Nhà Thơ Tào Thực Và Những Bài Thơ Đặc Sắc Phần 3

Nhà thơ Tào Thực là một ngôi sao sáng chói trong nền văn học Trung Quốc. Sở dĩ như vậy vì thơ ông vô cùng đặc sắc và đậm chất trữ tình. Bài thơ của ông bộc lộ cảm xúc, nỗi lòng bi an, thương xót cho hoàn cảnh đất nước trong thời kì loạn lạc. Ông có một kho tàng thơ rộng lớn với những lẽ hoa mỹ, dạt dào tình cảm, khảng khái nên được rất nhiều độc giả mến mộ và tìm kiếm
Với khả năng sáng tác thơ thiên bẩm của ông khó có một nhà thơ nào có thể bì kịp. Những bài thơ mang ý nghĩa sâu sắc vẫn còn vẹn nguyên giá trị cho đến hiện nay.
Bài viết lần trước Nhà Thơ Tào Thực Và Những Bài Thơ Đặc Sắc Phần 2 của chúng tôi đã nhận được những bình luận tích cực của quý độc giả. Vì thế, không để các bạn phải chờ lâu mời các bạn đón xem phần 3 ngay bây giờ. Đừng bỏ lỡ nhé!

Tạp thi kỳ 2 雜詩其二 • Thơ tạp kỳ 2

Chuyển bồng ly bản căn,
Phiêu diêu tuỳ trường phong.
Hà ý hồi tiêu cử,
Xuy ngã nhập vân trung.
Cao cao thướng vô cực,
Thiên lộ an khả cùng.
Loại thử du khách tử,
Quyên khu viễn tòng nhung.
Mao cát bất yểm hình,
Vi hoắc thường bất sung.
Khứ khứ mạc phục đạo,
Trầm ưu linh nhân lão.
Dịch nghĩa
Cỏ bồng lay chuyển rời mất gốc rễ,
Trôi nổi vô định theo gió thổi.
Nào biết vì đâu gió nổi lên,
Thổi ta (thân cỏ) lên tới tận mây.
Lên cao tới vô cùng,
Trời cao vô tận không hết.
Giống như thân người du tử,
Biền biệt đi tòng quân.
Áo lông không đủ che người,
Rau vi, đậu không đủ ăn no.
Thôi đi đi, chớ than thở hoài,
Lo lắng nhiều khiến người thêm già.

Tạp thi kỳ 3 雜詩其三 • Thơ tạp kỳ 3

Tây bắc hữu chức phụ,
Ỷ cảo hà tân phân.
Minh thần bỉnh cơ trữ,
Nhật trắc bất thành văn.
Thái tức chung trường dạ,
Bi khiếu nhập thanh vân.
Thiếp thân thủ không khuê,
Lương nhân hành tòng quân.
Tự kỳ tam niên quy,
Kim dĩ lịch cửu xuân.
Phi điểu nhiễu thụ tường,
Khiếu khiếu minh tác quần.
Nguyện vi nam lưu cảnh,
Trì quang kiến ngã quân.
Dịch nghĩa
Phía tây bắc có người dệt lụa,
Lụa dệt ra có hoa văn thực rối loạn.
Từ sáng sớm đã tới bên khung cửi,
Tối về không thành được hoa văn.
Than thở suốt đêm dài,
Tiếng kêu lên tới tận mây xanh.
Thân thiếp mòn mỏi nơi khuê phòng,
Chàng thì biền biệt đi tòng quân.
Ước hẹn ba năm thì về,
Mà nay đã chín xuân qua.
Chim bay lượn quanh cây,
Kêu than vì bị lạc bầy.
Ước sao làm được ánh mặt trời phương nam,
Chiếu sáng để nhìn thấy được chàng.

Tạp thi kỳ 4 雜詩其四 • 

Tạp thi kỳ 4
Nam quốc hữu giai nhân,
Dung hoa nhược đào lý.
Triêu du Giang bắc ngạn,
Nhật tịch túc Tương chỉ.
Thì tục bạc chu nhan,
Thuỳ vi phát hạo xỉ?
Phủ ngưỡng tuế tương mộ,
Vinh diệu nan cửu thị.
Dịch nghĩa
Nước Nam có người giai nhân,
Dung nhan như hoa đào mận.
Sáng sớm đi chơi bờ bắc Trường Giang,
Chiều tối về trú tại bãi sông Tương.
Thời nay người đời bạc bẽo (không coi trọng) nhan sắc,
Có ai chịu mở răng miệng (ý nói là người giới thiệu, tiến cử)?
Mới cúi đầu ngẩng đầu (ý nói rất nhanh) mà năm tháng đã sắp hết (tức đã già),
Hoa đẹp (chỉ tuổi thanh xuân) khó được dài lâu.

Tạp thi kỳ 5 雜詩其五

Bộc phu tảo nghiêm giá,
Ngô hành tương viễn du.
Viễn du dục hà chi?
Ngô quốc vi ngã cừu.
Tương sính vạn lý đồ,
Đông lộ an túc do?
Giang giới đa bi phong,
Hoài, Tứ trì cấp lưu.
Nguyện dục nhất khinh tế,
Tích tai vô phương chu.
Nhàn cư phi ngô chí,
Cam tâm phó quốc ưu.
Dịch nghĩa
Sáng sớm, người hầu chuẩn bị xe ngựa,
Ta sắp sửa lên đường đi xa.
Đi xa biết về đâu?
Nước Ngô là kẻ thù của ta.
Muốn vượt qua đường xa vạn dặm,
Mà sao lại đi về đường đông?
Ở bên sông nhiều gió lớn,
Sông Hoài, Tứ chảy xiết.
Muốn vượt qua bờ bên kia,
Mà không có thuyền bè.
Chí ta không phải mong được nhàn cư,
Mà phải cam lòng để mặc việc nước.

Tạp thi kỳ 6 雜詩其六

Tạp thi kỳ 6
Phi quan bách dư xích,
Lâm dũ ngự linh hiên.
Viễn vọng chu thiên lý,
Triêu tịch kiến bình nguyên.
Liệt sĩ đa bi tâm,
Tiểu nhân du tự nhàn.
Quốc thù lượng bất tái,
Cam tâm tư táng nguyên.
Phụ kiếm tây, nam vọng,
Tư dục phó Thái Sơn.
Huyền cấp bi thanh phát,
Linh ngã khảng khái ngôn.
Dịch nghĩa
Lên vọng lâu cao hơn trăm thước,
Tới bên lan can cửa sổ.
Nhìn hơn vạn dặm xung quanh bốn phía,
Sớm chiều đều thấy bình nguyên trải rộng.
Tráng sĩ thường hay có nhiều tâm tư lo lắng (về vận nước),
Tiểu nhân thường chỉ mong nhàn thân.
Thù nước chưa bị diệt vong,
Cam lòng có thể bị mất đầu.
Cầm kiếm nhìn về các hướng tây, nam,
Lòng muốn gửi tại núi Thái Sơn.
Dây đàn gấp gáp, âm thanh buồn cất lên,
Hãy nghe những lời khảng khái của ta.

Tặng Bạch Mã vương Bưu 贈白馬王彪

Yết đế Thừa Minh Lư,
Thệ tương quy cựu cương.
Thanh thần phát hoàng ấp,
Nhật tịch quá Thú Dương.
Y, Lạc quảng thả thâm,
Dục tế xuyên vô lương.
Phiếm chu việt hồng đào,
Oán bỉ đông lộ trường.
Cố chiêm luyến thành khuyết,
Dẫn lĩnh tình nội thương.
Thái Cốc hà liêu khuếch,
Sơn thụ uất thương thương.
Lâm vũ nê ngã đồ,
Lưu lạo hạo tung hoành.
Trung quỳ tuyệt vô quỹ,
Cải triệt đăng cao cương.
Tu phản tạo vân nhật,
Ngã mã huyền dĩ hoàng.
Huyền hoàng do năng tiến,
Ngã tứ uất dĩ hu.
Uất hu tương nan tiến,
Thân ái tại ly cư.
Bản đồ tương dữ giai,
Trung cánh bất khắc câu.
Si kiêu minh hành ách,
Sài lang đương lộ cù.
Thương dăng gián bạch hắc,
Sàm xảo linh thân sơ.
Dục hoàn tuyệt vô hề,
Lãm bí chỉ trì trù.
Trì trù diệc hà lưu?
Tương tư vô chung cực.
Thu phong phát vi lương,
Hàn thiền minh ngã trắc.
Nguyên dã hà tiêu điều,
Bạch nhật hốt tây nặc.
Quy điểu phó kiều lâm,
Phiên phiên lệ vũ dực.
Cô thú tẩu tác quần,
Hàm thảo bất hoàng thực.
Cảm vật thương ngã hoài,
Phủ tâm trường thái tức.
Thái tức tương hà vi?
Thiên mệnh dữ ngã vi.
Nại hà niệm đồng sinh,
Nhất vãng hình bất quy.
Cô hồn tường cố vực,
Linh cữu ký kinh sư.
Tồn giả hốt phục quá,
Vong một thân tự suy.
Nhân sinh xử nhất thế,
Khứ nhược triêu lộ hy.
Niên tại Tang, Du gian,
Ảnh hưởng bất năng truy.
Tự cố phi kim thạch,
Đốt giới linh tâm bi.
Tâm bi động ngã thần,
Khí trí mạc phục trần.
Trượng phu chí tứ hải,
Vạn lý do tỷ lân.
Ân ái cẩu bất khuy,
Tại viễn phân nhật thân.
Hà tất đồng khâm trù,
Nhiên hậu triển ân cần.
Ưu tư thành tật chẩn,
Vô nãi nhi nữ nhân.
Thảng tốt cốt nhục tình,
Năng bất hoài khổ tân.
Khổ tân hà lự tư?
Thiên mệnh tín khả nghi.
Hư vô cầu liệt tiên,
Tùng Tử cửu ngô khi.
Biến cố tại tư tu,
Bách niên thuỳ năng trì?
Ly biệt vĩnh vô hội,
Chấp thủ tương hà thì?
Vương kỳ ái ngọc thể,
Câu hưởng hoàng phát kỳ.
Thâu lệ tức trường lộ,
Viện bút tòng thử từ.
Dịch nghĩa
Về chầu vua ở hoàng cung,
Rồi trở về đất phong.
Buổi sáng ra lên đường rời kinh đô,
Tối đến thì tới Thú Dương.
Sông Y và sông Lạc rộng lại sâu,
Muốn vượt sông mà không có cầu.
Lấy thuyền con vượt qua sóng lớn,
Oán thán đường về đông phiên thực xa.
Ngoảnh lại nhìn cung điện ở kinh đô,
Dài cổ ngóng, trong lòng đau thương.
Thái Cốc rộng mênh mang làm sao,
Cây núi màu xanh ngắt.
Mưa dầm làm bùn đất ngăn trở đường đi,
Nước ứ đọng chảy dọc ngang khắp nơi.
Đường chính không còn thấy dấu vết,
Tạm lấy mép cao mà đi lên.
Sườn núi cao đến trời mây,
Ngựa đen vất vả ốm yếu biến thành màu vàng.
Ngựa đen hay vàng vẫn còn có thể đi lên được,
Còn lòng ta thì vẫn mãi quanh co.
Quanh co không thể tiến lên trước,
Người thân thích phải chia lìa nhau.
Vốn cùng đi chung một đường,
Nhưng giữa đường lại không cho đi cùng.
Chim si kiêu kêu trước càng xe,
Sói xung quanh ở bên đường.
Nhặng xanh chia rẽ trắng đen,
Gièm pha khiến người thân thành sơ.
Muốn quay lại về kinh mà không có lối,
Cầm cương ngựa đứng chần chừ.
Sao còn cứ đứng chần chừ mãi?
Mối tương tư là vô hạn không thể kết thúc.
Gió thu nổi, trời trở rét,
Ve lạnh kêu ở cạnh bên.
Đồng nội nhìn thực tiêu điều,
Mặt trời chợt lặn về tây.
Chim bay về rừng ngủ,
Cánh gắng sức đập gấp gáp.
Thú hoang lẻ bị lạc mất bầy,
Trong miệng ngậm cỏ mà chưa kịp ăn.
Nhìn cảnh vật thương cảm, lòng càng sầu bi,
Nén lòng lại, than dài một tiếng.
Than thở cũng đâu làm gì được?
Số trời đã xếp đặt sẵn.
Vốn sinh ra cùng một mẹ,
Nhưng đã ra đi mãi mãi không còn trở về.
Cô hồn bay tìm về nơi đất phong,
Thân xác gửi lại kinh thành.
Những người sống rồi cũng sớm chết,
Thân thể tự suy yếu và chết đi.
Người ta sống một đời,
Đến khi chết như giọt sương sớm tan nhanh.
Tuổi xuân đã như mặt trời sắp lặn,
Những hình bóng cũ (những ngày vui vẻ khi xưa) không thể tìm về.
Tự biết là không vững bền như vàng đá,
Than thở khiến lòng thêm buồn.
Lòng đau buồn ảnh hưởng tới tinh thần,
Sau khi chia tay rồi chớ có nhắc lại.
Trượng phu ở đời, chí tại bốn phương,
Xa nhau vạn dặm cũng như là ở cạnh.
Nếu tình cảm không đạm bạc với nhau,
Thì càng xa cách càng thêm thân thiết.
Đâu cần phải cùng chăn cùng gối ngủ,
Thì về sau mới đối xử ân cần với nhau.
Âu lo càng làm thêm người thêm bệnh,
Như thế cũng không ngoài loại tình cảm nhi nữ.
Tình cốt nhục bỗng nhiên chia lìa,
Làm sao có thể không đau khổ được.
Đau khổ lo lắng vì sao?
Số trời không thể đáng tin.
Cầu vào tiên xin học những đạo viển vông,
Xích Tùng Tử từ lâu đã lừa ta.
Biến cổ xảy ra chỉ trong chốc lát,
Thì làm sao có thể giữ gìn suốt đời?
Ly biệt không hẹn ngày tái ngộ,
Thì biết bao giờ mới lại có thể cầm tay nhau?
Xin vương hãy bảo trọng thân thể,
Hai ta sẽ cùng nhau thọ tới khi đầu bạc.
Thâu nước mắt, lại lên đường dài,
Lấy bút ra viết những lời này.

Tặng Đinh Dực 贈丁翼

Gia tân điền thành khuyết,
Phong thiện xuất trung trù.
Ngô dữ nhị tam tử,
Khúc yến thử thành ngu (ngung).
Tần tranh phát tây khí,
Tề sắt dương đông âu.
Hào lai bất hư quy,
Trường chí phản vô dư.
Ngã khởi hiệp dị nhân,
Bằng hữu dữ ngã câu.
Đại quốc đa lương tài,
Thí hải xuất minh châu.
Quân tử nghĩa hưu trị,
Tiểu nhân đức vô trừ.
Tích thiện hữu dư khánh,
Vinh khô lập khả tu.
Thao đãng cố đại tiết,
Thế tục đa sở câu.
Quân tử thông đại đạo,
Vô nguyện vi thế nho.
Dịch nghĩa
Nơi cổng thành nhiều khách quý,
Đầy thức ngon từ bếp mang ra.
Ta cùng với đôi ba người bạn,
Cùng nhau bày tiệc nhỏ riêng ở một nơi trong góc thành.
Đàn tranh Tần tấu điệu nước Tần,
Đàn sắt Tề gảy bài ca nước Tề.
Đồ ăn ngon mang ra đều hết không phải mang về,
Chén rượu đầy mang tới đều cạn sạch không thừa.
Ta nào có khác mọi người,
Cùng bạn bè giãi tỏ tâm can.
Nước lớn sẵn nhiều sản vật quý,
Giống như biển có nhiều minh châu.
Quân tử mang nghĩa tốt đẹp,
Tiểu nhân không có đức hay.
Tích nhiều việc thiện ắt sẽ gặp phúc tới,
Do đó việc hưng suy có thể chờ từ trước.
Quân tử coi trọng tiết lớn,
Kẻ phàm chú ý nhiều việc nhỏ.
Quân tử thông đạt đại đạo, tráng chí,
Không ai muốn làm kẻ tục nho.

Tặng Đinh Nghi 贈丁儀

Sơ thu lương khí phát,
Đình thụ vi tiêu lạc.
Ngưng sương y ngọc trừ,
Thanh phong phiêu phi các.
Triêu vân bất quy sơn,
Lâm vũ thành xuyên trạch.
Thử tắc uỷ trù lũng,
Nông phu an khả hoạch?
Tại quý đa vong tiện,
Vi ân thuỳ năng bác?
Hồ bạch túc ngự đông,
Yên niệm vô y khách?
Tư mộ Đình Lăng Tử,
Bảo kiếm phi sở tích.
Tử kỳ ninh nhĩ tâm,
Thân giao nghĩa bất bạc.
Dịch nghĩa
Đầu thu, gió lạnh nổi,
Lá cây trong sân rơi rụng.
Sương đọng trên thềm trông như đá trắng,
Gió lạnh thổi trên ngọn gác cao.
Mây sớm không bay về núi,
(Mà ở lại) mưa xuống thành sông, đầm.
Cây lúa trên ruộng đồng úa héo,
Nông dân có còn thu hoạch được không?
Người ta phú quý thường quên kẻ nghèo hèn,
Có ai là kẻ đi khắp nơi ban ơn?
Mặc áo lông cáo ấm che cái rét mùa đông,
Há có nhớ tới kẻ không có áo mặc?
Mến mộ thay, xưa Đình Lăng Tử,
Bảo kiếm không phải thứ luyến tiếc.
Xin người hãy cứ an lòng,
Bạn hữu không bao giờ bạc nghĩa.

Tặng Từ Cán 贈徐幹

Kinh phong phiêu bạch nhật,
Hốt nhiên quy tây sơn.
Viên cảnh quang vị mãn,
Chúng tinh xán dĩ phồn.
Chí sĩ vinh thế nghiệp,
Tiểu nhân diệc bất nhàn.
Liêu thả dạ hành du,
Du bỉ song khuyết gian.
Văn Xương uất vân hưng,
Nghinh phong cao trung thiên.
Xuân cưu minh phi đống,
Lưu tiêu kích linh hiên.
Cố niệm bồng thất sĩ,
Bần tiện thành túc liên.
Vi hoắc phất sung hư,
Bì hạt do bất toàn.
Khảng khái hữu bi tâm,
Hưng văn tự thành thiên.
Bảo khí oán hà nhân?
Hoà thị hữu kỳ khiên.
Đàn quan sĩ tri kỷ,
Tri kỷ thuỳ bất nhiên?
Lương điền vô vãn tuế,
Cao trạch đa phong niên.
Lượng hoài dư, phan mỹ,
Tích cửu đức dũ tuyên.
Thân giao nghĩa tại đôn,
Thân chương phục hà nghiên (ngôn).
Dịch nghĩa
Gió gấp thổi mặt trời,
Chợt lặn về sau núi tây.
Ánh trăng chưa kịp tròn,
Mà bầy sao đã mọc đầy và sáng.
Người chí sĩ vinh danh vì nghiệp lớn,
Kẻ tiểu nhân cũng không được nhàn.
Đêm bồi hồi dạo bước,
Tới giữa song khuyết.
Điện Văn Xương cao ngất mây,
Đón gió cao trên trời.
Chim xuân cưu trên cột hót,
Gió lốc thổi đập mạnh vào song ngoài hiên.
Lòng nhớ tới kẻ sĩ ở nơi nhà cỏ,
Nghèo hèn thật xót xa.
Ăn lá đậu, rau vi không đủ no bụng,
Mặc áo vải thô không kín thân người.
Lòng bao nỗi lo toan và bi phẫn,
Lấy bút viết tự thành văn.
Ném vứt ngọc quý, trách ai đây?
Hẳn có lỗi với họ Hoà.
Sửa mũ áo đợi người tri kỷ,
Tri kỷ nào ai dám không theo.
Ruộng tốt không thể thu hoạch chậm,
Đất màu mỡ tất sẽ có nhiều bội thu.
Ngọc dư, phan giữ gìn vẻ đẹp,
Càng lâu ngày càng sáng ngời.
Bạn hữu phải có trách nhiệm tương trợ,
Tôi ngoài bài thơ gửi này, còn biết nói gì hơn.

Tặng Vương Xán 贈王粲

Đoan toạ khổ sầu tư,
Lãm y khởi tây du.
Thụ mộc phát xuân hoa,
Thanh trì kích trường lưu.
Trung hữu cô uyên ương,
Ai minh cầu thất trù.
Ngã nguyện chấp thử điểu,
Tích tai vô khinh chu.
Dục quy vong cố đạo,
Cố vọng đãn hoài sầu.
Bi phong minh ngã trắc,
Hy Hoà thệ bất lưu.
Trọng âm nhuận vạn vật,
Hà cụ trạch bất chu?
Thuỳ linh quân đa niệm,
Tự sử hoài bách ưu.
Dịch nghĩa
Đương ngồi buồn chán âu lo,
Khoác áo ra vườn tây chơi.
Cây cối nở đầy hoa xuân,
Ao trong sóng vỗ dài.
Ở trong có chim uyên ương lẻ loi,
Buồn kêu tìm bạn.
Ta nguyện làm bạn cùng chú chim đó,
Chỉ tiếc không có thuyền nhẹ để cùng bơi.
Muốn trở về nhưng quên đường cũ,
Ngoảnh lại nhìn chỉ ưu sầu.
Gió lạnh thổi gào bên cạnh,
Mặt trời trôi đi mất không ở lại.
Bóng mây dày, mưa xuống thấm nhuần vạn vật,
Sao phải lo đầm ao không có khắp nơi?
Ai xui người nhiều lo âu,
Khiến ưu hoài trăm nỗi.

Thái Sơn Lương Phủ hành 泰山梁甫行

Bát phương các dị khí,
Thiên lý thù phong vũ.
Kịch tai biên hải dân,
Ký thân ư thảo dã.
Thê tử tượng cầm thú,
Hành chỉ y lâm trở.
Sài môn hà tiêu điều,
Hồ thố tường ngã vũ.
Dịch nghĩa
Tám phương trời khí tượng phân biệt,
Ngàn dặm mưa gió khác nhau.
Khốn đốn thay dân vùng ven biển,
Tấm thân sống gửi như cỏ hoang.
Vợ con như chim muông và thú,
Đi hay dừng (mọi hành động) đều bị khó khăn cản trở như rừng.
Cửa gỗ (củi) thật tiêu điều,
Cáo thỏ lượn xung quanh nhà.

Thất ai thi 七哀詩 • Bảy nỗi buồn than

Minh nguyệt chiếu cao lâu,
Lưu quang chính bồi hồi.
Thượng hữu sầu tư phụ,
Bi thán hữu dư ai.
Tá vấn thán giả thuỳ?
Vân thị đãng tử thê.
Quân hành du thập niên,
Cô thiếp thường độc thê.
Quân nhược thanh lộ trần,
Thiếp nhược trọc thuỷ nê.
Phù trầm các dị thế,
Hội hợp hà thì hài?
Nguyện vi tây nam phong,
Trường thệ nhập quân hoài.
Quân hoài lương bất khai,
Tiện thiếp đương hà y?
Dịch nghĩa
Trăng sáng chiếu lầu cao,
Dải sáng chảy bồi hồi.
Trên lầu có người cô phụ đang buồn nhớ,
Buồn than vẫn không hết.
Hỏi thử người đang than thở là ai vậy?
Rằng là vợ con phiêu bạc.
Chàng đi hơn mười năm,
Thiếp ngày ngày ở một mình.
Chàng như bụi bên đường,
Thiếp như bùn trong nước đục.
Chìm nổi mỗi người mỗi khác,
Khi nào mới có thể gặp nhau?
Nguyện làm gió tây nam,
Thổi mãi vào nỗi nhớ của chàng.
Nỗi nhớ của chàng bền chặt không chịu mở,
Tiện thiếp biết ra sao?

Thất bộ thi 七步詩 •

Chử đậu trì tác canh,
Lộc thị dĩ vi trấp,
Cơ tại phủ há nhiên.
Đậu tại phủ trung khấp,
Bản tự đồng căn sinh,
Tương tiễn hà thái cấp.
Dịch nghĩa
Đun đậu nấu làm canh,
Lọc đậu để lấy nước.
Cành đậu đốt ở dưới nồi,
Hạt đậu ở trong nồi khóc.
Vốn từ một gốc sinh ra,
Sao lại đốt nhau khốc liệt như vậy?

Thất đề – Du điểu tường cố sào

Du điểu tường cố sào,
Hồ tử phản khâu huyệt.
Ngã tín quy cựu hương,
An đắc đạn ly biệt.
Dịch nghĩa
Chim bay xa cũng tìm về tổ cũ,
Con cáo cũng quay lại hang ổ.
Ta muốn tìm về quê cũ,
Nhưng làm sao để khỏi ly biệt!

Thất đề – Hoàng khảo kiến thế nghiệp

Hoàng khảo kiến thế nghiệp,
Dư tòng chinh tứ phương.
Trất phong nhi mộc vũ,
Vạn lý mông lộ sương.
Kiếm kích bất ly thủ,
Khải giáp vi y thường.
Dịch nghĩa
Vua cha gây dựng nên cơ nghiệp cái thế,
Ta đi theo chinh chiến khắp bốn phương.
Lược gió (chải đầu) rồi mưa gội,
Vạn dặm ăn gió nằm sương.
Kiếm và kích không lúc nào dời tay,
Áo giáp đồng chính là áo mặc hằng ngày.

Thị thái tử toạ 侍太子坐

Bạch nhật diệu thanh xuân,
Thì vũ tĩnh phi trần.
Hàn băng tịch viêm cảnh,
Lương phong phiêu ngã thân.
Thanh nhưỡng doanh kim trường,
Hào soạn tung hoành trần.
Tề nhân tiến kỳ nhạc,
Ca giả xuất tây Tần.
Phiên phiên ngã công tử,
Cơ xảo hốt nhược thần.
Dịch nghĩa
Mặt trời chiếu xuống cây cỏ tươi tốt,
Mưa đúng thì tẩy sạch không còn chút bụi bay.
Băng lạnh tiêu tan đi ánh mặt trời nóng nực,
Gió mát thổi quanh mình.
Rượu ngọt trong rót đầy chén,
Thức ngon bày la liệt.
Người nước Tề dâng điệu nhạc kỳ diệu,
Người múa hát đến từ tây Tần.
Công tử của ta sáng sủa phong lưu,
Cơ trí linh hoạt tựa như thần linh.

Tiên nhân thiên 仙人篇 •

Tiên nhân lãm lục trước,
Đối bác Thái Sơn ngung.
Tương nga phụ cầm sắt,
Tần nữ xuy sinh vu.
Ngọc tôn doanh quế tửu,
Hà Bá hiến thần ngư.
Tứ hải nhất hà cục,
Cửu châu an sở như?
Hàn Chung dữ Vương Kiều,
Yêu ngã ư thiên cù.
Vạn lý bất túc bộ,
Khinh cử lăng thái hư.
Phi đằng du cảnh vân,
Cao phong xuy ngã khu.
Hồi giá quan Tử Vi,
Dữ Đế hiệp linh phù.
Xương Hạp chính tha nga,
Song khuyết vạn trượng dư.
Ngọc thụ phù đạo sinh,
Bạch Hổ giáp môn xu.
Khu phong du tứ hải,
Đông quá Vương Mẫu lư.
Phủ quan Ngũ Nhạc gian,
Nhân sinh như ký cư.
Tiềm quang dưỡng vũ dực,
Tiến xu thả từ từ.
Bất kiến Hiên Viên thị,
Thừa long xuất Đỉnh Hồ?
Bồi hồi cửu thiên thượng,
Dữ nhĩ trường tương tu.
Dịch nghĩa
Tiên nhân cầm cờ lục trước,
Ở bên núi Thái Sơn ngao du.
Nữ thần sông Tương gảy đàn cầm sắt,
Lộng Ngọc thổi sênh.
Chén ngọc tràn đầy rượu quế,
Hà Bá dâng cá chép lên.
Thiên hạ nhỏ hẹp làm sao,
Trong chín châu có nơi nào có thể ở?
Hàn Chung và Vương Tử Kiều,
Mời ta lên trời chơi.
Đi vạn dặm chưa đầy một bước chân,
Khẽ nhún bay lên trời cao.
Cưỡi mây ngũ sắc bay,
Gió thổi vào thân mình.
Quay xe lại ngắm cung Tử Vi,
So thần phù với Thượng Đế.
Cửa Xương Hạp cao nguy ngất,
Hai vọng khuyết cao hơn vạn thước.
Cây ngọc ở bên đường mọc,
Bạch Hổ giữ ở trước cửa.
Cưỡi gió bay khắp thiên hạ,
Về phía đông qua nhà Tây Vương Mẫu.
Cúi nhìn trong Ngũ Nhạc,
Người sống như gửi phận trên đời.
Ẩn mình lo dưỡng đôi cánh,
Tiến thủ cứ từ từ thong thả.
Không thấy Hoàng Đế xưa,
Cưỡi rồng rời bỏ Đỉnh Hồ.
Bồi hồi ở trên trời cao,
Mãi đợi chờ người.

Tình thi 情詩

Vi âm ế dương cảnh,
Thanh phong phiêu ngã y.
Du ngư tiềm lục thuỷ,
Tường điểu bạc thiên phi.
Miễu miễu khách hành sĩ,
Dao dịch bất đắc quy.
Thuỷ xuất nghiêm sương kết,
Kim lai bạch lộ hy.
Du giả thán “Thử ly”,
Xử giả ca “Thức vi”.
Khảng khái đối gia tân,
Thê sảng nội thương bi.
Dịch nghĩa
Mây mờ che ánh mặt trời,
Gió mát phất nhẹ tà áo.
Áo bơi đùa trong nước trong,
Chim bây lượn ở cuối trời.
Người đi nơi xa xôi,
Phục dịch chưa về được.
Khi xưa ra đi, sương nặng đọng,
Bây giờ móc trắng lại đã tan.
Người đi ngâm bài “Thử ly”,
Kẻ ở nhà hát bài “Thức vi”.
Khảng khái tiếp đãi khách,
Nhưng trong lòng thực đau buồn.

Tống Ưng thị kỳ 1 送應氏其一

Bộ đăng Bắc Mang phản,
Dao vọng Lạc Dương sơn.
Lạc Dương hà tịch mịch,
Cung thất tận thiêu phần.
Viên tường giai đốn tích,
Kinh cức thượng tham thiên.
Bất kiến cựu kỳ lão,
Đãn đổ tân thiếu niên.
Trắc túc vô hành kính,
Hoang trù bất phục điền.
Du tử cửu bất quy,
Bất thức mạch dữ thiên.
Trung dã hà tiêu điều,
Thiên lý vô nhân yên.
Niệm ngã bình thường cư,
Khí kết bất năng ngôn.
Dịch nghĩa
Bước lên sườn núi Bắc Mang,
Xa nhìn về núi Lạc Dương.
Lạc Dương thực quạnh quẽ,
Cung thất bị đốt thiêu hết.
Tường vách đều đổ nát,
Kinh ngải mọc ngút trời.
Không thấy người già xưa đâu,
Chỉ thấy thiếu niên mới.
Nhón chân đi không thấy dấu đường,
Ruộng hoang không có ai làm.
Người đi xa lâu không trở về,
Nay không còn nhận ra đường ngang ngõ dọc.
Ngoài thành thực tiêu điều xơ xác,
Ngàn dặm không thấy khói nhà ai.
Nghĩ tới cảnh sinh hoạt hằng ngày của ta,
Lòng u uất không thành lời.

Tống Ưng thị kỳ 2 送應氏其二

Thanh thì nan lũ đắc,
Gia hội bất khả thường.
Thiên địa vô chung cực,
Nhân mệnh nhược triêu sương.
Nguyện đắc triển yến uyển,
Ngã hữu chi sóc phương.
Thân nặc tịnh tập tống,
Trí tửu thử hà dương.
Trung quỹ khởi độc bạc?
Tân ẩm bất tận trường.
Ái chí vọng khổ thâm,
Khởi bất quý trung trường?
Sơn xuyên trở thả viễn,
Biệt xúc hội nhật trường.
Nguyện vi tỷ dực điểu,
Thi cách khởi cao tường.
Dịch nghĩa
Thời thái bình yên vui khó kéo dài lâu,
Gặp gỡ sum vầy không thể thường xuyên.
Trời đất vô cùng vô cực,
Mà đời người chỉ ngắn ngủi như giọt sương sớm.
Mong được thuận lợi như ý,
Bạn ta tới được phương bắc.
Những người thân cận đều tới đưa tiễn,
Bày rượu ở bên bờ bắc sông.
Đồ ăn thức uống lẽ nào đạm bạc không bằng các tiệc vui khác?
Mà khách uống không cạn hết chén.
Tình càng sâu nặng, khi ly biệt càng thêm đau khổ,
Lòng lẽ nào không tủi thẹn.
Núi sông cách trở và xa xôi,
Chốc lát sẽ ly biệt, gặp nhau chưa biết bao giờ.
Ước làm chim liền cánh,
Giương cánh bay tới nơi xa cùng bạn.

Chúng tôi đã tiếp nối bài viết Nhà Thơ Tào Thực Và Những Bài Thơ Đặc Sắc Phần 2 bằng những bài thơ còn lại trong chùm thơ đặc sắc của nhà thơ Tào Thực. Hy vọng các bạn sẽ yêu thích bài viết của chúng tôi. Uct.edu.vn luôn cập nhật liên tục những bài viết hay hằng ngày. Hãy đồng hành cùng chúng tôi để theo dõi những bài viết hấp dẫn hơn nhé! Thân Ái !