Hữu duyên thiên lý năng tương ngộ – Kiếp nhân sinh cũng bởi một chữ duyên

Hữu duyên thiên lý năng tương ngộ là một câu thơ thể hiện rất rõ chữ duyên. Đó cũng chính là quan niệm nhân sinh được nhiều người tin tưởng và xem như là một triết lý.  Bởi có duyên thì dẫu cách xa ngàn dặm cũng vẫn có thể gặp nhau. Còn không có duyên thì đối mặt cũng sẽ không còn cơ hội được gặp gỡ. Hãy cùng chúng tôi cảm nhận ý thơ sâu xa mà câu nói này muốn chuyển tải nhé!

Hữu duyên thiên lý năng tương ngộ

有缘千里能相遇
无缘对面不相逢

Hữu duyên thiên lý năng tương ngộ
Vô duyên đối diện bất tương phùng
Thuyền quyên nỡ phụ anh hùng sao nên?

Nguồn gốc của hữu duyên thiên lý năng tương ngộ

Sở dĩ có hai câu thơ: Hữu duyên thiên lý năng tương ngộ/ Vô duyên đối diện bất tương phùng bởi nó xuất phát từ một câu chuyện. Ngày xưa ở một thủ phủ thuộc tỉnh Triết Giang có một gia đình viên ngoại giàu có. Vợ ông mất sớm và để lại cho ông một cô con gái xinh đẹp và ông hết lòng yêu thương con. Cô gái này tài sắc vẹn toàn và khi đến tuổi cập kê ông bắt đầu chọn con rể nhưng chưa có ai làm ông hài lòng.
Vào một hôm nọ, trong nhà viên ngoại có ba chàng trai khôi ngô tuấn tú tới. Điểm đáng nói là cả ba chàng trai này đều có tài và khó ai sánh bằng. Chàng trai thứ nhất sở hữu đôi chân thiên lý mã, có thể chạy ngàn dặm mà không mỏi. Còn chàng trai thứ hai có tài bắn cung, bắn bách phát bách trúng. Còn chàng trai cuối cùng lại có tài làm thơ và một lúc có thể làm được cả ngàn bài thơ. Khi đó ông phân vân lắm, bởi ông chỉ có một cô con gái.
Cũng như thường lệ, ông thử tài ba chàng trai. Sáng sớm hôm sau khi bình minh còn chưa lên các chàng trai đã có mặt. Chàng trai đầu tiên được ra lệnh chạy tới kinh thành Tràng An để mượng cho ông trống Tràng An. Còn chàng trai thứ hai phải bắn rụng hết những chiếc lá của cây ngô đồng trước ngõ nhà ông. Còn chàng trai thứ 3 cần phải làm 3000 bài thơ trên giấy hoa tiên và cũng không được trùng ý. Chàng trai nào báo công nhanh nhất thì ông chọn gả con gái.

Khi đó chàng trai thứ nhất chạy mấy hút và cũng không để lại dù chỉ một dấu bụi hồng. Người ta cũng nghe thấy tiếng lá ngô đồng rụng lả tả. Còn chàng trai thứ ba cũng bắt đầu làm thơ. Chàng trai múa bút, từng tờ giấy hoa tiên bay như bướm lượn và gia nhân của nhà viên ngoại cũng sẵn sàng đón lấy. Khi quá trưa thì chàng trai vươn vai dứng dậy, trong khi đó lá ngô đồng ngoài ngõ mới chỉ rụng hơn một nửa, còn bóng dáng của người có đôi chân thiên lý vẫn mịt mù.
Cô gái nhà viên ngoại đến bên giàn hoa lý rót nước mời chàng trai. Và trước khung cảnh đó chàng trai đã viết tặng cô gái bài thơ.

Ung dung trời đã xế trưa
Thơ ba ngàn bản cũng vừa viết xong
Ngoài kia xa dấu bụi hồng
Bên hiên cành lá ngô đồng chưa vơi
Dấu yêu nhẹ mỉm môi cười
Ta nghe đồng vọng một lời phu thê!

Tuy nhiên chưa kịp thì chàng trai thứ nhất trở về. Cô gái nhìn thi sĩ ngậm ngùi. Chỉ vài phút trước thôi cô cũng nghĩ đó là phu quân của mình. Để an ủi chàng cô đã tặng chàng 4 câu thơ.

Hữu duyên thiên lý năng tương ngộ
Vô duyên diện kiến bất tương phùng
Ẩm thị ngã trà hoàn ngã trản
Tràng An chi cổ dĩ bồng bồng

Ý nghĩa của câu thơ Hữu duyên thiên lý năng tương ngộ

Cái duyên ở đây có thể được hiểu là nhân duyên tức là sự cảm nhận tương đồng giữa những con người với nhau về tình cảm, ý thức… nhìn chung đó là mọi khía cạnh trong cuộc sống. Và nó cũng có thể là duyên tình về tình yêu đôi lứa hay duyên khởi tức là những thứ tình cảm đặc biệt tự xuất hiện trong mỗi người. Còn chữ thiên lý được hiểu là sự xa xôi, ngàn dặm.. Và chữ ngộ chính là hội ngộ, giác ngộ…
Khi xét về ý nghĩa của câu thơ ta có thể thấy được chính là có duyên do sự giác ngộ đồng điệu, còn không có duyên thì gặp nhau cũng như không. Tuy nhiên nếu gặp nhau nhưng không hiểu nhau thì cũng coi như không. Cũng có nhiều người có duyên tình nhưng lại không có duyên phận nên gặp nhau và cuối cùng lại vẫn chia ly. Đó cũng chính là sự kết hợp, tổng hòa các yếu tố trong thơ ca lại với nhau.
Hữu duyên thiên lý năng tương ngộ tức cũng là một cảnh giới thuận theo tự nhiên. Đó cũng chính là cách để con người ta buông bỏ. Bởi trên cuộc đời này mọi thứ cũng chỉ theo một chữ duyên. Có duyên ắt sẽ gặp và còn không có duyên dẫu đối diện thì vẫn không thể bên nhau. Đó cũng chính là căn nguyên của nhiều mối tình cũng như lý giải cho chữ duyên trong tình ái. Tuy nhiên nếu xét sâu xa thì chữ duyên này còn phải đi kèm thêm nhiều yếu tố khác nữa. Bởi cuộc sống chính là sự tổng hòa của các giá trị, quan niệm khác nhau.