Nhà thơ Thanh Thảo cùng chùm thơ đi cùng tháng năm ( phần 2)

Nhà thơ Thanh Thảo là người đạt được rất nhiều giải thưởng về văn học nghệ thuật. Ông đóng góp một phần không nhỏ cho nền văn học Việt Nam. Thơ ông được biết đến với những bài thơ đặc sắc giúp ông đến gần hơn với độc giả. Ông sở hữ một kho tàng thơ nổi tiếng được nhiều người yêu thơ ca mến mộ.

Tuần trước, bài viết Nhà thơ Thanh Thảo cùng chùm thơ đi cùng tháng năm ( phần 1) đã được rất nhiều độc giả quan tâm và mong chờ phần tiếp. Chính vì thế mà Pud.edu.vn sẽ tiếp tục giới thiệu đến các bạn những bài thơ hay trong tập thơ ” Những Người Đi Tới Biển” của nhà thơ Thạch Thảo.  Đừng bỏ lỡ nhé!

Chương 1: Chiếc Áo Ngắn 

“Người ta không thể chọn để được sinh ra nhưng chúng tôi đã chọn cánh rừng phút dây năm tháng ấy”. Đúng thế, tư tưởng này đã xuyên suốt tập thơ của chương 1 đặc sắc. Các bạn chia sẻ để chọn cho mình bài thơ yêu thích nhất nhé !

Khúc một

Khi con thưa với mẹ
Mưa bay mờ đồng ta
Ngày mai con đi
Khói bếp mẹ con mình chợt ngừng trên mái rạ
Chuyến tàu tăng-bo ngoài ga sơ tán
Vẳng tiếng còi đêm có bao người vội nói lời chia tay
Ngày mai con đi
Nửa đất đai này mẹ gánh
Sông Cầu chảy lơ thơ
Sông Hông trằn sóng đỏ
Tiếng gà sang canh mùi xôi không ngủ
Đêm cuối cùng bên con mắt mẹ dệt những gì
Làm sao con hiểu hết
Cả đời mẹ chưa từng viết một bức thư
Dù chỉ dăm ba chữ
Ngày mai con đi
Chiếc áo lính thức tròn đêm có mẹ
Chiếc áo bọc hình hài mẹ cho
Bọc trái tim dòng máu mẹ cho
Không bao giờ đổi khác
Mẹ ơi, sau khi sống đêm từ giã ấy năm năm rồi
Sau khi sống ngày 30 tháng 4 đất nước
Sau khi sống bao bạn bè đã chết
Con xin lại bắt đầu từ mẹ
Từ cơn ho của mẹ một mình khuya khoắt
Từ dáng đi dáng ngủ của mẹ hằn vất vả
Làm sao con hiểu hết
Mẹ đã hát ca dao
Mẹ giặt áo bên cầu
Hồn nhiên gió bay dải yếm
Cho con xin bắt đầu từ mẹ
Để nói về chúng con
Lớp tuổi hai mươi, ba mươi điệp trùng áo lính
Xanh màu áo lính
Đã từng sung sướng đã từng nghẹn ngào
Được làm con mẹ
Được ra trận những năm đất nước mình khốc liệt
Những năm
Chiếc áo dính chặt vào thân bạc màu ngắn nhanh rồi rách
Những năm
Một chiếc áo có thể sống lâu hơn một cuộc đời
Rồi tới lúc chúng con thay áo khác
Nhưng khi cởi áo ra
Con không còn gì thay được!

Khúc hai

Hái lá “mỳ chính”
Nấu một nồi canh
Thương nhau rốt rét thèm chua
Bạn leo cây thanh trà cao ba mươi thước
Trường Sơn thác bay trong mây
Đá tai mèo xô ngang ngực
“Hùng ơi, tao đã qua đây!”
Dòng trang ai khắc bằng mũi dao găm
Rừng săng lẻ ầm ào nhắc lại
“Hùng ơi, tao đã qua đây!”
Mùa khô một nghìn chín trăm bảy mốt
Hàng vạn chục bức thư như thế
Cây Trường Sơn giấu trong từng thớ gỗ
Những Bức thư truyền qua tháng qua năm
Là thông điệp của một thời gian khổ
Những chiếc võng mục giữa rừng nguyên thuỷ
Còn ôm bạn ta cơn sốt rét cuối cùng
Những lán hầm nửa đêm mưa xối xả
Giấc ngủ vùi bên nhau khô ướt mấy mươi lần
Gối kề mãi một vùng đồi Vĩnh Phú
Lá cọ xoè da Gối mét xanh
Phong nhớ con sông Châu lành
Đường thèm một bát canh hoa lý
Chúng tôi đi rung người ngày lặng gió
Dấu dép thường hằn đỉnh dốc mây buông
Chuyện tiếu lâm làm khuây nỗi nhớ
Ngọn lửa trên bàn tay soi tìm đến ngọn nguồn.

Khúc ba

Thằng OV.10 nghiêng ngó, qua rồi
Còn chúng tôi
Cởi trần cùng sông Bạc
Ba mươi phút nữa hành quân
Chú bói cá từ đâu đó trời xanh
Cắm vụt xuống
Anh chàng Long thốt kêu lên…
(Ở đây so với trời xanh với rừng thì chúng tôi trẻ nhất)
Bờ đá toả con sông hát
Mây chiều bay lững thững như không
Ba mươi phút nữa hành quân
Được cười vang
Nằm lăn trên cát ấm
Được ngụp hết mình lòng sông đẫm
Được bè bạn với đá với trời xanh với rừng
Được nín thở hồi hộp cùng chú bói cá
Được là con trai
Không phải giữ gìn
Cánh tay trần khoát lên vai sóng
Ba mươi phút nữa hành quân.

Khúc bốn

Đôi ta có nhiều khoảng cách trong tưởng tượng
Còn bây giờ – anh đã thật xa em
Ở đây chúng nó thường cất bom vào bóng đêm
Nơi trộn lẫn giấc mơ anh và bụi những đoàn xe ra trận
Máy điện tử rình mò sự sống
Dù loé lên chỉ một ánh đèn
Anh nhớ em
Quân thù không thể biết
Anh nhớ em
Trường Sơn có bao nhiêu cây xanh
Chót vót trên kia thắm một vòm lá đỏ
Nỗi nhớ anh dâng lên tới đó…
Ôi mái nhà cành sấu xoà ngang
Cơn mưa
Những đường phố miên man như ý nghĩ
Ánh mắt em buổi chiều bên sông ấy…
Anh nhớ
Anh nhớ gì hôm nay
Cả những điều nhỏ nhoi bình lặng nhất
Của hai ta-cũng soi vào đất nước
Bằng ngọn lửa riêng bền bỉ suốt đời mình
Em muốn ta là đôi lứa cuối cùng con xa cách
Nhưng em ơi, bao người anh đã gặp
Mỗi mảnh đời mang một nét hy sinh
Mỗi gương mặt bình thường như thổ lộ cùng anh
Rằng sức chịu đựng của con ngươi là vô tận
Ta sẽ vượt lên đầu là năm tháng
Để yêu em hóa thành cây lá đỏ
Suốt bốn mùa cháy hoài ngọn lửa…

Khúc năm

Một mai… một mai… câu hát đi qua ngoắt ngoéo những đường rừng
Chỉ thấy trước chừng mươi thước
Mùi lá mục dịu dàng mùi hoa gay gắt
Mùi trống không những hố bom
Người ta không thể chọn để được sinh ra
Nhưng chúng tôi đã chọn cánh rừng phút giây năm tháng ấy
Gió ào ào trên đầu lá thầm vỡ dưới chân
Câu chuyện mười phút nghỉ trùm lên đất nước
Dòng sông, bữa cơm canh chua mắm tép dưa cà
Mái nhà mẹ cơn dông mùa lũ
Chúng ta không thể nào sống nô lệ
Không cho phép tên giặc nào đạp trên đất phù sa
Đồng bằng ơi bầu trời mùi vỏ chanh
Ai chẳng muốn một lần
Đi tràn trề bình yên dưới nắng
Cho gió mát lùa tận cùng chân tóc
Lòng bâng quơ câu hát cũng bâng quơ
Chúng tôi uống nước suối ăn lương khô
Miếng đường nhỏ cắt giữa mùa xuân
Ve đột ngột đồng ca lúc sáu giờ chiều
Lệnh hành quân từ khoảng rừng mắc võng
Những gương mặt đong đầy mưa nắng
Gió Lào suối lũ Trường Sơn
Để san sẻ cho nhau những lo nghĩ tâm tình
Những kỷ niệm chẳng có gì rực rỡ.
Bạn thương mến
Một mai… một mai… trái tim bạn giờ ở non cao
Trong một lớp rễ sù sì hàng săng lẻ
Dù quên dù nhớ
Gương mặt vụt về một chớp xanh
Đêm cơn sốt B.52 rừng nghiêng ngả
Chúng mình nằm bên nhau
Nghe tầng cây rào rào như mưa xuống
Bàn tay nắm bàn tay nóng bỏng…
Tôi không muốn tôi tin trái tim ấy hóa ngọc
Trái tim thường sau lồng ngực đẫm mồ hôi
Đập giữa rễ cây và chồi cây
Như ngọn đèn ban đêm con mắt ban ngày
Nơi vầng trán của anh ba lô của tôi
Trong bếp lửa và chén canh môn thục
Vẫn cái dáng thằng con trai chịu thương chịu khó
“Con trai giống mẹ”… từ nết ở nết ăn
Lẳng lặng yêu
Chưa lúc nào nói hết
Nhưng làm sao nói hết mọi điều.
Không yên nghỉ
Ngày dân tộc tụ về đường số Một
Lòng không nguôi thương những cánh rừng này
Nơi những đứa con nằm lưng đèo cuối dốc
Dọc theo lối mòn chìm khuất dưới tầng cây
Nếu một ngày ta dựng những hàng bia
Xin hãy để “nơi đây những cuộc đời chưa bao giờ yên nghỉ”
Và trận gió xoáy trên nóc rừng
Như buổi sớm mùa khô năm ấy
Trung điệp áo màu xanh là tiếng trả lời
Của nhân dân mẹ ơi!
Của nhân dân muôn đời không yên nghỉ.
Đó là khoảng trời trong trẻo nhất
Sung sướng thay những rừng già mùa xuân thay lá
Cây cổ thụ rồi còn sống lại mỗi chồi cây
Những người yêu nhau sẽ nói thế nào
Sẽ lặng im ra sao
Và họ đi qua buổi sáng
Năm nay tôi ba mươi tuổi
Buổi sáng ấy tôi bước vào tuổi 25
Ở đường dây 559 – trạm 73
Ngày sinh nhật bắt đầu bằng cơn sốt
Cổ đắng khô ngồi thở trên đỉnh dốc
Bạn mở bi đông nhường hớp nước cuối cùng
Hớp nước cuối cùng giữa cơn sốt đầu tiên
Ngày sinh nhật ở tuổi 25 mình được uống
Mình uống mắt bạn mình mát đẫm
Khi nắng trưa dội lửa xuống đầu
Những người yêu nhau sẽ nói thế nào
Sẽ im lặng ra sao
Chúng tôi đi qua buổi trưa ấy
Với bi đông cạn khô
Và hớp nước cuối cùng chảy dịu dàng trong ngực
Đó là khoảng trời trong trẻo nhất
Tôi được uống ngày bắt đầu tuổi 25.

Khúc sáu

Nhà tôi rừng xúm xít quanh
Không ngăn vách cửa cây thành yêu thân
Chỉ cần quá một bước chân
Là tôi ngập giữa rì rầm tiếng cây
Chỉ cần thêm một với tay
Là rừng ăn ở đêm ngày cùng tôi
Những khi mưa giăng kín trời
Hạt nghiêng thấm võng hạt rơi ướt cành
Nhà ai cũng thể nhà mình
Đêm đốt lửa thấy xum quanh bạn bè
Chuyện vui đến nỗi rừng mê
Xích gần đống lửa cây xoè tay hơ
Nhà không ngăn vách thân sơ
Tôi mơ tiếp những cơn mơ của rừng
Tôi mang bóng lá trên lưng
Tôi đi xuyên dưới tầng tầng cây che
Từ trong lòng đất tôi nghe
Sau bom rách xé tiếng ve lại đầy
Bàn tay cầm khẩu súng này
Ấm như cầm một mầm cây nhựa bừng.

Khúc bảy

Chúng tôi không mệt đâu
Nhưng cỏ sắc mà ấm quá!
Tuổi hai mươi thằng em tôi sững sờ một cánh chim mảnh như nét vẽ
Nhiều đổi thay như một thoáng mây
Khi chúng tôi nằm nó vẫn ngồi nguyên đó
Ngậm im lìm một cọng cỏ may…
Những dấu chân lùi lại phía sau
Dấu chân in trên đời chúng tôi những tháng năm trẻ nhất
Mười tám hai mươi sắc như cỏ
Dày như cỏ
Yếu mềm và mãnh liệt như cỏ
Cơn gió lạ một chiều không rõ rệt
Hoa chuẩn bị âm thầm trong đất
Nơi đó nhất định mùa xuân sẽ bùng lên
Hơn một điều bất chợt
Chúng tôi đã đi không tiếc đời mình
(Những tuổi hai mươi làm sao không tiếc)
Nhưng ai cũng tiếc tuổi hai mươi thì còn chi Tổ quốc?
Cỏ sắc mà ấm quá, phải không em…

Chương 2: Nguồn Sông Hát

“Muôn đời là nhân dân đã chắp cho chúng ta đôi cánh những bài ca” đó chính là thông điệp nhà thơ muốn gửi gắm, là tư tưởng xuyên suốt tập thơ của chương 2 này. Các bạn chia sẻ nhé !

Khúc một

Bầy chim như lốc xoáy
Trên mùa xuân
Đầy tiếng chim dòng sông lấp lánh
Đưa xuồng ta trở lại đầu nguồn
Cơn nước lớn nuốt trời xanh khoảnh khắc
Lau trắng xoá đứng trong chiều lặng phắc
Những dẫy mới phơi lưng trần đen xạm
Thở nhọc nhằn từng đụn khói dồn lên
Anh đã đến trước tôi một mùa kháng chiến
Tiếng ghi-ta bếp lửa đêm rừng
Cơn mưa dứt
Nghe mến “tác” cồn cào bên suối đá
Ngoài trảng tranh âm ấm nảy chồi
Cuối mùa khô đất đang hồi trở dạ
Nồi khoai mỳ trên bếp cũng vừa sôi
Trái tim anh rung giữa những dây đàn
Giữa những dây đàn bỗng dòng sông chảy xiết
Và cô gái hiện lên đột ngột
Cất giọng hát như một luồng gió ngược
Cuốn ta về nguồn sông.

Khúc hai

Đó là lúc nước rong ngập những rễ gừa
Chiếc xuồng một vệt đen lẳng lặng
Đuôi cá quẫy chòm sao tan loãng
Phảng phất mùi cỏ cháy đống un
Mùi phân bò ngai ngái
Những con tôm càng xanh mắt đỏ lừ
Một khoảng ngắn giữa hai chấm lửa
Và mũi chĩa xiên ngập lưng chúng nó
Sương giăng xa tiếng vọng cuối rừng
Ngôi nhà nhỏ cất de ra mí nước
Bếp lại nhen mùi tôm lụi bâng khuâng
Ly rượu trong hồng lên cùng ký ức
Uống đi anh ngọn lửa của mình
Để nhớ mãi người đầu tiên khai rừng phá rẫy
Giọt nước nào khởi sự dòng sông.

Khúc ba

Chúng tôi sống ở đây mấy mùa khô mấy mùa mưa
Có mùa đói và mùa nào cũng giặc
Nhưng bàn tay không với tới nữa rồi
Những bàn tay nhạy cảm hơn lời
Hơn im lặng mồ hôi lấm tấm
Bấu vào đất mong kiếm tìm sự sống
Một củ chụp củ mài nuôi bài ca cho anh
Ôi cánh tay có thể hoá dòng sông
Ghì mảnh liệt suốt một vùng đất mới
Có thể vươn những đỉnh cao vòi vọi
Cánh tay đã từng ở vài thước đất thôi
Khi đầu ngón run run chạm tới củ mài
Nước vọt lên
Từ những hố nhỏ sâu hút ấy
Máu của đất
Giọt nước nào đã khởi sự đời ta.

Khúc bốn

Cám ơn dòng sông em làm dịu vẻ khắc nghiệt những cánh rừng
Nơi hoà giải bầu trời mặt đất
Nhưng ta chẳng bao giờ nguôi
Mùa nước đổ ngọn gió gào hoang dã
Từ mấy trăm năm trước
Những người dân mộ nghĩa
Những gia đình thất cơ lỡ vận
Quần quật suốt đời không giữ nổi nồi cơm
Những ông già chỉ còn một cái khố một chiếc rìu
Đôi mắt quắc cạp chân mày lưỡi mác
Đã hạ những cây bằng lăng cổ thụ
Đẽo thành xuồng độc mộc
Ôi quê hương
Nơi không thể cách gì sống được
Lòng quặn đau từng mái lá xạc xài
Ly rượu đắng cặn này nghẹn đắng
Thôi từ giã
Hài cốt cha ông cùng hột giống
Đựng trong những hũ sành
Giữa đêm họ lặng lẽ rời làng
Không một tiếng gà gáy tiễn
Đốm nhang đỏ mắt ai nhìn nhức nhối…
Phải phát rừng quần nhau với cọp
Soi đèn lao gỗ mun vào mắt sấu
Đàn trâu như ngọn gió đen ào qua trảng cỏ
Heo rừng đem trăng về nhá hột cày
Con rắn hổ cất mình sau cây mục âm u
Mùi ẩm mốc lạnh một vùng chướng khí
Nơi đây đã nguồn sông
Chốn tận cùng
Thì cắm bàn chân xuống đất này mà sống
Đó là Tổ quốc!
Chớp như lưỡi búa xanh chẻ đôi rừng già
Những dây leo quờ quạng
Con sóc bông tìm hốc cây trú ẩn
Lối mòn xuyên bãi bom mình em len lỏi đi
Chuyến giao liên cuối ngày
Mưa hốt hoảng trườn qua tầng cây
Có tiếng gì cất lên có tiếng gì vụt tắt
Cây ngã ngang lấp lối
Một mình em giữa lặng ngắt rừng già
Bấy giờ em bé giao liên vừa vạch lối đi vừa khe khẽ hát
Bài ca những cánh rừng miền đông
Bơi chúng mình đã sống nhiều năm
Đẩy lùi từng mảng tối
Dứt phăng những dây leo ma quái
Nâng niu từng vệt màu xanh
Bài ca và ngọn lửa
Tôi đi giữa bàn tay hơi thở bạn đường
Không phải bó đuốc một trái tim riêng lẻ
Dắt ta qua rừng đêm
Những đớn đau mơ ước hy sinh
Không của riêng một trái tim nào nữa
Bài ca và ngọn lửa
Tôi đi trong ánh sáng mọi người.

Khúc năm

Cuối rừng khuya tiếng đập cánh nặng nề
Giữa hai bờ những đám sũng nước
Ba tiếng cuốc kêu báo yên
Trước lệnh vượt sông tôi có ở đây một khoảng đời mình
Phút chờ đợi không lời không ý nghĩ
Những động tác quen những tin hiệu quen
Cỏ dưới bàn chân mọc lại bao lần
Ngỡ rồi quên… cái bờ lau đêm ấy
Bè lục bình trôi ngang bất chợt
Lúc tàu soi rà lượn trên đầu
Ép vào ngực tôi con sóng đen hào hển
Hơi bùn tanh tanh trong rễ lục bình
Còn phải lội hết đêm quần áo ướt
Nắm cơm vắt khi chiều vị lạt nước sông
Chúng tôi đã qua với tiếng chim đêm
Cơn gió thốc chân trời rạng sáng
Với nắm cơm thiu trở mùi chua chua
Những thành phố dâng lên bên bờ giấc ngủ
Ôi sao Hôm! Thương nhớ gởi về xa
Ngọn lửa em cháy suốt đời nguyên vẹn
Qua những tháng năm dài đi kháng chiến
Phút giây nào chẳng mang bóng em theo
Sẽ trôi mãi cùng nhau hỡi dòng sông bầu bạn
Mỗi chúng mình là giọt nước
Uống đất bùn và mặt trời long lanh
Sẽ khát mãi hỡi cánh rừng u tối
Nước bật lên từ những rễ cây
Những ngọn suối vặn mình qua khe đá
Khi xác lá mục chìm đầu độc nguồn sông
Sẽ trở lại lòng ta đói no đồng đội
Cuộc đời trong veo nước mặt tiếng cười
Những gương mặt nồng nàn quanh bếp lửa
Tiếng tắc kè buông rơi đêm xào xạc nóc rừng
Ai đang nhớ vùng quê mình ngoài đó
Những ngọn đồi đá ong nuôi giấc mơ bạch đàn
Mẹ quét lá thấy dấu con trên đất
ngày con đi chân cứng đá mềm
Con đã trải đá mền rồi mẹ ạ
Và đá cũng cứng hơn con tưởng rất nhiều
Nhưng cây bạch đàn trên đồi kia đứng được
Nó không tìm một chỗ sống khác hơn
Cuối một đêm con qua khoảng rừng cháy trụi
Cây như ngàn cánh tay khô khẳng níu bầu trời
Bên hố bom B.52 khét lẹt
Sao Mai xanh như giếng nước tình cờ
Phút cái đẹp bùng lên trước trăm lần đe doạ
Đây là thời thách thức của bình yên
Ôi mẹ bạch đàn dòng sông kiên nhẫn
Những cánh rừng rồi sẽ tái sinh
Cho nghiêng xuống đời ta những vòm trời xanh mát mẻ
Lòng trẻ thơ mơ trái chín trên cành
Trong gió bấc mắt mẹ nhìn đăm đắm
Miếng trầu cay bền bỉ suốt mùa đông
Con sẽ về chạy rát bỏng bàn chân
Vầng trán mẹ giờ này lặng sóng
Sau mưa bão mía ngọt dần lên ngọn
Vẫn chỗ ướt mẹ nằm đất nước mình ơi!

Khúc sáu

Tôi thương quá những gì đã nuôi nấng đời tôi
Bờ suối ngọn nguồn con tôm con tép
Bát canh tàu bay tiếng bầy chim két
Một chút trăng thu trái bắp đầu mùa
Những cây rừng mọc thẳng giữa dây leo
Nấm mới thơm lành sau cơn mưa buổi tối
Mỗi hạt quả chim ăn còn để lại
Này một niềm vui nho nhỏ trong tôi
Mái tăng che giấc mơ kỳ lạ của con người
Những – cây – lửa hừng trong đêm mất ngủ
Tàn lửa như sao băng tung toé khắp trời
Con heo rừng lồng lên chân mắc vào dây bẫy
Nồi cháo khuya cả đơn vị gật gù…
Những thăng trầm bao năm tháng chiến khu
Không dập nổi ngọn lửa đằm trong mắt
Lắm trận đói lắm trận càn thắt ngặt
Đêm lạc rừng võng buộc giữa chênh vênh
Nghe dế giun rên rỉ giọng thấp hèn
Thèm một tiếng chim bình minh như suối mát
Tôi đến đây thành rễ cây hút chặt
Với đất này-nhớ câu hát ngày xưa
“Lấy anh em biết ăn gì
Lộc sắn thì chát lộc si thì già”
Nhưng thương quá biết làm sao khác được
Có thể nào khác được nếu mình yêu.

Khúc bảy

Nơi đó xuồng anh trôi giữa xóm nghèo
Những ngôi nhà dìm trong gió sớm
Mái lá gầy nép dưới gốc cây vạm vỡ
Mùi nước mưa mùi khói un mùi cá nướng
Cỏ âm thầm mọc dưới trời sao
Đã phủ lấp lối mòn năm trước
Cỏ trùm lên những chiếc M.113 đang rữa nát
Thành những gò đống lang thang
Khi anh ghé xuống thăm chú Tám
Con nước rong nhằm đêm cuối tuần trăng
Ông già cởi trần tay vuốt tròm râu cước
Da màu hồng và đôi mắt màu than
Rượu của nhà tôm cá của dòng sông
Người của đất tâm hồn của gió
Anh ngồi xuống chẳng có gì bỡ ngỡ
Phên liếp sơ sài không ngăn cách mùa xuân
Giữa câu chuyện thường nghe cá quẫy
Nước dâng lên mấp mé hiên nhà
Từng trôi dạt tới nơi này lập nghiệp
Thuộc dòng song như thuộc nết con mình
Những khúc ngoặt những luồng nước xoáy
Những vực trời mây cuốn xô tơi tả
Đã tạc khuôn mặt ông già thành góc cạnh
Người du kích của hai thời kháng chiến
Nói với anh vụ rẫy màu mưa
Giống lúa mới xem chừng chịu đất
Miệt đồng hoang giờ bắp đã phất cờ
Chỗ dám đế giấu đôi bò năm trước
Bà con vừa dọn sạch để trông khoai
Từ bếp Tháp nơi tụi bay hay vượt
Một thằng Bảy thằng Năm đã chuyển lên đồi
Con Sau giao liên bơi xuồng dạo đó
Lấy chồng bên sông cũng đã mấy con rồi…
Người chị ấy dễ thường tôi quên mặt
Đêm vượt sông may kéo đan trời
Chị đứng lại ở mũi xuồng lúc những vì sao tắt hết
Quân đi quân đi như gió rừng ngang dọc
Ai tìm chị bến này chị còn nhớ chúng tôi
Những người chị suốt dọc đường tôi gặp
Các chị trẻ các chị già như đất
Như đất các chị nhớ và gìn giữ
Cả điều tưởng chừng không đâu
Những câu hát không còn ai hát nữa
Dấu vết hạt mưa
Cái soãi mình của gió
Hơi ấm mặt trời
Trái tim nổ trong đám lửa
Những lối mòn lãng quên
Những nền nhà bị quần thù cố tình vùi lấp
Các chị giữ như giữ những thói quen
Trong đáy sông lặng lẽ đời mình.

Khúc tám

Tôi thương quá những gì đã cho tôi hình dung Tổ Quốc
Sau tất cả những lớn lao ngoài mặt
Mở liếp cửa kia là gặp thật những con người
Da ta chạm tới niềm vui nỗi khổ
Chú Tám quen cởi trần má Năm cười ít nói
Cô Út hay thẹn thò ngồi nhóm lửa
Tên tuổi họ nhiều khi ta khó hỏi
Bao tai ương cứ giội xuống theo mùa
Nhưng theo mùa dòng sông vẫn chảy
Tấm lưng trần nâng dậy cả trời sao
Gió hồn nhiên lăn mình trên trảng cỏ
Về với má con lại là trẻ nhỏ
Dù mái nhà đây vẫn thấp tự bao giờ
Sao con nhớ đôi tay gầy nhen nùn rơm xua muỗi
Dáng lặn lội đầu nguồn bóng tàu chuối nghiêng qua
Cứ toả mát không một lời nhắc nhở
Khi con đến với lòng con chân thật
Để trong lành đôi mắt
Như luống khoai con khát trận mưa mùa
Như giọt nước con thèm hoà tận biển
Như cánh rừng gió lên và gió lặng
Những tảng đá ven bờ sóng đập mãi ngàn năm
Xin má cứ nhai trầu cho buổi chiều yên tĩnh
Chưa tắt ngấn cười kia thì trăng khuyết lại tròn.

Khúc chín

Người nghệ sĩ đã nằm lại bên con rạch gần cửa sông
Vào một đêm bảo an giăng mìn clây-mo phục kích
Ai từng trải những năm ấy đều hẳn biết
Ta phải trả giá thế nào cho một bài ca
Lời tha thiết dưới mặt trời nóng nực
Trong bóng tối trước cái chết
Anh đã ngỏ một lần đâu dám đơn sai
Một lần thôi ngay giữa rừng già
Khi anh hát về con đường ngập nước
Bàn chân người vợ gai cào rớm máu
Vo vén nuôi chiến khu từ đồng bằng
Nhớ quay quắt hơi ấm của chồng trong căn nhà dột
Nằm dưới hầm nửa đêm pháo bắn
Quờ tay ôm nằng nặng tiếng ru con…
Chúng tôi những thằng lính trẻ
Đã mắc võng những khoảng rừng xa lạ
Biết quạt khói ban ngày che lửa ban đêm
Đã nămg hầm những địa hình gay cấn
Biết vuốt cỏ xoá dấu chân
Chúng tôi những thằng lính trẻ
Không biết giấu giếm lòng mình
Đôi lúc cứ hát tràn bài hát của anh
Mà thương cha nhớ mẹ
Ngồi kể cho nhau nhiều chuyện đâu đâu
Tự nhiên cười ồn ào tự nhiên thấm thía
Trong đời ai chẳng có một quê hương
Cuộc hành quân dài hơn nỗi nhớ
Chính chúng ta là dòng sông
Bắt đầu từ trái tim
Sung sướng thay những ai bắt đầu như thế
Người nghệ sĩ đã ngã xuống bên con rạch gần cửa sông
Ánh chớp mìn clây-mo
Bàn tay chầm chậm buông rời tàu dừa nước…
Không phải lời cuối cùng giã biệt
Chúng tôi những thằng lính trẻ
Lớn lên khắp trăm vùng gọi nhau là đồng đội
Đi chiến đấu ngủ bụi nằm bờ đầu nguồn cuối bãi
Nhiều đứa cùng tuổi với bài hát của anh
Lòng vô tư đã hát một lần
Và như anh ngã xuống
Cây cô đọng màu xanh từ ngực đất
Ai cũng biết rồi mùa xuân đã đến
Một tiếng chim bên đường trong veo giọt nước
Sẽ nhắc lại
Vẻ tươi sáng chảy tràn gương mặt những người yêu
Sẽ nhắc lại bao điều
Ta hay nói cùng nhau sau này sau chiến tranh
Những chuyện đừng ai cho là nhỏ nhặt
Bây giờ không còn anh
Mỗi giờ không còn anh
Mỗi chúng tôi còn một cuộc đời
Trên bàn tay mở ra cân nhắc
Tôi chưa hề tin phép lạ
Nhưng tôi tin kỳ diệu những lời cất lên từ trái tim
Ngôi sao từ lúc tối trời
Dòng sông miên man chảy
Hai mươi năm vợ anh vẫn chèo xuồng ngược nước
Lặng lẽ cứu từng bông lúa
Đưa ta qua mắt nhìn thẳng những vực sâu
Con người không thể thiếu bài ca
Dù chỉ một lần một lần thôi đã hát.

Khúc mười

Trên bàn tay em tặng anh
Ngọn nguồn của hạt
Trên bàn tay em tặng anh
Những vết chai nhiều trang trải
Ca dao sắc lá lúa
Ca dao mêm dao cau
Ca dao dải yếm bắc cầu
Thương nhau cởi áo gió đâu bay về
Anh đã qua mấy núi mấy đèo
Mấy sông anh từng vượt
Bữa đói bữa no áo quần lấm láp
Khi anh đến em hồn hậu dưới mặt trời
Lòng xin sống chết trọn đời nước trong.

Khúc mười một

Chim két bay về trên cây cụt ngọn
Mùa bẻ bắp rồi cuộc đời đẹp hơn
Tôi biết có những lúc hoàn toàn hạnh phúc
Mình nằm trên đống cây bắp khô vẩn vơ mùi mật
Và bầu trời không gợn bóng tàu bay
Đất sáng trong như ngọn lửa giấu hình
Chợt kêu khẽ một điều chợt nghĩ
Ngọn gió sông bàn tay thật dịu dàng
Và hạt bắp cái màu đằm thắm lạ
Suốt mùa sau không đói nữa rồi
Đàn két bỗng sà ngang một lần chớp biếc
Chiến khu của tôi chiến khu của tôi
Làm sao quên cảnh chúng mình nướng bắp
Dưới trời mưa che đỡ tấm ni lông
Lửa vẫn cháy rạng ngời từng khuôn mặt
Trái bắp chín trong bàn tay nóng hổi
Nóng hổi hàm răng nóng hổi nụ cười
Lúc ăn hết mới biết mình thật đói
Mùi bắp thơm quần áo ướt đầm

Khúc mười hai

Năm ấy mùa mưa rừng đưa lưng chịu cả bầu trời
Đàn vắt xanh chuyển lào xào sau lá
Chúng tôi gùi thâu đêm
Chân dép đạp lối mòn vệt lân tin mờ nhạt…
Khi cùng ghé lưng mang quá sức nặng chính mình
Trong chia xẻ rừng ơi ta thành đồng đội
Những dong gió khiến mặt rừng bối rối
Nhưng lòng rừng yên tĩnh đường kia
Lối nhỏ mở ra những hướng mới không ngờ
Ta đi mãi chẳng bao giờ thấu được
Đây giàn giá ai dựng lên cho đặt gùi nghỉ tạm
Cơn đói lạnh tiếng chim khuya mùi hoa sau cơn mưa ập đến cồn cào
Thèm củ mì nướng vàng thơm thèm giấc ngủ
Thèm một ấm chè bạn bè thức bên nhau
Mùa mưa ấy bây giờ đọng trong tôi gương mặt
Những đường, Phong, Hùng, Nam, Dũng, Tuấn…
Những tên quen trẻ lại giữa rừng già
Mỗi dáng dấp mỗi tâm tình riêng biệt
Thoắt đến thoắt đi như từng chuyến mưa sa
Và đất giữ âm thầm trong đất.

Khúc mười ba

Chiến khu này chúng con là của mẹ
Ở đây lời cuối cùng mẹ báo trước hừng đông
Đêm con ghé nhà mẹ vùi củ khoai kêu thằng Út
Liếp cửa gầy lạnh run lập cập
Đến bao giờ đời mẹ mới thong dong
Đêm ấy bên bếp lửa con kể mẹ nghe lời Bác Hồ vẫn nhắc
Về ước ao tột bậc của Người
Sao cho dân mình ai cũng có cơm ăn áo mặc
Ai cũng được học hành được rộng rãi niềm vui
Và phút chốc túp lều bừng ấm lại
Mẹ cời than đưa củ khoai cho con
Rồi chép miệng: ước trời cho mẹ sống
Ngày giặc tan tụi bay về thăm nhà khỏi lặn lội đêm hôm
Phải thương lắm mới đi làm cách mạng
Phải thương nhiều hơn mới giữ nổi lòng tin
Nhưng phải thương đến tận cùng đớn đau mới làm người Mẹ
Bao nếp nhăn trên vầng trán dõi nhìn
Những mạch nước chảy ngầm qua năm tháng
Mắt con tìm chỉ gặp suối gặp sông
Khi sóng lớn chỉ biết là sóng lớn
Lúc mặt nước yên chỉ thấy vẻ yên bình
Con quý một chồi non mẹ dưỡng hết cánh rừng
Nhà nghèo chật những chổi cùn rế rách
Mẹ vun vén xếp chung cùng tinh chất
Chẳng bao giờ mẹ để hạt cơm rơi
Không một hạt cơm vô ích ở trên đời
Chính mẹ đẻ anh hùng và truyền thuyết
Từ túp lều lợp lá tranh
Cắt cuống nhau bằng lưỡi liềm
Bàn chân thô quanh năm bùn lấm
Chưa một lần ướm qua sử sách
Tập con bước vịn vào ca dao tục ngữ
Dù uống nước đau lòng vẫn nhớ nguồn
Thương từ cái kiến con ong
Tím ruột bầm gan thù bọn ác
Dân tộc tôi khi đứng dậy làm người
Là đứng theo dáng mẹ
“Đòn gánh tre chín rạn hai vai”
Mùa hạ gió Lào quăng quật
Mùa đông sắt se gió bấc
Dân tộc tôi khi đứng dậy làm người
Mồ hôi vã một trời sao trên đất
Trời sao lặn hoá thành muôn mạch nước
Chảy âm thầm chảy dọc thời gian.

Khúc mười bốn

Ta lại về nguồn sông ca hát
Buổi đoàn tụ của lưỡi cày xẻ đất
Sương mù dâng hơi thở trắng mặt rừng
Chú Tám vung roi đôi bò cần mẫn bước
Lưỡi cày xiết bật lên những vỏ đạn mảnh bom
Những dị vật rỉ hoen trong ngực đất
Những chiếc răng gãy lìa của đất thảy bọn xâm lăng
Bắt đầu lại thời mạ non và hạt giống
Tia nắng sớm xuyên qua màn sương đặc
Một mũi dùi nóng bỏng
Thời khai mở những mạch ngầm khát vọng
Những dòng sông tuôn chảy hết mình
Người ăn ở thuỷ chung trên đất nước
Đi dưới trời xanh mãi mãi lạ lùng
Bao thấm thía kết tinh thành muối mặn
Biển hồn nhiên vỗ sóng đến vô cùng
Lại đặt tiếp bài ca và lại hát
Mấy nặng nề người mang hết trên lưng
Tiếng chim hót tình cờ anh dừng bước
Mở bà tay xao xúc động vô chừng
Mang lịch sử qua trăm ngàn thử thách
Dân tộc này còn tiềm ẩn những nguồn sông.

Trên đây, để tiếp nối Nhà Thơ Thanh Thảo Cùng Những Chùm Thơ Đặc Sắc Phần 1 chúng tôi đã dành cho bạn Phần 2 với những bài thơ hay được trích từ tập ” Những Người Đi Tới Biển ” của nhà thơ Thanh Thảo. Hy vọng các bạn sẽ hài lòng với bài viết của chúng tôi! Mời các bạn đón xem Phần 3 vào một ngày gần nhất. Cảm ơn các bạn đã theo dõi bài viết của chúng tôi!