Những tác phẩm thơ Trần Dần dịch nổi tiếng khắp thế giới

Những trang thơ Trần Dần luôn thu hút sự chú ý mạnh mẽ từ dư luận. Sở dĩ như vậy bởi thơ ông giàu sức sáng tạo cùng sự mới mẻ hiếm có trong nền thơ ca Việt Nam. Ngoài việc tập trung sáng tác thơ, ông cũng như những nhà thơ khác có sự đam mê với những tác phẩm dịch nổi tiếng trên thế giới. Qua đó ta thêm phần ngưỡng mộ trước sự am hiểu ngôn ngữ của ông. Nếu các bạn yêu thích nhà thơ này , hãy cùng uct.edu.vn theo dõi nhé!

Trường đại học của tôi

Французский знаете.
Делите.
Множите.
Склоняете чудно.
Ну и склоняйте!
Скажите —
а с домом спеться
можете?
Язык трамвайский вы понимаете?
Птенец человечий
чуть только вывелся —
за книжки рукой,
за тетрадные дести.
А я обучался азбуке с вывесок,
листая страницы железа и жести.
Землю возьмут,
обкорнав,
ободрав ее,—
учат.
И вся она — с крохотный глобус.
А я
боками учил географию,—
недаром же
наземь
ночёвкой хлопаюсь!
Мутят Иловайских больные вопросы:
— Была ль рыжа борода Барбароссы?—
Пускай!
Не копаюсь в пропыленном вздоре я —
любая в Москве мне известна история!
Берут Добролюбова (чтоб зло ненавидеть),—
фамилья ж против,
скулит родовая.
Я
жирных
с детства привык ненавидеть,
всегда себя
за обед продавая.
Научатся,
сядут —
чтоб нравиться даме,
мыслишки звякают лбёнками медненькими.
А я
говорил
с одними домами.
Одни водокачки мне собеседниками.
Окном слуховым внимательно слушая,
ловили крыши — что брошу в уши я.
А после
о ночи
и друг о друге
трещали,
язык ворочая — флюгер.

Dịch

Anh biết tiếng Pháp
hãy cộng trừ
nhân chia
Hãy trổ đủ mọi trò biến hoá
Nhưng này
anh có biết
hát đồng ca với các căn nhà?
anh có hiểu tiếng xe điện nói ?
Con chim – người
mới nhú trong trứng ra
đã dang tay với quyển sách rồi
Riêng tôi, tôi học A B C các quảng các biển hàng
tôi lật hết mọi trang tôn, trang sắt
Quả đất, người ta cầm lấy nó
lột da
mổ bụng
mà xem
Có gì đâu ? chỉ là cái bản đồ!
Riêng tôi
xương sườn tôi nó học địa dư
chẳng phải vô công
nếu đêm đêm
tôi vạ vật khắp đất, đồi
Nhà sử học vò nát đầu câu hỏi:
Không biết cụ Nâu Râu, râu có nâu không ?
Mặc các ngài!
Tôi không muốn vùi thân trong đống bụi vô lý ấy làm gì
mà mọi chuyện Mạc Tư Khoa
tôi đều biết rõ
Một khi học có bằng rồi
người ta tìm cách
bắt tình nhân phụ nữ
dăm câu tán vụn gõ vào đầu gỗ các cô
Riêng tôi
chỉ tán gẫu với các căn nhà
Độc có phố đường tráng lệ trả lời tôi
Các mái nhà giương ô cửa lắng nghe
rình từng chữ từng lời tôi nói
Và lát nữa
trong đêm khuya
mái nhà này
nhà nọ
bàn tán thầm thì
vừa quay tít những lưỡi mềm chong chóng

Đến tuổi thành nhân Взрослое

У взрослых дела.
В рублях карманы.
Любить?
Пожалуйста!
Рубликов за сто.
А я,
бездомный,
ручища
в рваный
в карман засунул
и шлялся, глазастый.
Ночь.
Надеваете лучшее платье.
Душой отдыхаете на женах, на вдовах.
Меня
Москва душила в объятьях
кольцом своих бесконечных Садовых.
В сердца,
в часишки
любовницы тикают.
В восторге партнеры любовного ложа.
Столиц сердцебиение дикое
ловил я,
Страстною площадью лёжа.
Враспашку —
сердце почти что снаружи —
себя открываю и солнцу и луже.
Входите страстями!
Любовями влазьте!
Отныне я сердцем править не властен.
У прочих знаю сердца дом я.
Оно в груди — любому известно!
На мне ж
с ума сошла анатомия.
Сплошное сердце —
гудит повсеместно.
О, сколько их,
одних только вёсен,
за 20 лет в распалённого ввалено!
Их груз нерастраченный — просто несносен.
Несносен не так,
для стиха,
а буквально.

Dịch

Đến tuổi thành nhân, người ta làm việc
túi tiền rủng rỉnh hào xu
Tình yêu ư ?
Đây này
100 rúp nhỏ
Riêng tôi
không cửa không nhà
hai tay
đút túi quần
rách thủng
tôi đi, đôi mắt mở to
Ban đêm
anh diện sộp vào
anh an giấc bên cô vợ trẻ
hay bên cô thiếu phụ goá chồng
Riêng tôi
Mạc Tư Khoa ôm tôi nghẹn thở
những vòng tay những phố đường dài
Trong tim anh
lui tới những tình nhân
Hoan hỉ bao nhiêu
những cặp công ty nhau giường chiếu ái ân!
Tôi, tôi đứng ở Quảng trường Dục vọng
bất thần
tôi thấy tim kinh thành đập rất dã man
Phanh áo
con tim sắp lộ hẳn ra ngoài
tôi phanh ngực cho mặt trời, vũng nước
Hãy vào đây với mọi sự đam mê!
Hãy leo lên đây với mọi cuộc ái tình!
Tự bây giờ
tôi đã thôi không kiểm soát được tim tôi
Tôi biết vị trí con tim ở mọi con người
nó ở ngực – ai mà chẳng rõ
Nhưng với tôi
khoa mổ xẻ vỡ đầu
Tôi toàn tim
tim đập khắp nơi
Ôi! thực quá nhiều
chỉ riêng những mùa xuân
20 năm chìm nghỉm giữa lò tim!
Chồng chất mãi nặng nề đeo chẳng nổi
Đeo chẳng nổi!
là nói nôm na vậy
không phải là nói chữ văn hoa.

Em Ты

Пришла —
деловито,
за рыком,
за ростом,
взглянув,
разглядела просто мальчика.
Взяла,
отобрала сердце
и просто
пошла играть —
как девочка мячиком.
И каждая —
чудо будто видится —
где дама вкопалась,
а где девица.
«Такого любить?
Да этакий ринется!
Должно, укротительница.
Должно, из зверинца!»
А я ликую.
Нет его —
ига!
От радости себя не помня,
скакал,
индейцем свадебным прыгал,
так было весело,
было легко мне.

Dịch

Em đã tới
mắt nhìn
nghiêm nghị:
trong tiếng kêu la
tầm vóc ấy
em đoán ra
đó chỉ là thằng nhãi ranh thôi
Em cầm
quả tim, làm của riêng mình
Có gì đâu
em đùa giỡn
như cô em nghịch bóng
Và các chị
thấy như là phép lạ
chỗ này một bà can thiệp vào
chỗ nọ một cô
” Yêu con tim như thế mà yêu?
Nó sẽ hất cho cô ngã ngửa
Chắc cô này ở rạp xiếc ra!
Chắc cô ta quen nuôi hổ báo!”
Còn tôi rất đỗi mừng vui
không còn nữa
ách con tim nặng
Như một người Ấn Độ nhảy vào đám tiệc
tôi nhảy câng
đầu óc nổ vì vui
tôi sướng bao nhiêu!
tôi nhẹ được bao nhiêu!

Hậu quả ra sao? Что вышло

Больше чем можно,
больше чем надо —
будто
поэтовым бредом во сне навис —
комок сердечный разросся громадой:
громада любовь,
громада ненависть.
Под ношей
ноги
шагали шатко —
ты знаешь,
я же
ладно слажен,—
и всё же
тащусь сердечным придатком,
плеч подгибая косую сажень.
Взбухаю стихов молоком
— и не вылиться —
некуда, кажется — полнится заново.
Я вытомлен лирикой —
мира кормилица,
гипербола
праобраза Мопассанова.

Dịch

Vượt quá cỡ
Vượt quá tầm cần thiết
như cơn say người thi sĩ đứng trong mơ
quả cầu tim nó lớn phình ra
tim vĩ đại
căm thù vĩ đại
vĩ đại yêu thương
Gánh tim nặng
đôi chân
đi lảo đảo
mặc dầu
tôi
sức vóc hơn người
thế mà
tôi kéo lê đi, thành một miếng thịt thừa
miếng thịt phụ con tim
đôi vai đại cồ lồ trĩu xuống
Tôi rót đầy thân tôi dòng sữa thơ ca
mà chẳng tràn ra
đầy tới miệng mà tôi còn rót mãi

Không thể được

Один не смогу —
не снесу рояля
(тем более —
несгораемый шкаф).
А если не шкаф,
не рояль,
то я ли
сердце снес бы, обратно взяв.
Банкиры знают:
«Богаты без края мы.
Карманов не хватит —
кладем в несгораемый».
Любовь
в тебя —
богатством в железо —
запрятал,
хожу
и радуюсь Крезом.
И разве,
если захочется очень,
улыбку возьму,
пол-улыбки
и мельче,
с другими кутя,
протрачу в полночи
рублей пятнадцать лирической мелочи.

Dịch

Một mình tôi không sao khiêng nổi
chiếc đàn dương cầm
(đến két sắt
càng không khiêng nổi)
Vậy vì sao
tôi khiêng nổi tim tôi – sau khi đòi nó lại
Bọn chủ nhà băng thường nói:
“Ta là bọn người của cải vô biên
khi ta không đủ túi
ta đem tiền ta gửi nhà băng”
Ở nơi em
tôi đã gửi
ái tình
một kho vàng trong sắt ẩn thân
và tôi đi chơi
như nhà triệu phú lòng vui
Một đôi chút
những khi tôi muốn
tôi xuất kho ra
lấy một nụ cười
một nửa nụ cười
hay một góc
và quá đêm khuya
lăn lóc với các cô
tôi tiêu phí vài ba xu lãng mạn

Lời nối đầu поэма

За всех вас,
которые нравились или нравятся,
хранимых иконами у души в пещере,
как чашу вина в застольной здравице,
подъемлю стихами наполненный череп.
Все чаще думаю –
не поставить ли лучше
точку пули в своем конце.
Сегодня я
на всякий случай
даю прощальный концерт.
Память!
Собери у мозга в зале
любимых неисчерпаемые очереди.
Смех из глаз в глаза лей.
Былыми свадьбами ночь ряди.
Из тела в тело веселье лейте.
Пусть не забудется ночь никем.
Я сегодня буду играть на флейте.
На собственном позвоночнике.

Dịch

Vì tất cả các cô
xưa có người yêu, nay vẫn có người yêu
pho tượng thánh ẩn trong hồn hang hốc
Tôi nâng cái sọ đầu lâu tôi ứ mọng thơ ca
như nâng cốc rượu vang bàn tiệc
Tôi thường tự hỏi
hay là chấm hết đời tôi
bằng một chấm đạn chì!
Hôm nay
vô tình
tôi ca bản nhạc vĩnh chào tôi
Ơi ký ức!
hãy tập hợp trong phòng óc
hàng hàng vô tận những người yêu
Hãy rót tiếng cười, mắt này sang mắt khác
Hỡi ban đêm, hãy điểm trang bằng những yến tiệc đã qua rồi
Hãy rót niềm vui từ thân thể này sang thân thể nọ
Đừng có ai quên nhé, đêm nay
Tôi thổi khúc sáo này
Trên ống sáo sống lưng tôi

Lớn lên Юношей

Юношеству занятий масса.
Грамматикам учим дурней и дур мы.
Меня ж
из 5-го вышибли класса.
Пошли швырять в московские тюрьмы.
В вашем
квартирном
маленьком мирике
для спален растут кучерявые лирики.
Что выищешь в этих болоночьих лириках?!
Меня вот
любить
учили
в Бутырках.
Что мне тоска о Булонском лесе?!
Что мне вздох от видов на море?!
Я вот
в «Бюро похоронных процессий»
влюбился
в глазок 103 камеры.
Глядят ежедневное солнце,
зазнаются.
«Чего, мол, стоют лучёнышки эти?»
А я
за стенного
за желтого зайца
отдал тогда бы — всё на свете.

Dịch

Lớn lên nhiều bài vở phải làm
Người ta dạy phép văn cho những anh dại chị khờ
Còn tôi
tới lớp năm bị đuổi
Tại Mạc-tư-khoa
tôi lăn đi qua các nhà tù
trong cái thế giới nhỏ xíu
các căn nhà
bọn thi sĩ xù lông nằm trên ghế đệm
Chẳng có mong gì cái bọn chó xù lông tình tự ấy
Tôi
tôi học yêu đương
trong các nhà tù
Với tôi nào có nghĩa gì những nuối tiếc rừng Bu-lôn cũ
những thở than trời biển ngàn mây!
tôi thì
nhòm qua kẽ buồng giam số 103
tôi yêu
một sở cho thuê đòn đám
Ai thường thấy hàng ngày ánh nắng
thì coi thường
” Nắng niếc báu gì đâu ?”
Nhưng với tôi
một ánh nắng
vàng hoe cửa buồng giam
tôi đánh đổi cả cuộc đời không tiếc

Ngày bé Мальчишкой

Я в меру любовью был одаренный.
Но с детства
людьё
трудами муштровано.
А я —
убег на берег Риона
и шлялся,
ни чёрта не делая ровно.
Сердилась мама:
«Мальчишка паршивый!»
Грозился папаша поясом выстегать.
А я,
разживясь трехрублевкой фальшивой,
играл с солдатьём под забором в «три листика».
Без груза рубах,
без башмачного груза
жарился в кутаисском зное.
Вворачивал солнцу то спину,
то пузо —
пока под ложечкой не заноет.
Дивилось солнце:
«Чуть виден весь-то!
А тоже —
с сердечком.
Старается малым!
Откуда
в этом
в аршине
место —
и мне,
и реке,
и стовёрстым скалам?!»

Dịch

Trời phú cho tôi nhiều khả năng yêu
Ai cũng phải
tập lam làm
từ bé
Nhưng tôi
tôi chuồn đi chơi bên bờ sông Rion
tôi lê la
mọi chuyện, cóc cần
Mẹ phát giận:
“Cái thằng hư đốn”
Cha múa dây lưng như múa roi da
Còn tôi
tôi vẫn đi, vài xu giả trong người
cùng lính tráng chơi bài ba lá
Trong lò Ku tét đồng hun
chân đất
mình trần
tụt giầy phanh áo
tôi quay lưng
quay bụng
cho mặt trời nung
nhiều phen lộn mửa
Mặt trời kinh ngạc:
“Chà! cái thằng! nó cao như ba quả táo
nó đeo
một quả tim người
Tim nó ấn nó còng lưng xuống
Vì sao
nó ở
trong cái chỗ cỏn con độ một thước này?
là chỗ của ta
của sông ngòi
của muôn trượng đá?”

Ống sáo đốt xương sống (I) 

Версты улиц взмахами шагов мну.
Куда уйду я, этот ад тая!
Какому небесному Гофману
выдумалась ты, проклятая?!
Буре веселья улицы узки.
Праздник нарядных черпал и черпал.
Думаю.
Мысли, крови сгустки,
больные и запекшиеся, лезут из черепа.
Мне,
чудотворцу всего, что празднично,
самому на праздник выйти не с кем.
Возьму сейчас и грохнусь навзничь
и голову вымозжу каменным Невским!
Вот я богохулил.
Орал, что бога нет,
а бог такую из пекловых глубин,
что перед ней гора заволнуется и дрогнет,
вывел и велел:
люби!
Бог доволен.
Под небом в круче
измученный человек одичал и вымер.
Бог потирает ладони ручек.
Думает бог:
погоди, Владимир!
Это ему, ему же,
чтоб не догадался, кто ты,
выдумалось дать тебе настоящего мужа
и на рояль положить человечьи ноты.
Если вдруг подкрасться к двери спаленной,
перекрестить над вами стёганье одеялово,
знаю –
запахнет шерстью паленной,
и серой издымится мясо дьявола.
А я вместо этого до утра раннего
в ужасе, что тебя любить увели,
метался
и крики в строчки выгранивал,
уже наполовину сумасшедший ювелир.
В карты бы играть!
В вино
выполоскать горло сердцу изоханному.
Не надо тебя!
Не хочу!
Все равно
я знаю,
я скоро сдохну.
Если правда, что есть ты,
боже,
боже мой,
если звезд ковер тобою выткан,
если этой боли,
ежедневно множимой,
тобой ниспослана, господи, пытка,
судейскую цепь надень.
Жди моего визита.
Я аккуратный,
не замедлю ни на день.
Слушай,
всевышний инквизитор!
Рот зажму.
Крик ни один им
не выпущу из искусанных губ я.
Привяжи меня к кометам, как к хвостам
лошадиным,
и вымчи,
рвя о звездные зубья.
Или вот что:
когда душа моя выселится,
выйдет на суд твой,
выхмурясь тупенько,
ты,
Млечный Путь перекинув виселицей,
возьми и вздерни меня, преступника.
Делай что хочешь.
Хочешь, четвертуй.
Я сам тебе, праведный, руки вымою.
Только –
слышишь! –
убери проклятую ту,
которую сделал моей любимою!
Версты улиц взмахами шагов мну.
Куда я денусь, этот ад тая!
Какому небесному Гофману
выдумалась ты, проклятая?!

Dịch

Bước tôi đi trong phố dẫm nhừ từng cây số
Địa ngục đem trong người thì biết làm sao!
Người nào, nhà Hoffman trên trời nào
đã tưởng tượng ra em tai ác thế?
Trận bão vui mừng mở toang phố xá
Ngày vui nghiêng ngả người vui
Tôi bước trầm tư
Những ý nghĩ ốm đau bón cục
như từng cục máu, rỏ trong đầu
Tôi
là người tạo hoá mọi niềm vui
tôi chẳng có ai san sẻ ngày này
Tức thì tôi tới đây gục xuống
vỡ đầu trên đá phố Nevsky
Đó, tôi đã báng bổ nhiều
Đâu đâu tôi cũng kêu không có Chúa Trời nào cả
Và Chúa Trời từ vực thẳm nóng thiêu
tung ra một cô
đến núi cũng bâng khuâng, xao động
Chúa hạ lệnh:
Anh sẽ yêu cô ấy!
Chúa thích trí
Trong vực thẳm, dưới bầu trời
Con người mệt lử trở nên man rợ, lả người đi
Chúa xoa tay
tự bảo:
hỡi Mai-a, hãy đợi một chút rồi xem!
Vẫn là Chúa, vẫn là Chúa ấy
đã nghĩ ra phải cho em một tấm chồng
phải đệm dương cầm khúc nhạc trần ai
để không thể ai nhận ra em nữa
Và bỗng dưng người ta trôi qua cửa gian buồng
làm phép dấu trên đầu giường bông nệm
tôi biết rồi
Chuyện ấy sặc mùi lông cháy khét
mùi diêm sinh da thịt quỷ ma
Biết làm sao, tôi đi thấu sáng, kinh hoàng
người ta đem em đến để phải yêu em
phải đi mãi lang thang
gọt đẽo tiếng thơ kêu
người trạm trổ đã sắp thành điên dại
Có lẽ nên đi đánh bạc!
Hay lấy rượu vang
rửa cổ họng quả tim đã rát cổ vì rên!
Tôi chẳng cần em!
Thôi từ tạ!
Chẳng cần chi
tôi biết
con người tôi sắp vỡ
Nếu quả thực Chúa Trời có thực
nếu đích Người đã dệt thảm trời sao
nếu nỗi khổ đau mỗi ngày mỗi lớn này
là do Người đày ải thân tôi
thì Người hãy cầm gông cùm mà xử phạt
Người hãy đợi chờ tôi
y hẹn
chẳng sai một ngày, tôi sẽ đến
Hãy nghe này
người thẩm xét tối cao!
Mím chặt môi
không hề kêu một tiếng
đôi môi chảy máu đào
Hãy buộc tôi vào đuôi vì sao chổi
như buộc vào đuôi ngựa dữ lồng
và hãy quất roi!
Cho thân tôi đâm nát vào mũi nhọn các vì sao
Hay là:
khi linh hồn du mục của tôi
cau nét lông mày thô rậm
tới bên toà án của Người
Người hãy ném
giải Ngân Hà
Làm cái giá treo
tôi phạm tội – hãy treo tôi lên đó
Người muốn hành tôi sao cũng được
Người muốn phanh thây xé xác tôi ư?
Cũng được
tự tay tôi sẽ rửa sạch tay Người, công lý đó
Nhưng chỉ cần –
Người nghe rõ tôi chưa? –
Hãy cất bỏ cô nàng tai quái này đi
Hãy cất cô nàng Người đã bắt tôi yêu
Bước tôi đi trong phố dẫm nhừ từng cây số
Địa ngục đem trong người thì biết làm sao!
Người nào, nhà Hoffman trên trời nào
đã tưởng tượng ra em tai ác thế?

Ống sáo đốt xương sống (II)

И небо,
в дымах забывшее, что голубо,
и тучи, ободранные беженцы точно,
вызарю в мою последнюю любовь,
яркую, как румянец у чахоточного.

Радостью покрою рев
скопа
забывших о доме и уюте.
Люди,
слушайте!
Вылезьте из окопов.
После довоюете.

Даже если,
от крови качающийся, как Бахус,
пьяный бой идет –
слова любви и тогда не ветхи.
Милые немцы!
Я знаю,
на губах у вас
гётевская Гретхен.
Француз,
улыбаясь, на штыке мрет,
с улыбкой разбивается подстреленный авиатор,
если вспомнят
в поцелуе рот
твой, Травиата.

Но мне не до розовой мякоти,
которую столетия выжуют.
Сегодня к новым ногам лягте!
Тебя пою,
накрашенную,
рыжую.

Может быть, от дней этих,
жутких, как штыков острия,
когда столетия выбелят бороду,
останемся только
ты
и я,
бросающийся за тобой от города к городу.

Будешь за море отдана,
спрячешься у ночи в норе –
я в тебя вцелую сквозь туманы Лондона
огненные губы фонарей.

В зное пустыни вытянешь караваны,
где львы начеку,-
тебе
под пылью, ветром рваной,
положу Сахарой горящую щеку.

Улыбку в губы вложишь,
смотришь –
тореадор хорош как!
И вдруг я
ревность метну в ложи
мрущим глазом быка.

Вынесешь на мост шаг рассеянный –
думать,
хорошо внизу бы.
Это я
под мостом разлился Сеной,
зову,
скалю гнилые зубы.
С другим зажгешь в огне рысаков
Стрелку или Сокольники.

Это я, взобравшись туда высоко,
луной томлю, ждущий и голенький.
Сильный,
понадоблюсь им я –
велят:
себя на войне убей!
Последним будет
твое имя,
запекшееся на выдранной ядром губе.

Короной кончу?
Святой Еленой?
Буре жизни оседлав валы,
я – равный кандидат
и на царя вселенной,
и на
кандалы.

Быть царем назначено мне –
твое личико
на солнечном золоте моих монет
велю народу:
вычекань!
А там,
где тундрой мир вылинял,
где с северным ветром ведет река торги,-
на цепь нацарапаю имя Лилино
и цепь исцелую во мраке каторги.

Слушайте ж, забывшие, что небо голубо,
выщетинившиеся,
звери точно!
Это, может быть,
последняя в мире любовь
вызарилась румянцем чахоточного.

Dịch

Và trời cao
trong khói ám bỗng quên xanh
và đám mây như người chạy trốn rách nhừ
tôi ôm tất cả
ghì vào tình yêu lần cuối của tôi
nó đỏ chót như máu người lao phổi
Tôi sẽ lấy niềm vui
át mọi tiếng gào những đoàn du mục
từng đã quên lửa ấm một căn nhà:
Hỡi mọi người
hãy lắng mà nghe!
Hãy ra hết khỏi hào khỏi hố
Chiến tranh đình lại để về sau
Dù những khi
say máu ta đi thất thểu như thần rượu Lưu Linh
dù giưã cuộc đánh nhau loạn lạc
những tiếng yêu đương không héo được bao giờ
Hỡi các anh lính Đức mến yêu
tôi biết
trên môi các anh
vẫn có nàng Gretsen của Goethe
Người lính Pháp
lưỡi lê xiên còn cười mỉm
nụ cười vẫn nở trên môi, người phi công bị bắn gục rơi
có thể thế
nếu anh còn nhớ
chiếc hôn môi
mòng mọng
nàng Traviata
Nhưng với tôi nào có nghĩa gì
những lạc thú hồng hồng nhai đi nhá lại mấy ngàn năm
Ngày nay hãy ngã dưới bàn chân người khác!
Còn tôi, tôi hát vì em. người gái
phấn son đầm đậm màu nâu
Có lẽ tự những ngày ghê gớm ấy
đau như mũi nhọn lưỡi lê
khi thế kỷ đã bạc màu râu bạc
chỉ còn em
với độc mình anh
đuổi em mãi, qua từng thành phố
Dù em đã hẹn nguyền bên kia mây nước
dù em ẩn mình trong ổ kín ban đêm
anh sẽ hôn em qua sương đục Luân Đôn
cặp môi lửa đèn lồng héo hắt
Dù trong bãi bình sa cát cháy
em đi, dằng dặc đoàn người
dù nơi đây sư tử đứng canh
anh vẫn áp lên em
nóng bỏng
má Sahara anh
gió quật bụi lầm
Dù em mặc cho môi chiếc áo nụ cười
dù em nhìn
người đầu bò đẹp quá!
bỗng dưng anh
tung ánh lửa ghen tuông
từ cặp mắt con bò mộng khổng lồ sắp chết
Dù em bước trên cầu lơ đãng
em trầm ngâm:
“Dưới nước hẳn là vui”
Thì chính anh đang chảy dưới chân cầu
anh là con sông Seine, anh gọi tên em
anh giơ cả hàm răng rữa nát
Dù là ai, em khêu lửa trong lửa người đi bát phố
Strelka hoặc Sokolniki
anh vẫn đợi, leo lên cao tít mãi
một vầng trăng sầu muộn trần truồng
Anh khoẻ lắm
mọi người có lúc cần anh
Nếu khi nào họ ra lệnh cho anh:
“Hãy ngã xuống hi sinh ngoài mặt trận!”
Tên em sẽ là tiếng kêu lần cuối
đọng trên môi anh, mảnh đạn xé nhừ
Dù ở đảo Saint – Hélein
anh hi sinh vinh dự!
Thắng yên cương cưỡi sóng biển bão bùng
anh vẫn có thể vừa đi ứng cử
ghế chủ ngôi vũ trụ
hay vào trong xiềng xích tội đồ
Nếu như thế ngôi Nga hoàng anh ngự
bao bạc vàng lấp lánh kho anh
anh sẽ hạ cho dân mệnh lệnh:
đúc tiền!
in guơng mặt nhỏ, hình em
Dù xa thẳm tận thảo nguyên bắc cực
ở nơi đây cuộc sống lụi tàn
gió bấc lên. mặc cả với dòng sông
anh sẽ lấy tay
trên vòng xích khắc tên em
hai chữ Lili
và anh sẽ ôm xiềng trong ngục tối
Và hãy nghe, hỡi những người đã quên cả trời xanh
lông tóc dựng như lông súc vật!
Có lẽ đây
là tình yêu cuối cùng trên mặt đất
đỏ hồng máu phổi ho lao

Ống sáo đốt xương sống (III)

Забуду год, день, число.
Запрусь одинокий с листом бумаги я.
Творись, просветленных страданием слов
нечеловечья магия!
Сегодня, только вошел к вам,
почувствовал –
в доме неладно.
Ты что-то таила в шелковом платье,
и ширился в воздухе запах ладана.
Рада?
Холодное
“очень”.
Смятеньем разбита разума ограда.
Я отчаянье громозжу, горящ и лихорадочен.
Послушай,
все равно
не спрячешь трупа.
Страшное слово на голову лавь!
Все равно
твой каждый мускул
как в рупор
трубит:
умерла, умерла, умерла!
Нет,
ответь.
Не лги!
(Как я такой уйду назад?)
Ямами двух могил
вырылись в лице твоем глаза.
Могилы глубятся.
Нету дна там.
Кажется,
рухну с помоста дней.
Я душу над пропастью натянул канатом,
жонглируя словами, закачался над ней.
Знаю,
любовь его износила уже.
Скуку угадываю по стольким признакам.
Вымолоди себя в моей душе.
Празднику тела сердце вызнакомь.
Знаю,
каждый за женщину платит.
Ничего,
если пока
тебя вместо шика парижских платьев
одену в дым табака.
Любовь мою,
как апостол во время оно,
по тысяче тысяч разнесу дорог.
Тебе в веках уготована корона,
а в короне слова мои –
радугой судорог.
Как слоны стопудовыми играми
завершали победу Пиррову,
Я поступью гения мозг твой выгромил.
Напрасно.
Тебя не вырву.
Радуйся,
радуйся,
ты доконала!
Теперь
такая тоска,
что только б добежать до канала
и голову сунуть воде в оскал.
Губы дала.
Как ты груба ими.
Прикоснулся и остыл.
Будто целую покаянными губами
в холодных скалах высеченный монастырь.
Захлопали
двери.
Вошел он,
весельем улиц орошен.
Я
как надвое раскололся в вопле,
Крикнул ему:
“Хорошо!
Уйду!
Хорошо!
Твоя останется.
Тряпок нашей ей,
робкие крылья в шелках зажирели б.
Смотри, не уплыла б.
Камнем на шее
навесь жене жемчуга ожерелий!”
Ох, эта
ночь!
Отчаянье стягивал туже и туже сам.
От плача моего и хохота
морда комнаты выкосилась ужасом.
И видением вставал унесенный от тебя лик,
глазами вызарила ты на ковре его,
будто вымечтал какой-то новый Бялик
ослепительную царицу Сиона евреева.
В муке
перед той, которую отдал,
коленопреклоненный выник.
Король Альберт,
все города
отдавший,
рядом со мной задаренный именинник.
Вызолачивайтесь в солнце, цветы и травы!
Весеньтесь жизни всех стихий!
Я хочу одной отравы –
пить и пить стихи.
Сердце обокравшая,
всего его лишив,
вымучившая душу в бреду мою,
прими мой дар, дорогая,
больше я, может быть, ничего не придумаю.
В праздник красьте сегодняшнее число.
Творись,
распятью равная магия.
Видите –
гвоздями слов
прибит к бумаге я.

Dịch

Tôi sẽ quên năm, quên tháng, quên ngày
Đóng cửa cô đơn, ngồi bên giấy trắng
Mặc cho hiện lên, sự thần diệu vô nhân đạo những lời nhoi nhói thương đau
Hôm nay vừa trở về nhà
tôi bỗng thấy
căn nhà lạ quá
Em giấu điều chi trong áo lụa em
và hương ngát bay đầy không khí
Sung sướng ư em?
Bị lạnh à?
“Chắc thế”
Niềm bối rối đạp nghiêng thành lý trí
Nóng ran, run sốt, tôi đem đau khổ chất lên nhau
Nghe em
vì sao
em giấu giếm thây người
Hãy đổ lên đầu anh từng thác chữ
bởi vì
mỗi múi thịt người em
như một ống loa
kêu phống:
hắn đã chết!chết rồi!chết thực!
Không
em hãy trả lời lời đi
Đừng nói dối!
(chứ không, anh chẳng thể nào đi)
Mắt em đào trên gương mặt
hai lỗ huyệt sâu
Hố mắt sâu thêm
Không có đáy
Anh sắp rơi từ đoạn đầu đài năm tháng xuống ư?
Trên vực sâu, hồn anh như dây chão căng ra
anh đu lộn trên dây
tung xiếc những lời thơ
Anh biết
em đã làm mòn tình yêu của hắn
anh thấy bao nhiêu dấu hiệu buồn phiền
Em ơi hãy trẻ lại giữa hồn anh
Hãy dạy cho tim lạc thú của thân hình
Anh biết
một người đàn bà có tiền là mua được
Cũng không sao
nếu trong lúc đợi chờ
không có áo Ba lê óng ả
anh chỉ may mặc cho em toàn khói thuốc mà thôi
Tôi sẽ mang tình yêu của tôi
như nhà truyền đạo hồi xưa
đi ngàn buổi, ngàn con đường, đi mãi
Em có một vòng hoa chờ đợi
tận cùng muôn thế kỷ về sau
trên vòng hoa, những chữ thơ anh
đang kết một cầu vồng êm ái
Như những con voi trổ tài muôn triệu tấn
làm nên trận thắng Py-ruýt xưa kia
dáng anh đi cao lớn thiên tài
từng bước một trong đầu em nổi sấm
Nhưng vẫn vô công!
Không tài nào anh cướp được em đi
Em hãy sống
thật nhiều hạnh phúc
thôi hôm nay
em chiếm hẳn anh rồi!
Đau bao nhiêu
anh chỉ đủ thời giờ
đến cạnh dòng sông
chui đầu xuống nếp nhăn nheo mặt nước
Môi em đó
sao tàn ác thế?
Anh mới chạm môi vào đã lạnh thấu xương
Tưởng như lúc đôi môi sám hối
anh hôn nhà tu viện giá băng
Cánh cửa
mở
Hắn vào
ươn ướt niềm vui phố xá
Tưởng như
một tiếng kêu la bẻ gãy gập người anh
Tôi kêu lên với hắn:
“Tốt lắm
tôi đi đây
tốt lắm!
Anh ở lại đây, đó cô ấy của anh
Hãy đem giẻ rách cho nàng
để cho đôi cánh niềm e thẹn béo ị dưới lụa là
Anh hãy cố mà canh, kẻo cô ấy bay đi
Hãy buộc vào cổ vợ anh như buộc đá
chiếc vòng xiềng hàng chuỗi ngọc trai”
Chao! Đêm nay
Tôi siết chặt, siết chặt dây thất v
ọng
Bao nhiêu tiếng tôi, cả tiếng khóc tiếng cười
đạp vỡ mõm mọi bức tường kinh sợ
Một bóng ma xưa hiện lên
gương mặt em anh đã đem theo
đôi mắt sáng long lanh trên tấm thảm
tưởng như một Bialik mới phát minh
một cô công chúa đẹp tuyệt trần
lông lẫy đồi Sion Do Thái
Tôi quỳ xuống
như con người bị đầy đoạ
dưới chân em tôi vừa mới cho đi
Ông vua An-be
đã mất
mọi thành trì
cũng nhiều của hơn tôi nhiều lắm
Cỏ hoa ơi! Hãy tung tăng trong ánh nắng vàng!
Vũ trụ tuần hoàn!
hãy xuân sắc thêm ra!
Tôi chỉ muốn mỗi một liều thuốc độc:
uống thơ ca, uống mãi, uống thêm
Em ơi em
em ăn cắp quả tim
lấy hết cả đi rồi
vò nát cả hồn anh điên loạn
em hãy nhận quà anh tặng nhé
hỡi em yêu
có lẽ không bao giờ anh sáng tạo gì thêm
Hãy đặt ngày hôm nay thành ngày lễ
Hãy hiện lên
trò ảo thuật như trò thánh giá đóng đinh
Hãy nhìn xem
trên trang giấy này đây
tôi bị đóng bằng những đinh lời, chữ

Suy luận Вывод

Не смоют любовь
ни ссоры,
ни вёрсты.
Продумана,
выверена,
проверена.
Подъемля торжественно стих строкопёрстый,
клянусь —
люблю
неизменно и верно!

Dịch

Không có gì xoá được tình yêu
dù võ lực
dù nước mây cách trở
Đó tình yêu kia! đang sửa lại kia
đang cân lại
đang nghiền ngẫm lại
Ở đây tôi giơ cao bàn tay thơ mà ngón tựa văn xuôi
mãi mãi thuỷ chung, mãi mãi chân thành
Tôi yêu mãi
tôi nguyền như thế

Tặng bạn Nét, tặng con tàu và tặng con người

Я недаром вздрогнул.
Не загробный вздор.
В порт,
горящий,
как расплавленное лето,
разворачивался
и входил
товарищ “Теодор
Нетте”.
Это – он.
Я узнаю его.
В блюдечках-очках спасательных кругов.
-Здравствуй, Нетте!
Как я рад, что ты живой
дымной жизнью труб,
канатов
и крюков.
Подойди сюда!
Тебе не мелко?
От Батума,
чай, котлами покипел…
Помнишь, Нетте,-
в бытность человеком
ты пивал чаи
со мною в дип-купе?
Медлил ты.
Захрапывали сони.
Глаз
кося
в печати сургуча,
напролет
болтал о Ромке Якобсоне
и смешно потел,
стихи уча.
Засыпал к утру.
Курок
аж палец свел…
Суньтеся –
кому охота!
Думал ли,
что через год всего
встречусь я
с тобою –
с пароходом.
За кормой лунища.
Ну и здорово!
Залегла,
просторы надвое порвав.
Будто навек
за собой
из битвы коридоровой
тянешь след героя,
светел и кровав.
В коммунизм из книжки
верят средне.
“Мало ли,
что можно
в книжке намолоть!”
А такое –
оживит внезапно “бредни”
и покажет
коммунизма
естество и плоть.
Мы живем,
зажатые
железной клятвой.
За нее –
на крест,
и пулею чешите:
это –
чтобы в мире
без Россий,
без Латвий*,
жить единым
человечьим общежитьем.
В наших жилах –
кровь, а не водица.
Мы идем
сквозь револьверный лай,
чтобы,
умирая,
воплотиться
в пароходы,
в строчки
и в другие долгие дела.
*
Мне бы жить и жить,
сквозь годы мчась.
Но в конце хочу –
других желаний нету –
встретить я хочу
мой смертный час
так,
как встретил смерть
товарищ Нетте.
Нетте был убит на территории
буржуазной в то время Латвии.

Dịch

Tôi giật mình
không phải chuyện hoang đường âm phủ
bến tàu
cháy bỏng
như lửa hè thiêu sắt bỏng sôi
Bến tàu mở rộng
đón “Tê-ô-đo Nét”
Đúng anh ta
Tôi đã nhận ra
những vòng phao mục kỉnh, đúng anh rồi
Chào bạn Nét
vui bao nhiêu thấy bạn sống hôm nay
một cuộc sống
móc, dây,
ống khói
Xích lại gần đây
nước cạn lắm không ?
Tự Ba Tum
bạn thành một con tàu
Bạn nhớ chứ ?
thuở bạn còn là bạn
ta uống chè
trong buồng chuyến xe thơ
Quanh ta tất cả ngáy khì khò
bạn còn nhòm những thư mật gắn xi
Suốt đêm
ta nói chuyện Jakobson
Bạn bật cười!
đổ hết mồ hôi
không nhớ được câu thơ nào cả
Khi gần sáng bạn gà gật ngủ
ngón tay, cò súng, móc nhau
Đứa nào vô phúc đụng vào!
Ai biết đâu
qua một năm trời
Gặp lại bạn
bạn thành con tàu lớn
Đằng sau bạn
mênh mông
vầng nguyệt
đẫm mình trong biển
xẻ nước làm đôi
tưởng như
bạn lê bước
sau cơn tử chiến
vệt máu dài sang sáng theo chân
Chủ nghĩa cộng sản trong sách
xem mờ như khói
Sách là nơi chịu đủ thứ loạn cuồng
Vào tay ta
những ao ước thành xương thành thịt
giấc mơ cộng sản
thành hình
Chúng ta sống
giữ câu nguyền sắt đá
Chúng ta đi muôn khổ ngàn đau
không tính toán, suy bì bom đạn
cho
toàn thế giới
sống chung
Máu ta đỏ
không pha nước lã
Chúng ta đi
đạn sủa sau lưng
để khi chết
chúng ta sẽ hoá
thành những con tàu
thành những bài thơ
hoặc thành những gì gì khác nữa
Những người như tôi
không bao giờ chết
Nhưng cuộc đời có tử có sinh
nên tôi muốn
ước ao độc nhất
chết
như là
bạn Nét tôi kia

Thói thường như vậy

Любовь любому рожденному дадена,—
но между служб,
доходов
и прочего
со дня на день
очерствевает сердечная почва.
На сердце тело надето,
на тело — рубаха.
Но и этого мало!
Один —
идиот!—
манжеты наделал
и груди стал заливать крахмалом.
Под старость спохватятся.
Женщина мажется.
Мужчина по Мюллеру мельницей машется.
Но поздно.
Морщинами множится кожица.
Любовь поцветет,
поцветет —
и скукожится.

Dịch

Con người ta sinh ra đều ứ mọng tình yêu
nhưng những công việc những nợ nần
tất cả
thiêu khô màu mỡ đất tim ta
Quả tim nằm bó gò trong thân thể
thân thể nằm gò trong áo sơ mi
Mà đã xong đâu!
có tên nào ngu ngốc
còn bày ra tay áo giả, cổ cồn
lại hồ cứng ngực sơ mi nữa
Con người ta đổi thay với tuổi
Đàn bà tô điểm phấn son
Đàn ông theo Muller làm cái cối xay tròn
Nhưng đã muộn
Thịt da nhăn nhúm
Tình yêu nảy nụ
đâm bông
xong rồi tàn úa

Trên đây, chúng tôi đã dành tặng đến các bạn những bài thơ dịch nổi tiếng của Trần Dần. Hãy cùng nhau cảm nhận và chia sẻ bài viết này cho bạn bè yêu thơ của mình nhé! Đồng hành cùng uct.edu.vn để theo dõi những thi phẩm hấp dẫn hơn nhé!