm lòng ta thì phóng dãng;
(Lạ gì cái tuổi thủa xuân xanh?)
Vì thế Nàng Thơ đã mấy phen,
Trách ta mê đắm mãi trần duyên;
Mấy phen ta thấy mầu châu lệ,
Thầm oán hờn ta dưới mắt đen.
Song le ta biết làm sao được?
Vì ở trần gian vẻ lệ kiều.
Của khách giai nhân thường vẫn bảo:
Yêu thơ đâu phải thực là “Yêu”?

Yêu

Ta đi thơ thẩn bên vườn mộng,
Em nấp sau hoa khúc khích cười,
Ngừng bước ta còn đương bỡ ngỡ,
Lẳng lơ em ngắt đoá hồng tươi…
Em ném cho lòng ta đón lấy,
Bông hoa phong kín ý yêu đương.
Hay đâu hoa giấu mầm gai sắc
Sướt cạnh lòng ta mấy vết thương.
Yêu em từ đó ta phơi phới,
Sống ở trong nguồn thú đắm say,
Nhưng cũng sống trong đau khổ nữa.
Miệng cười trong lúc nhắm chua cay.

Đêm mưa gió

Ta vừa đắm trong giấc mơ ghê tởm:
Vừa buông tay ôm ấp gái giang hồ.
Đầy xác thịt, đầy tâm hồn còn lợm
Vị chán chường tràn lấn thú cay chua.
Mặc tấm thân loã lồ say mệt ngủ,
Ta ngồi, đăm nghe ngóng tiếng đêm sâu;
Trên mái ngói cả một trời mưa gió
Vẫn sụt sùi dai dẳng suốt canh thâu,
Suốt canh thâu, đồng hồ treo bức vách
Thong thả đưa, thong thả đếm từng giây,
Rành rọt điểm trong lòng ta tịch mịch
– Trong lòng ta u tối gió mưa bay…
Ta ngồi đó. – Mắt van lơn tha thiết
Thầm kêu xin Buồn Nản tránh xa đi;
Gọi khiêu khích, chúi vào trong mải miết,
Để cho lòng tìm lại chút đê mê.
Nhưng, đau đớn! – Tâm hồn ngao ngán quá
Thú vui tàn. – Mà giá ngắt như băng,
Trái tim mỏi, không buồn sôi nổi nữa.
– Ngoài, đêm khuya, mưa gió vẫn không ngừng…

Lời tuyệt vọng

Lòng ta hồ vỡ tan tành,
Vì hờn, vì giận, vì tình, vì thương,
Vì cay đắng đủ trăm đường!
Than ôi! ly rượu mơ màng khi xưa,
Ai đem dốc cạn bao giờ?
Chẳng cùng chi nửa, chẳng chờ hưởng chung
Để ta tỉnh mãi mà trông:
Giữa nơi cát bụi mịt mùng, dần lan
Từ nơi vết nặng không hàn
Một dòng máu, lẫn bao hàng lệ châu.
Phải chăng đau khổ bấy lâu
Chứa chan nay lúc mạch sầu trào tuôn?
Không, không: Thuốc độc vẫn còn
Mà nguồn nghị lực đương cuồn cuộn ra
Tình nhân hỡi! Bạn Mê Hà!
Lại đây! Này vết thương ta có mình,
Lòng ta dù vỡ tan tành,
Cũng còn thổn thức. Buộc lành cho nhau!
Nỗi mong ám khắp trời thâu,
Có nghe thấy tiếng khẩn cầu này không?
Người yêu — hy vọng sau cùng —
Mỉm cười đỡ lấy khối lòng đê mê,
Tưởng tay nương vuốt, không dè
Bóp thêm cho máu dầm dề lại tuôn.

Truỵ lạc

Rượu ân ái đắm ngây lòng chán nản
Rót tràn đi, rót nữa, tình nhân ơi!
Ta lắng nghe gió thoảng ở bên tai
Có phải chăng vẫn réo lời thống khổ?
Cứ rót nữa! Bao giờ mê quá độ
Vơ tóc em lau cặp mắt đờ say
Rồi trông ra màu khói thuốc mù bay
Ta chỉ thấy những màu tươi sặc sỡ.
Ồ những tấm thân nõn nà nghiêng ngửa!
Những tràng cười khoái lạc, giọng dòn tan!
Những điệu lẳng lơ, khiêu khích, nồng nàn!
Những khúc hát lả lơi hay uỷ mị!
Hỡi gái giang hồ! Bạn tình ô uế!
Biết chăng em, đó là thú mê tơi,
Để cho ta không thiết đến ngày mai.
Đời ta nữa. – Ngày mai là lúc tỉnh.
Cũng như em, tâm hồn ta đã lạnh
Tự lâu rồi, từ cái thuở xa xăm
Mà ánh sáng chim ca, mà bóng gió âm thầm.
Hay nét hoa tươi hay màu lá rụng
Cũng đủ khiến cho lòng ta rung động.
– Ta ngây thơ như cô gái đương xuân,
Nhưng đến nay, cô ấy trải phong trần
Đã dày dạn, thấy đời thô rõ quá!
Lòng đã tắt không còn tin tưởng nữa,
Thì quên đi, quên hết để say sưa,
Để mê ly trong thú ái ân vờ
Để trốn tránh những ngày giờ trống trải.
Em ơi, ta không dám để lòng ta nhớ lại
Vì đôi phen trong những lúc điên cuồng
Mảnh hồn thơ còn thoi thóp giữa đêm suông
Bắt ta tiếc quãng đời trong trắng mãi.

Chiều bâng khuâng

Tặng Vũ Đình Liên
Làn gió bên sông lẹ cánh đưa
Nắng chiều tươi nhuộm cảnh trong mơ:
Bóng cây trên cỏ vươn mình ngả;
Tha thướt Nàng Xuân bước thẩn thơ;
Trời biếc, én nghe chèo vỗ nước;
Nhớ nhung, ai tiếc cánh buồm xa?
Cô hàng đâu biết ta buồn nhỉ,
Đon đả ra chào hỏi khách qua.

Đàn nguyệt

(Trên sông Hương một đêm trăng)
Tặng Xuân Diệu
Lòng ta hỡi! Thôi đừng lên tiếng nữa!
Lặng mà nghe đờn nẩy khúc sầu thương.
Ngón tay rung, rung động cả đêm sương.
Khiến trăng nước đắm mơ hồ ly biệt,
Khiến trong gió ngưng đọng niềm thống thiết
Của bao nhiêu người đẹp khát tình duyên
Ôm nhớ nhung còn nức nở bên đèn.
Đêm khuya vắng thêm gợi thời xa vắng,
Tiếng bi ai như vẽ hình cay đắng
Của chia phôi, cùng thương tiếc đợi chờ
Trong bao thiên tình sử não nùng xưa.
Thấy chăng ai? trên sông khuya im sóng
Bâng khuâng trôi một con thuyền mơ mộng,
Thuyền lênh đênh gieo giữa cõi sương tan
Tiếng ngậm ngùi muôn thủa của thời gian.
Biết chăng ai? bao nhiêu điều cực khổ
Với bao nỗi hờn oan trong vũ trụ
Cùng hẹn hò thu lại một đêm nay,
Đương nỉ non thánh thót ở trên giây,
Theo ngón đê mê của bàn tay nghệ sĩ.
Thuốc độc êm đềm, ôi! giọng đàn kiều mị,
Bởi vì đâu gieo xuống mãi lòng ta
Những giọt nồng tê tái vị say xưa?

Sáng

Nắng soi áo trắng hoe đào
Theo cô đội nón kia vào trong sương.
Hơi lam xoá giải chân làng
Ta đi, không biết con đường về đâu?

Trưa

Đường nắng. Trong dâu tiếng nói cười
Bay ra, ròn rã ghẹp bên tai
Ngừng chân, rẽ lá tìm. Im phắc:
Vàng rọi lưa thưa, chẳng mấy người.

Chiều

Cảnh vắng. Trời hanh. Giáng mai chiều
Buồn xa ngưng lại nỗi đìu hiu…
Bỗng đâu xao xuyến cây reo gió,
Bụi chạy đường khô lá đuổi theo.

Tối

Trời cao vàng tắt, trên cây
Con cim bé nhỏ gọi ngày hôm sau,
Âm thầm mây rủ rê nhau
Kéo đi trốn cảnh u sầu đem tăm.

Ma tuý

I
Khói chiều lên, khói huyền lên…
Mắt say đậu ở ngọn đèn dần lu.
Tưởng bầu mây gió hư vô,
Tưởng vừng trăng lạ mơ hồ đâu đây.
Ở đâu ta ở chốn này?
Nằm trong Hờ Hững gối tay Vô Tình
Nhỏ to bạn hữu quanh mình
Trông ra vẫn có mà hình như không
Ưu tư rời bỏ cõi lòng
Hình hài vụt chốc bình bồng phiêu dao…
Dật dờ, trí thấp hồn cao
Thoáng qua ngàn cánh áo đào Thiên Tiên.
II
Khói huyền lên… khói huyền lên…
Mộng pha hơi tía mây huyền trong mây
Bầu trời nồng ngát hương ngây
Kìa trông trong đắm trong say muôn hình
Lung linh vàng dội cung Quỳnh
Nhịp nhàng biến hiện những mình Tiên Nga
Chập chờn gần tưởng như xa
Ngọc reo muôn tiếng đờn ca im lìm
Hàng châu lặng lẽ rơi chìm
Dưới hồ trong biếc. – Bên thềm đăm đăm
Hai cô lả lướt nghiêng nằm
Hai cô đứng thắp hương trầm hai bên…
*
Khói huyền lên… khói huyền lên
Thuyền trôi lững thững. – Đào Nguyên đâu rồi?

Đời thái bình

Thủa ấy, nhiệm mầu sương gió biếc,
Trời mây huyền ảo đắm hồn thơ,
Cây im, vin bóng um tùm lá,
Sông chậm nguồn sâu nước đợi chờ.
Vì chưng — ngày tháng êm đềm trôi —
Khi nắng hồng thiêng lướt cạnh đồi,
Khi cánh chim thần đâu vút lại,
Từng không dìu dặt tiếng xa xôi.
Ấy tiếng mơ hồ của ý Xuân,
Hằng năm ca ngợi đón Đông Quân.
Nước non trong sáng thay mầu mới;
Tấm áo đào tươi phủ khắp trần.
Cây im, sông lắng đợi Xuân về,
Trong lúc trần gian, dưới bóng the
Của buổi thanh bình thong thả sống,
— Từ nơi thành thị tới thôn quê.
Quả chĩu cành xanh, lúa ngập đồng.
Ông già yên lặng, tóc râu bông,
Chiều chiều chống tuổi trên cây trúc
Lững thững đi nhìn giải suối trong.
Trên nền áng cỏ thơm mơn mởn,
Con trẻ cười nô hất trái đào;
Rũ lụa bên hồ ba bốn chị
Lả lơi đưa tiếng hát lên cao.
Từng bọn thư sinh dạo trước đền
Ung dung hỏi liễu, ngắm hoa quen.
Đón làn hương gió, nhìn mây uốn,
Mơ cảnh Trường An võng lọng chen…
Thành Đô với cảnh sắc huy hoàng
Cũng lặng chìm trong áng khói sương.
Hoà thuận yên vui đời thái lạc.
— Đồn xa, quân lính hoạ ca xang.

Giây phút chạnh lòng

“Anh đi đường anh, tôi đường tôi,
Tình nghĩa đôi ta có thế thôi.
Đã quyết không mong xum họp mãi.
Bận lòng chi nữa lúc chia phôi?
“Non nước đang chờ gót lãng du,
Đâu đây vẳng tiếng hát chinh phu,
Lòng tôi phơi phới quên thương tiếc
Đưa tiễn anh ra chốn hải hồ.
“Anh đi vui cảnh lạ, đường xa,
Đem chí bình sinh dãi nắng mưa,
Thân đã hiến cho đời gió bụi
Đâu còn lưu luyến chút duyên tơ?
“Rồi có khi nào ngắm bóng mây
Chiều thu đưa lạnh gió heo may
Dừng chân trên bến sông xa vắng,
Chạnh nhớ tình tôi trong phút giây;
“Xin anh cứ tưởng bạn anh tuy
Giam hãm thân trong cảnh nặng nề,
Vẫn để hồn theo người lận đận;
Vẫn hằng trông đếm bước anh đi.
Lấy câu khẳng khái tiễn đưa nhau,
Em muốn cho ta chẳng thảm sầu.
Nhưng chính lòng em còn thổn thức,
Buồn kia em giấu được ta đâu?
Em đứng nương mình dưới gốc mai,
Vin ngành sương đọng, lệ hoa rơi,
Cười nâng tà áo đưa lên gió,
Em bảo: hoa kia khóc hộ người.
Rồi bỗng ngừng vui cùng lẳng lặng,
Nhìn nhau bình thản lúc ra đi.
Nhưng trong khoảnh khắc thờ ơ ấy,
Thấy cả muôn đời hận biệt ly.
Năm năm theo tiếng gọi lên đường,
Tóc lộng tơi bời gió bốn phương.
Mấy lúc thẫn thờ trông trở lại,
Để hồn mơ tới bạn quê hương.
Ta muốn lòng ta cứ lạnh lùng
Gác tình duyên cũ chẳng đường trông.
Song le hương khói yêu đương vẫn
Phảng phất còn vương vấn cạnh lòng.
Hôm nay tạm nghỉ bước gian nan.
Trong lúc gần xa pháo nổ ran.
Rũ áo phong sương trên gác trọ.
Lặng nhìn thiên hạ đón xuân sang.
Ta thấy xuân nồng thắm khắp nơi,
Trên đường rộn rã tiếng đua cười,
Động lòng nhớ bạn xuân năm ấy.
Cùng ngắm xuân về trên khóm mai.
Lòng ta tha thiết đượm tình yêu,
Như cảnh trời xuân luyến nắng chiều,
Mắt lệ đắm trông miền cách biệt,
Phút giây chừng mỏi gót phiêu lưu…
Cát bụi tung trời — Đường vất vả
Còn dài — Nhưng hãy tạm dừng chân,
Tưởng người trong chốn xa xăm ấy
Chẳng biết vui buồn đón xuân?

Bóng mây chiều

“Bấy lâu nay xuôi ngược trên đường đời.
Anh thấy chăng? Tôi chỉ hát, chỉ cười
Như vui sống mãi trong vòng sung sướng.
Vì tôi muốn để cho lòng tôi tưởng
Không bao giờ còn có vết thương đau,
Không bao giờ còn thấy bóng mây sầu
Vương vít nữa. — Bạn ơi nào có được!
Trốn những cảnh dịu dàng tôi dấn bước
Đi tìm nơi náo động mà đua chen,
Mà tung hoành, lăn lóc — để mà quên —
— Nhưng có hay đâu lòng tôi vẫn nhớ!
Có hay đâu chỉ một hơi gió đưa cành lá,
Chỉ một phút đìu hiu lặng ngắm bóng chiều qua
Cũng đủ khiến tôi buồn tưởng quãng đời xưa.
Tôi chẳng muốn ôm lòng đau khổ nữa.
— Tôi không muốn nén mãi lời than thở.
Nén tới đây, trông hồ nước mênh mông
Với ánh tà dương đưa nhẹ ánh sương hồng
Tôi muốn đem nỗi u tình tôi vẫn giấu
Mà ngỏ ra cho bạn hiền tôi thấu.
Bao nhiêu niềm thương, nhớ bấy lâu nay
Tôi muốn thả lên cao cho giải mây bay
Mang đi, mang đi xa! đừng trở lại!”
Văn Sinh dắt tay tôi cùng đến dưới
Bóng một cây rủ lá trên mặt hồ
Nước trong xanh, thắm đượm mầu thu.
Anh chỉ cho tôi trong sương vàng tía
Của chân trời. — Rồi vẻ mặt bâng khuâng,
Sau tiếng thở dài, anh bảo tôi rằng:
“Ở đó, khoảng tám năm về trước,
Tôi đã sống một cuộc đời mộc mạc,
Một cuộc đời kín đáo, như người xưa,
Lấy gió trăng làm của cải, lấy văn thơ
Làm bạn hữu. Lòng bình yên êm lặng
Như mặt hồ không qua làn gió thoảng.
Mải trông mây quên lãng tháng, năm trôi,
Cùng chim ta đưa đón bao ngày vui.
Với non sông đang tưng bừng hớn hở
Bỗng tôi gặp một người thôn nữ…
Tôi gặp cô một buổi chiều xuân.
— Một buổi chiều nồng thắm ái-ân,
Tôi lơ đãng để tuổi xuân phơi phới
Nhẹ bước trên vừng cỏ xanh nắng dãi —
Đứng bên hồ, cô lả lướt dựa mình cây,
Cặp mắt xa đắm đuối tận chân mây…
Ánh vàng reo trên mặt hồ sóng gợn
Phản chiếu lên đôi má đào mơn-mởn
Như vuốt ve trêu cợt vẻ u sầu.
Làn gió qua phe phất tà áo nâu…
— Một chiếc lá bay… một con chim khuất
Đang véo von lưu luyến ngày xuân tắt.
— Nhưng hững hờ, cô mặc tiếng chim ca,
Mặc lá vàng bay theo gió thoảng qua.
Mặc ánh tà dương còn dài mầu ly biệt,
Quên cảnh vật bên mình, cô chẳng biết
Tôi ngập ngừng đang rén bước lại gần.
Tôi thẩn thơ, dừng gót, đứng tần ngần,
Và hỏi cô rằng: “Bóng chiều gần lặn.
Mà cớ sao cô em còn thơ thẩn,
Nhớ thương ai hay đứng đợi chờ ai?
Để cho sương gieo đầm ướt hai vai?”
Cô ngảnh nhìn tôi, ngây thơ, yên lặng,
Và thong thả đưa bàn tay mềm trắng
Lên gạt hàng châu lệ long lanh.
Tôi trông cô lòng chan chứa cảm tình,
Những e ấp muốn nhắc lời săn hỏi.
Nhưng mắt tôi thay tiếng lòng tôi nói.
Cô âu sầu gượng hé chút môi cười
Mà nỗi chua cay chưa làm kém mầu tươi.
Rồi đưa mắt bâng khuâng, rõi theo con đường trắng
Dẫn về nẻo thị thành xa vắng
Cô đem nỗi lòng riêng ngỏ cho tôi nghe:
Ở làng xa, cô là gái thôn quê,
Một bữa qua đây gặp chàng công tử
Đón hỏi cô ra chiều niềm nở.
Giữa cảnh êm đềm hồ nước minh mang
Nghe tiếng ai tha thiết dịu dàng
Như gió lướt cành hoa, xúc động niềm ân ái,
Cô vui thấy trái tim cô tê tái
Và ngây thơ đón lấy tấm tình yêu
Chàng hiến cho cô — Rồi từ đó, chiều-chiều
Đi xe đạp từ xa chàng lại tới
Bên bờ hồ nơi chiều cô đứng đợi
Để cùng nhau ân ái tự tình,
— Như chim non mới biết cảnh trời xanh,
Cô sung sướng trong hào quang rực rỡ
Của giấc mộng xuân tưng bừng bao ánh lạ —
Bên tình quân, cô âu yếm dịu dàng,
Trông về phía thị thành sau ánh sương lam,
Mà mơ tưởng cảnh ngựa xe náo động,
Mà tha-thiết mong cùng ai được sống
Trong cuộc đời chói lói của phồn hoa.
— Trong cảnhthie thiên đàng, đối với tấm lòng thơ,
Cô thường bảo với chàng: “Ngay từ khi gặp gỡ
Em là gái thôn quê, chàng là người xa lạ,
Đôi bên nào có quen nhau?
Song tấm lòng em, không biết bởi vì đâu,
Nghe tiếng ai như mây theo gió quyến
Đối với ai đã mặn tình lưu luyến.”
Nhưng lòng chàng đằm thắm dần phai
Đứng bên cô, tuy chàng nói, chàng cười,
Cô vẫn thấy đôi mắt chàng lơ đãng
Không nhìn cô, chỉ mải trông mây thoảng…
Rồi một buổi chiều, cô đi mấy dặm đường
Mang lòng vui tìm đến chỗ người thương
Hẹn hò đây. — Nhưng đến khi nắng tắt
Trên cành cao, tiếng một con chim khuất
Đã bơ-vơ nhắn gọi ngày hôm sau,
Mà bạn tình kia chỉ là khách qua đường,
Không biết quý, không biết yêu hương-sắc,
Chàng chỉ thoáng trông rồi vội tìm vui thú khác.
Nhưng há vì ai hoa để kém mầu tươi,
Há vì ai hoa nỡ để hương phai?
Khiến cảnh xuân yêuđấu hoa tha thiết
Phải bùi ngùi nhuộm trong mầu thương tiếc?”
Tôi còn dịu dàng khuyên dỗ nhiều lời
Tuy văn hoa ngơ ngẩn, — anh đừng cười —
Nhưng chân thực, cho nên tôi cũng thấy
Đã thoa dịu được tấm lòng thơ ấy.
Tôi có một gian nhà nhỏ ở gần hồ,
Một lớp thảo trang giữa hoa lá bốn mùa.
Nơi chim gió đua thăm, với Nàng Thơ yểu điệu
Vẫn ngày tháng đi về, duy còn thiếu
Chút ánh thiêng liêng của sự yêu đương:
Nhà tranh tôi còn thiếu trái tim vàng.
Tôi bèn rủ cô về cùng tôi ở đó
Và đem hết nỗi ái ân chan chứa
Dâng cho cô, — đem hết nỗi chân thành
Để yêu cô — để thay kẻ bạc tình.
Nhưng cô vẫn âu-sầu, khiến tôi e ngại,
Cô ủ rũ như nàng tiên êm ái
Không đành lòng chung sống với người đời
Nghe lời tôi, cô gượng đáp, gượng cười,
Nhưng đôi mắt cô vẫn thường đắm đuối:
Bao giờ cũng như mải còn theo đuổi
Hình ảnh xa xôi ở những đâu đâu.
Lòng tôi phảng phất lo ngay từ lúc ban đầu
Và tự nhủ tôi rằng: con chim xanh đó
Sẽ có ngày bay đi không về nữa.
Cho nên tôi hết sức yêu chiều,
Tôi lựa lời đón hỏi trăm điều:
Cô muốn chi tôi cũng không từ chối.
Nhưng cô gái quê muốn ra chơi Hà nội,
Muốn điểm trang, muốn quần áo sa hoa.
Để cho người tình quân tệ bạc, hững hờ
Biết rằng cô không còn là thôn nữ,
Không còn dáng quê mùa mà chê bỏ nữa.
Cô lại muốn tôi ăn mặc âu trang,
Muốn cùng cô sống trong cảnh rộn ràng.
Trong gió bụi kiêu sa nơi thành thị.
Song tôi chỉ là một chàng thi sĩ
Ở lều tranh, giầu được ít văn thơ
Tôi bèn đem những vần âu yếm, vì cô
Đã viết ra theo điệu lòng thổn thức,
Trong những lúc hồn thơ cảm xúc,
Mà duđương ngâm đọc để cô nghe.
Tôi gọi cô, trỏ những đám mây đi
Dưới trời cao; trỏ những chiều chói lói
Sau núi xa mịt mùng sương biếc gội;
Trỏ những bình minh yên lặng vẻ tươi cười.
Trong rặng cây xanh, lẩn bóng chân trời.
Tôi muốn cho lòng ngây thơ kia hoan lạc
Cùng với tôi yêu cuộc đời mộc mạc
Đầy hoa hương cùng thi vị thiên nhiên.
Đối với tôi, đó là thú thần tiên,
Nhưng đối với cô đời tôi là buồn tẻ.
Nên những khi trước sân bóng xế
Khi bình-minh vàng nhuộm tươi cây,
Khi gió đưa chiếc nhạn theo mây…
Ngồi thơ thẩn bên thềm, lòng bát ngát
Cô vô tình đem điệu thơ tôi quen hát
Để ngụ lời than trách bạn tình xa!
Trước lều tranh, vi vút tháng, năm qua
Nhưng nỗi buồn cô vẫn còn tươi, còn thắm.
— Cô ơ thờ bên tấm lòng tôi say đắm.
Rồi một buổi thu kia, tạm vắng nhà tranh,
Tôi đành bán văn thơ cho khách thị thành
— Những văn thơ mà bấy lâu tôi yêu quý,
Tôi đã rắp không bao giờ nỡ để
Cho người đời mua chuộc; vì anh ơi!
Văn thơ kia tức là tâm hồn tôi. —
Tôi bán đi để mua các đồ tô điểm
Mua y-phục tân trang của những trang kiều diễm
Chốn phồn hoa, về tặng người tôi yêu.
Mà tôi đây cũng sẽ bỏ cảnh nghèo
Với non nước nên thơ của Ly Tao Nương Tử
Tôi đưa cô, sẽ cùng nhau sống giữa
Cảnh ngựa xe náo nhiệt cô mơ màng.
Tôi trở ra về, lẹ gót vui mừng.
Nhưng than ôi! trong nhà tranh, vắng ngắt:
“Con chim xanh kia đã bay đâu mất!
Lặng tiếng buồn, Văn Sinh nắm tay tôi
Miệng chua cay sẽ nhách một nụ cười,
Anh nói tiếp: “Tôi thấy lòng tan nát,
Nhưng không khóc, vì bỗng cạn nguồn nước mắt,
Tôi thản nhiên, nhẫn nại, mà ngậm sầu.
Bạn ơi, ở đời này còn có vết thương đau
Nào ghê gớm, khắt khe hơn nữa?
— Tôi như người đã chết đi quá nửa.
— Anh tính xem trong thủa bình sinh,
Lần đầu tiên, tôi mới biết ái tình
Lần đầu tiên đã mang nhiều thất vọng!
Tôi muốn trẻ, muốn vui mà sống,
Nên bỏ nhà tranh, bỏ cảnh mơ hồ,
Xa tránh nơi còn hương khói chút tình xưa,
Rồi tôi đi. — Tôi dấn thân trong sóng gió.
Tìm bước đời lầm than đầy gian khổ
Để quên điều cay đắng trong tâm hồn;
Tôi tiến lên hoài, ca hát vui cười luôn
Để cho cõi lòng tôi chói loà ánh sáng…
Nhưng chỉ một áng mây qua của niềm nhớ tưởng
Cũng khiến cho lòng tôi tăm tối những u sầu!
Tôi cố im đi! không ngỏ vết thương đau
Cho ai hay — Nhưng sức lòng có hạn.
— Nay nhắc chuyện xưa, tôi thở than cùng bạn
Bỗng thấy tâm hồn phơi phới nhẹ nhàng.
Có lẽ từ nay bao nỗi buồn, thương
Đã theo nguồn lời như theo nguồn nước mắt
Trút khỏi lòng mà trôi đi, mà tan mất.

Để tiếp nối bài viết trước Trọn Bộ Những Trang Thơ Thế Lữ Đặc Sắc Nhất Phần 1, Pud.edu.vn đã ra bài viết này với những bài thơ vô cùng giá trị và ý nghĩa của nhà thơ Thế Lữ. Mong rằng các bạn sẽ yêu thích bài viết này của chúng tôi. Cảm ơn các bạn đã theo dõi bài viết của chúng tôi!