Tiến quân ca (Văn Cao) – Khúc ca hào hùng đi cùng năm tháng

Tiến quân ca là một sáng tác của nhạc sĩ Văn Cao vào năm 1944. Và nó đã được sử dụng làm quốc ca của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam từ năm 1976. Trước đó nó cũng đã được sử dụng là Quốc ca của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa từ năm 45 cho tới năm 1976. Với những ca từ vô cùng chân thành và mộc mạc nhưng thể hiện được khí thể của những chiến sĩ lúc bấy giờ đã giúp cho bài hát này có được một sức sống vững bền trong lòng người hâm mộ.

Bài hát Tiến quân ca

Bài hát Tiến quân ca có phần lời và phần nhạc đều được viết bởi nhạc sĩ Văn Cao. Chính vì vậy bên cạnh là một bài hát, quốc ca của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam thì với nhiều người cũng thường trích dẫn phần lời của bài hát như là một bài thơ. Dưới đây là phần lời chúng tôi muốn gửi tới bạn để bạn tham khảo thêm:

1.
Đoàn quân Việt Nam đi
Chung lòng cứu quốc
Bước chân dồn vang trên đường gập ghềnh xa
Cờ in máu chiến thắng mang hồn nước,
Súng ngoài xa chen khúc quân hành ca.
Đường vinh quang xây xác quân thù,
Thắng gian lao cùng nhau lập chiến khu.
Vì nhân dân chiến đấu không ngừng,
Tiến mau ra sa trường,
Tiến lên, cùng tiến lên.
Nước non Việt Nam ta vững bền.
2.
Đoàn quân Việt Nam đi
Sao vàng phấp phới
Dắt giống nòi quê hương qua nơi lầm than
Cùng chung sức phấn đấu xây đời mới,
Đứng đều lên gông xích ta đập tan.
Từ bao lâu ta nuốt căm hờn,
Quyết hy sinh đời ta tươi thắm hơn.
Vì nhân dân chiến đấu không ngừng,
Tiến mau ra sa trường,
Tiến lên, cùng tiến lên.
Nước non Việt Nam ta vững bền.

Hoàn cảnh sáng tác Tiến quân ca

Bài hát Tiến quân ca được sáng tác năm 1944 bởi nhạc sĩ Văn Cao. Khi  đó Văn Cao gặp Vũ Quý là một cán bộ Việt minh ở ga Hàng Cỏ. Ông cũng chính là người từng quen biết Văn Cao và đã động viên ông viết những bài hát yêu nước như Đống Đa, Thăng Long hành khúc ca…. Khi đó Võ Quý đề nghị Văn Cao thoát ly khỏi hoạt động cách mạng và nhiệm vụ đầu tiên là sáng tác một bài hành khúc cho Việt Minh.
Trong nhiều ngày tại địa chỉ số 45 Nguyễn thượng Hiền, Văn Cao đã viết bài hát này. Ở trong một ghi chép tháng 7 năm 1976, nhạc sĩ đã viết đại ý rằng, khi đó chưa biết chiến khu mà chỉ biết phố Ga, hàng Bông, bờ Hồ, và cũng chưa được gặp các chiến sĩ cách mạng của ta. Chính vì vậy mục đích đầu tiên chính là viết thật giản dị để họ có thể hát được. Khi sáng tác Tiến quân ca, có Ph,D đã ở cùng và cũng chính là người biên tập bản thảo và cũng chính là người đã chứng kiến sự ra đời của abfi hát này.
Sau khi hoàn thành bài hát, Văn Cao đã hát cho Vũ Quý nghe và lần đầu tiên Tiến quân ca được in trên trang văn nghệ của Báo Độc Lập hồi tháng 11 năm 1944. Đó là bản in bằng đá do chính Văn Cao viết tay. Tuy nhiên phần lời của sáng tác ban đầu và bây giờ cũng đã có nhiều sự khác biệt và thay đổi.
Đến năm 1945 vào ngày 17 tháng 8, ca khúc này được hát lần đầu tiên tại một cuộc mít tinh của công chức Hà Nội bởi Ph. D. Đây cũng chính là người đã buông lá cờ đỏ sao vàng của Việt Minh thay cho chính phủ Trần Trọng Kim. Và đã hát bài Tiến quân ca sau khi đã cướp loa phóng thanh.

Được chọn làm quốc ca

Vào ngày 13 tháng 8 năm 1945, chủ tịch Hồ Chí Minh đã chọn bài Tiến quân ca làm quốc ca của nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa. Sau đó vài ngày bài hát Tiến quân ca đã lần đầu tiên được cất lên trước toàn thể đông đảo dân chúng.
Đến ngày 2 tháng 9 năm 1945 bài hát Tiến quân ca đã được chính thức cử hành bởi Ban nhạc Giải phóng quân do Đinh Ngọc Liên chỉ huy. Đó chính là ngày chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Bản tuyên gnoon độc lập.
Sau đó đến năm 1946, Quốc hội khóa I đã chọn Tiến quân ca làm quốc ca. Và sau đó đã mời một số tác giả tham gia chỉnh sửa một vài phần lời của bài hát. Tuy nhiên nhạc sĩ Văn Cao khá luyến tiếc vì một số chữ sửa đổi đã làm mất sự hùng tráng của ca khúc này.
Sau 1975, Việt Nam cộng hòa sụp đổi hai miền Bắc Nam được thống nhất và quốc ca vẫn là Tiến quân ca. Tuy nhiên năm 1981 có chủ trương thay đổi quốc ca nhưng sau hơn 1 năm mở ra thì đã dừng và cũng không có tuyên bố chính thức gì về kết quả. Và Tiến quân ca được sử dụng là quốc ca của Việt Nam cho tới ngày nay.

Đến năm 2016, bà Nguyên Thúy Băng vợ của cố nhạc sĩ Văn Cao đã lấy tư cách là người đại diện gia đình hiến tặng ca khúc Tiến quân ca cho nhân dân và Tổ quốc Việt Nam. Buổi lễ hiến tặng và trao nhận được tổ chức ở tòa nhà quốc hội.
Tiến quân ca là một sáng tác kiệt xuất của nhạc sĩ Văn Cao. Với sáng tác này đã nâng tầm và giúp nhạc sĩ có được chỗ đứng trong lòng người hâm mộ. Chính vì vậy dẫu năm tháng qua đi nhưng bao thế hệ vẫn đang tiếc nuối và xót thương về sự ra đi của con người tài hoa. Bởi đây là một khúc hùng ca về người lính, những năm tháng chiến đấu cũng như khí thế của nhân dân Việt Nam.