Tuyển tập thơ Lưu Quang Vũ đắm đuối giàu cảm xúc khiến người đọc mê tít

Lưu Quang Vũ là một trong những nhà viết kịch, nhà thơ, nhà văn nổi tiếng của làng văn học hiện đại Việt Nam. Thơ Lưu Quang Vũ chất chứa những nỗi niềm, tỉnh cảm, sự mới mẻ. Những ý tưởng thơ của ông luôn tràn ngập cảm hứng, rất giàu trí tưởng tượng.
Cảm xúc trong thơ của Lưu Quang Vũ vô cùng đắm đuối tạo nên sự lôi cuốn nhất định. Với tài năng của mình nhà thơ Quang Vũ đã có nhiều đóng góp to lớn cho sự nghiệp phát triển thơ ca Việt Nam.

I. Đôi nét về tác giả Lưu Quang Vũ

Lưu Quang Vũ (17 tháng 4 năm 1948 – 29 tháng 8 năm 1988), ông người tỉnh Phú THọ, quê gốc ở Đà Nẵng.
Lưu Quang Vũ là con trai của nhà viết kịch Lưu Quang Thuận và bà Vũ Thị Khánh. Với tài năng nghệ thuật bộc lộ từ khi còn rất nhỏ tạo nên sự nghiệp sáng tác thơ văn nổi bật.
Giai đoạn từ 1965 đến 1970 ông nhập ngũ, phục vụ trong Quân chủng Phòng không – Không quân. Đây là thời kỳ thơ Lưu Quang Vũ bắt đầu nở rộ.
Giai đoạn từ 1970 đến 1978, ông xuất ngũ và làm đủ mọi nghề để mưu sinh…
Giai đoạn từ 1978 đến 1988, Lưu Quang Vũ làm biên tập viên Tạp chí Sân khấu, bắt đầu sáng tác kịch nói với vở kịch đầu tay Sống mãi tuổi 17 viết lại theo kịch bản của Vũ Duy Kỳ.
Ông lấy vợ và li hôn, kết hôn lần thứ 2 với nhà thơ Xuân Quỳnh và có 1 đứa con tên là Lưu Quỳnh Thơ. Gia đình ông gồm 3 người mất trong một vụ tai nạn giao thông vào ngày 29 tháng 8 năm 1988.

II. Sự nghiệp sáng tác thơ Lưu Quang Vũ

Dù qua đời khi sự nghiệp còn đang phát triển, nhưng nhà thơ Lưu Quang Vũ để lại một dấu ấn đáng kể trong lòng độc giả Việt. Các tác phẩm thơ của ông nổi bật từ những năm sau chiến tranh, chứa đựng tính hiện thực, nhân văn cao cả.
Với tuổi đời còn khá trẻ, 40 tuổi ông đã là tác giả của gần 50 vở kịch và hầu hết các vở kịch của ông đều được các đoàn kịch, chèo gây dựng thành công dưới sự chỉ đạo của nhiều đạo diễn nổi tiếng.
Những tác phẩm thơ ca của Lưu Quang Vũ giàu tính tưởng tượng, bay bổng và đắm đuối. Trong đó nổi bật với các tác phẩm:

• Hương cây (in chung với Bằng Việt, NXB Văn học, 1968)
• Mây trắng của đời tôi (NXB Tác phẩm mới, 1989)
• Bầy ong trong đêm sâu (NXB Hội nhà văn, 1993)
• Lưu Quang Vũ, thơ và đời (NXB Văn hoá thông tin, 1997)
• Gửi tới các anh (NXB Quân đội nhân dân, 1998)
• Những bông hoa không chết (in chung cùng phần Nhật ký, NXB Lao động, 2008)

III. Các bài thơ nổi tiếng của nhà thơ Lưu Quang Vũ

Áo cũ

Áo cũ rồi, mỗi ngày thêm ngắn
Chỉ đứt sờn màu bạc hai vai
Thương áo cũ như là thương ký ức
Đựng trong hồn cho mắt phải cay cay.
Mẹ vá áo mới biết con chóng lớn
Mẹ không còn nhìn rõ chỉ để xâu kim
Áo con có đường khâu tay mẹ vá
Thương mẹ nhiều con càng yêu áo thêm.
Áo đã ở với con qua mùa qua tháng
Cũ rồi con vẫn quý vẫn thương
Con chẳng nỡ mỗi lần thay áo mới
Áo dài hơn thấy mẹ cũng già hơn.
Hãy biết thương lấy những manh áo cũ
Để càng thương lấy mẹ của ta
Hãy biết thương những gì đã cùng ta sống
Những gì trong năm tháng trôi qua…
(1963, lớp 9H)

Buổi chiều ấy

Tiếng con gọi cha không còn nghe nữa
Cha nằm kia bỗng nghiêm nghị lạ lùng
Chưa bao giờ cha nghiêm nghị thế
Cha chẳng đáp dù một lời rất khẽ
Người đã đi xa lắm mất rồi…
Chỉ nụ cười quen thuộc thoáng trên môi
Vẫn đang là mùa xuân ngoài đường tấp nập
Tiếng người, tiếng xe, tiếng cuộc đời náo động
Ai một mình im lặng
Giờ cha đang ở đâu
Có lẽ nào
Khi cánh cửa cuối cùng khép lại
Chẳng còn gì ngoài cõi hư vô ?
Cha thương yêu những dòng sông không ngừng chảy
Sông Mã sông Hồng sông Cầu sông Đáy
Mỗi con sông một vùng đất yêu thương
Con nhớ sông Thao, rừng cọ bạt ngàn
Cái làng nhỏ tuổi thơ
Chiều mịt mù mưa núi
Cha ở mặt trận về
Gọi vang từ bên suối
Con ngựa trắng mình lấm lem đất bụi
Vai áo cha ướt đẫm trận mưa chiều
Chiếc mũ nan, tấm khăn dù, lưng gạo trong bao
Đã lâu lắm mẹ và chúng con chỉ ăn ngô cùng sắn
Chiều ấy khói nồi cơm toả nắng
Cha kể chuyện trận Đoan Hùng
Chuyện một vùng bưởi chín khắp triền sông
Nụ cười cha ấm như ngọn lửa
Con ngựa trắng cọ mình ngoài vách nứa
Gió bên thềm hoa sở lẫn mưa bay
Cha của chúng con đến phút cuối cuộc đời
Vẫn nụ cười buổi chiều năm ấy
Cả lúc gian nan cả khi người ta xử tệ với mình
Vẫn chiếc áo xanh
Ngày em con vào chiến trường gửi về cho bố
Những năm ấy nhà mình thật nghèo
Mấy đứa lớn đều đi xa
Các em còn nhỏ cả
Con đọc thư mẹ kể:
Cha làm việc thâu đêm
Chỉ ấm chè xanh với mấy củ khoai lang
Làng sơ tán ngọn đèn dầu thao thức…
Cha chẳng thích thói yếu mềm khóc lóc
Sợ cha không vui, con chẳng dám khóc nhiều
Nhưng lúc này cho con được ngồi bên
Bát chè xanh con rót đặt trên bàn
Nén hương này con thắp
Sau làn khói xanh mờ
Con như thấy chập chờn bóng ngựa trắng buổi chiều xưa
Bay trên đồi cỏ biếc
Một dòng sông nắng chói chảy về xa
Cha vẫn còn kia như sông nước hiền hoà
Vẫn ở quanh con như ánh sáng trong nhà
Trong mỗi chúng con, trong mỗi ngày con sống
Trong hoa trái của cuộc đời bất tận…
Ngỡ cha gọi ngoài kia
Như chiều ấy ghé về
Đồi cọ mờ sương khói
Cha mở cửa: áo ướt đầm mưa núi
Nụ cười vui như ngọn lửa hồng.
(1981)

Cánh đồng vàng thu

Lúa xanh đã nặng hạt vàng
Đồng xa đã gặt, đường làng trải rơm.
Thu đi lạnh giục đông sang
Núi nhoà sương trắng chiều hôm mất rồi
Nơi nào xa cách ai ơi
Áo em đã ấm vai người hay chưa
Mai còn lắm gió chiều mưa
Thương nhau chỉ có lời thơ gửi cùng
Giờ xa chín núi mười sông
Mắt vời cánh nhạn bâng khuâng chân trời
Nhớ như than bếp đỏ ngời
Phủ tro thêm đỏ, mưa rơi vẫn hồng
Nỗi thương muôn vạn muôn trùng
Tìm nhau trong sắc cánh đồng vàng thu.
(11-1965)

Để sống nơi đây

Để sống nơi đây
Vì em và vì ngọn lửa
Để sống nơi đây
Giữa mong manh, hỗn loạn, rối bời
Khi con người không làm chủ không gian thời gian và bản thân mình
Lòng náo động những gào kêu không tiếng
Trước vẻ tàn nhẫn và dịu hiền của sự vật
Ta từ khước cuộc đời để càng yêu mến nó
Ít ỏi, nhưng cũng là quá nhiều:
Một đời sống
Như một cuộc phiêu lưu không cùng
Và hạnh phúc chính là can đảm
Chỉ có được khi ta tìm kiếm nó
Hiểu nó chinh phục nó
Để sống nơi đây:
Đêm tối, biển cả, mùi muối, những ngôi sao
Tiếng rì rào của lá cây của lúa
Ngọn gió bình yên, dòng nước dịu dàng
Gỗ, đá, thuỷ tinh, những đường xá thân quen
Cuộc đời gần gũi với tôi đến thế, giống tôi đến thế
Tôi đã sung sướng và sẽ còn sung sướng
Hãy yêu và đừng đợi gì ở mùa hè
Ở những con ong những bông hoa
Ở sự vô tư của mặt trời…
Đáng lẽ nói: sống, chúng ta nói: trông thấy mặt trời
Có những con vờ sinh ra và chết đi trong bóng tối
Còn chúng ta, ta đã biết mặt trời
Cả cái bóng của ta đổ xuống
Cả nỗi khổ đang thất vọng của ta
Cũng là dấu hiệu của mặt trời
Không còn bị giam hãm bởi những bận tâm không đáng là bận tâm của con người
Hãy làm việc, yêu thương, hãy sống –
Đó là ý nghĩa của cuộc sống
Ta đi tìm đời ta trong cuộc đời bao kẻ khác…
1978

Đêm đông chí uống rượu với bác Lâm và bác Khánh nói về những cuộc chia tay thời loạn

(Đêm đông chí uống rượu với bác Lâm và bác Khánh nói về những cuộc chia tay thời loạn)
Nhang tàn lả tả rơi lưng cốc
Nhà lạnh trần cao ngọn nến gầy
Chăn rách chiếu manh quần áo lạ
Chuyện dài đêm vắng rượu buồn say
Gió hú ầm ào qua gạch vỡ
Người chết vùi thân dưới hố bom
Kẻ sống vật vờ không chốn ở
Lang thang trẻ ốm ngủ bên đường
Cơ sự làm sao đến nỗi này
Mông lung không đoán được ngày mai
Máu chảy thành sông thây chất núi
Bè bạn tan hoang mình rã rời
Thơ Khánh buồn như lòng đất nước
Thơ hay đời loạn chẳng đâu dùng
Vườn cũ cây tàn chim chết cả
Người chơi đàn nguyệt có còn không
Mọi chuyện thiêng liêng thành nhảm nhí
Khắp nơi trí trá lọc lừa nhau
Nước Pháp khôn ngoan nước Nhật giàu
Nước Mỹ lắm bom mà cực ác
Nước Nga hiềm khích với nước Tàu
Nước Việt đói nghèo thân cơ cực
Đất hẹp trụi trần vạn khổ đau
Tối đen thành phố đêm lưu lạc
Máy bay giặc rít ở trên đầu
Ba thằng da vàng ngồi uống rượu
Mặt buồn như sỏi dưới hang sâu
Chúng mình không có bom nguyên tử
Chỉ có thuốc lào hút với nhau
Thương nhà thương nước thương cho bạn
Không khóc mà sao cổ nghẹn ngào
Thôi nhé mai này tiễn Khánh đi
Đường xa bom phá tàu không về
Lênh đênh ai hát ngoài song cửa
Bài ca thanh bình đêm cũ
“Hoa lá quên giờ tàn
Mây trắng bay tìm đàn”
Ngày xưa yên ấm quá
Trẻ hát đồng dao trên phố
Con trai xách điếu đi cày
Con gái quang liềm gặt lúa
Bao giờ hết loạn người ơi
Cạn cùng nhau chén nữa
Tàn canh là xa xôi
Lòng như vầng trăng nhọn
Chém giữa trời không nguôi.

Gửi em và con

Lần đầu tiên nghe con trở đạp
Em quặn lòng nhưng náo nức yêu thương
Tháng thứ tám mang thai, em mệt
Da xanh gầy đôi mắt cũng to hơn.
Từ nay trong em có hai trái tim
Tim của mẹ đập dồn mong đợi
Trái tim con mong manh êm ái
Anh đếm thầm trong mỗi đêm sâu.
Ơi người thương sắp tới ngày làm mẹ
Anh nhìn em như mới gặp lần đầu
Dẫu yêu nhiều chưa hiểu hết em đâu
Trong đáy mắt có gì như ánh lửa.
Em nhẹ bước đi nâng niu gìn giữ
Cắt áo mềm may mũ bé cho con
Anh quên đi bao nỗi lo buồn
Nghe con khoẻ ngày thêm đạp mạnh.
Anh mong đợi ngày cha con gặp mặt
Con thân yêu người bạn nhỏ của cha
Mẹ là cây con là trái là hoa
Trong gian khổ con là mầm xanh biếc.
Buổi ra đời thấy trời cao có ngợp
Con hãy nhìn vào mắt mẹ con ơi
Đời chông gai vẫn mong con ra đời
Bài thơ đẹp cha dành cho buổi ấy.
Mẹ bấm ngón tay mong con lắm đấy
Cha chờ con càng yêu mẹ của con
Thay đổi đời cha sinh nở đời con
Mẹ là bến của mênh mông biển thắm
Mẹ là mái che đời cha mưa nắng
Con là cánh buồm cha gửi đến mai sau.
(1970)

Gửi mẹ

Trên đời chẳng ai lo cho ta bằng mẹ
Cũng chẳng ai ta làm khổ nhiều như mẹ của ta
Mẹ ơi nếu con được sống lại tuổi thơ
Con sẽ chẳng bao giờ mải chơi trốn học
Đứa con trai nhiều lỗi lầm ương ngạnh
Sẽ không lần nào làm mẹ xót xa.
Ước mẹ trẻ hoài như buổi mới gặp cha
Ước con được sống suốt đời bên mẹ
Mẹ muốn ăn cá thu con chẳng nề xuống bể
Chẳng ngại lên ngàn kiếm đọt măng mai
Nhưng xứ sở ta quân Mỹ tới rồi
Cùng bè bạn con lên đường đuổi giặc.
Mẹ vui vẻ gánh lấy phần khó nhọc
Việc cơ quan, việc Đảng, việc nhà
Đánh Pháp năm xưa, đánh Mỹ bây giờ
Quen vất vả, mẹ quản gì sương nắng.
Đêm nay con nằm rừng xa gió lạnh
Mẹ nghỉ chưa hay đã thức rồi?
Suốt một đời chưa có lúc nghỉ ngơi
Nghĩ thương mẹ, giận quân thù quá đỗi.
Lo trước mọi điều mẹ thường ít nói
Mắt tin yêu nhìn thấu tận đường xa
Mọi giả dối quanh co mọi tàn bạo hận thù
Đều nát vụn trước mắt hiền của mẹ.
Dẫu cuộc đời là con đường dài thế
Con sẽ đi qua mọi đèo dốc trông gai
Bằng đôi chân của mẹ, mẹ ơi.
1969

Mùa gió

Biết chăng em đã sang mùa gió lộng
Bốn hướng trở mình lạnh chuyển không gian
Những lá lớn của mùa hè đã rụng
Chụm nhau xạc xào trên bãi tối mênh mang.
Giấc mơ lạ về theo cơn gió lạ
Cơn gió quen thầm thĩ giấc mơ quen
Cầm tay nhau run rẩy cả trời đêm
Trong mắt ướt một vì sao thoáng hiện.
Em có thấy những hồ xa vụt biến
Những con đường, những nhà cửa rung rinh
Em có nghe đất trời đang náo động
Như tình em nổi gió giữa hồn anh.
(1968)

Nếu đó là tội lỗi…

Một con người không phải chỉ là một cái tên trong hộ khẩu
Một con tốt trong bàn cờ
Một viên gạch một cái đinh
Để treo biển hàng và đặt ghế
Con người chưa được làm người
Bao lệnh cấm đang đè lên thế giới
Cấm yêu thương cấm khát vọng cấm tự do
Bao con chim bị nhốt ở trong tù
Bao giải băng đen che kín mắt
Khi bè bạn gặp nhau có người theo dõi
Thầm thì không dám nói to
Khi những bài thơ anh viết ra
Chỉ một mình anh đọc
Nhưng trước khi có chữ viết
Đã có thơ ca
Như tình yêu thơ đã sinh ra
Không phải vì tiền nhuận bút
Không sợ ngục tù bạo lực
Dù khổ sở dù phiền hà
Thơ không bao giờ câm lặng
Như nhịp đập của trái tim trung thực
Là nhân chứng của anh
Là ngọn lửa trắng trong
Trên lịch sử tối tăm trên tro bụi
“Và nhân thế sẽ còn yêu ta mãi
Bởi giữa thuở bạo tàn ta đã ca ngợi tự do”
Ca ngợi tình yêu giữa thế giới hằn thù
Trước đau khổ của nhân dân thơ đã không gian dối
Nếu đó là tội lỗi
Anh hãy nhận về mình, như trách nhiệm, như niềm vui
Và sống chết cùng người, đất nước mến thương ơi.

Những người đi năm ấy

Bây giờ anh ở đâu
Những người đi năm ấy
Lìa đất quê Hà Nội
Mười chín mùa tha hương ?
Những người đi trong đêm
Đèn mở ga Hàng Cỏ
Như bầy chim rời tổ
Trong nỗi buồn di cư.
Cái năm 54
Ai mà quên được
Đất nước bắt đầu chia cắt
Bắt đầu cơn thảm kịch
Anh em ruột thịt chia lìa
Những người cúi đầu đi
Năm cửa ô trở gió
Va-ly nặng âm thầm quá khứ
Mắt nghi ngờ u ám mây giăng
Tây Hồ chợ Bưởi Đồng Xuân
Mười chín vầng trăng vụ cốm
Lận đận nơi xa chìm ngụp
Ai cầm súng nước người
Xẩy chân lầm lạc
Ai đã trắng phơ tóc bạc
Mỗi mùa gió bấc
Bồn chồn thương nhớ mười hai
Ai trong bùn bẩn mưa rơi
Lòng có vẹn toàn giấy trắng ?
Gót giầy ngoại bang
Dẫm lên ngực đất
Viên đạn thù độc ác
Bắn vào gương mặt yêu thương
Không ngăn được nước Hồ Gươm
Xanh thắm lòng người Kẻ Chợ
Viên ngói hoa dưới Tràng An đất cổ
Đến ngôi trường mới mở sáng tầng gương
Anh xa xôi lòng mẹ vẫn ôm trùm
Con khác biệt vẫn là con của mẹ
Sớm mai này đầu hồi nắng loé
Cây tháng tư xanh ngời
Trời trắng xoá như trang vở mới
Lũ xâm lăng đã cút khỏi nước mình
Ngọn gió lớn hoà bình
Sẽ thổi dập đống lửa tàn dĩ vãng
Sẽ cởi bỏ vòng xích xiềng oán giận
Bẻ ngã những kẻ lòng đen tối
Những đứa cầm dao cản lối
Những bàn tay phá tổ trứng trên cành
Chúng tôi đi và nhớ tới các anh
Cầu Long Biên hôm qua giặc phá
Đã nối lại tình yêu trên sóng đỏ
Đồng hồ xưa bom ném vỡ ngoài ga
Chuyến tàu vui vẫn sum họp đúng giờ
Ai đến chậm có nghe còi vẫy gọi ?
(1973)

Những người trẻ

Những người trẻ để tóc dài
Đốt lửa trên các quảng trường
Những người trẻ cầm ghi ta
Đứng hát trên đường
Trước mũi thép xe tăng
Trước những con tàu đen
Chở máy bay và thuốc nổ.
Những người trẻ vung nắm tay giận dữ
Ném hắc ín và sơn
Lên các tượng thần
Họ nói không
Với bóng đêm gian trá
Họ nói không
Với nền văn minh
Lạnh giá
Họ nói không
Với các đàn anh
Hèn hạ
Họ nói không
Với chính phủ và nghị viện
Với lãnh chúa và tướng lĩnh
Chẳng tin vào linh hồn bất diệt
Họ nói không
Với Giê Su và phật Thích Ca
Họ nói không
Với các nhà thơ
Viễn mộng
Chẳng cần lên mặt trăng tẻ lạnh
Những người trẻ da vàng da đỏ da đên da trắng
Muốn phá tan trên mặt đất
Những tường cao chia rẽ con người
Những giày đinh chà đạp con người
Những bóng ma đói nghèo cơ cực
Không chiến tranh không xiềng xích
Không đi lính sang Việt Nam
Họ ném trả các huân chương
Thứ vinh quang vô ích.
Mọi bánh vẽ chẳng làm nguôi cơn khát
Rượu lãng quên không làm họ yên lòng
Phẫn nộ đến điên khùng
Họ đập phá họ rủa nguyền tất cả
Cái thời đại tai ương
Cái thế giới bạo tàn
Đầy bất công sỉ nhục
Từng bước từng bước một
Trong sương mù trong gió táp
Họ tìm đến bên nhau
Bàn tay vung cao
Như những cánh chim bốc cháy.

Phố ta

Phố của ta
Những cây táo nở hoa
Mùa thu đấy
Thân cây đang tróc vỏ
Con đường lát đá
Nghiêng nghiêng trong sương chiều.
Năm nay cà chua chín sớm
Trên quầy hàng đỏ hồng
Chị thợ may đi lấy chồng
Chị thợ may goá bụa
Năm nay tôi mặc đồ đen.
Bác đưa thư, có thư ai đấy?
Bác đưa thư kéo chuông
Ti-gôn hoa nhỏ
Rụng đầy trước hiên.
Riêng bác thợ mộc già buồn bã
Thở khói thuốc lên trời
Anh thợ điện trên mái nhà mắc dây
Bà giáo về hưu ngồi dịch sách
Dậy cậu con tiếng Pháp
Suốt ngày chào: bông-dua.
Phố của ta
Phố nghèo của ta
Những giọt nước sa
Trên cành thánh thót
Lũ trẻ lên gác thượng
Thổi bay cao bao bong bóng xà phòng.
Em chờ anh trước cổng
Con chim sẻ của anh
Con chim sẻ tóc xù
COn chim sẻ của phố ta
Đừng buồn nữa nhá
Bác thợ mộc nói sai rồi
Nếu cuộc đời này toàn chuyện xấu xa
Tại sao cây táo lại nở hoa
Sao rãnh nước trong veo đến thế?
Con chim sẻ tóc xù ơi
Bác thợ mộc nói sai rồi.
1970

Quán nhỏ

Trưa ở thị xã nắng vàng sao trong thế
Ga vắng người đang đợi chuyến tàu xuôi
Mùa hè rải xanh lơ trong khoảng biếc
Nắng đọng vào vạt áo nắng không trôi.
Một quán nhỏ nghiêng nghiêng vách nứa
Khách đợi tàu ghé lại giữa ban trưa
Uống bát nước chè xanh thơm ngát dạ
Một cái gì rộng rãi trong đơn sơ.
Nằm trên đĩa một vài lát dứa
Muối trắng tinh ớt đỏ chén con con
Mấy nải chuối chín vàng trên sạp nứa
Bánh gai nâu buộc lạt đỏ như son.
Trên khay gỗ những chén xôi đậu trắng
Đũa tren nằm, mỏng mấy lát chanh
Không biết có hoa nhài đâu thơm nhỉ
Soi bóng trời bát nước vẫn lơ xanh.
Cô bán hàng dịu dàng tay bé nhỏ
Tiếng trong trong như tiếng quê hương
Khách ghé quán nói nhau đôi câu chuyện
Xôn xao bóng hình đất nước đi lên.

Ru anh

Ngủ ngon đi anh nhé
Cho vết thương mau lành
Lán quân y nằm dưới cây xanh
Em ngồi trông anh trong giấc ngủ
Bữa qua trong đạn lửa
Pháo anh bắn rụng máy bay thù
Bóng anh lồng lộng trời thu
Đất thôn em dưỡng xanh cát trắng
Cùng đánh giặc có tay em tiếp đạn
Bị thương ba lần em mới ngất đi
Đôi vai bé nhỏ em cõng anh về
Lưng áo em máu anh ướt đẫm
Đường xa có nặng khôn kể lòng em thương xót anh
Dưới bóng cây xanh ngực anh còn băng trắng đó
Vết thương đỡ đau da anh đã ngủ
Em ở bên anh giữa giấc lành
Ngoài kia hoa lý hoa chanh dập ánh nắng
Gió biển xa đưa mùi muối mặn
Đỡ đau nhiều chưa anh
Da hãy còn xanh
Anh ngủ hồn nhiên như tuổi nhỏ
Vầng trán thanh xuân trong sáng quá
Còn mơ bắn rụng quân thù
Ngoài sông thấp thoáng bóng đò
Buồm căng gió về xuôi hay ngược
Con chim say mùa thu trong tiếng hót
Em muốn làm gió thổi trên làn tóc anh
Em muốn ru anh như trời xanh ru lúa thắm
Em muốn hồn em thành nhịp võng
Đưa anh như sóng biển
Ngủ ngon đi anh
Cho vết thương mau lành
Rồi mailại vào đánh giặc
Tên anh là chi em chẳng biết
Quê anh ở đâu em không hay
Phải quê anh có đồi sim chín đầy
Hay bờ suối trăng sao vàng đáy nước
Quê em cũng đẹp như quê anh
Dòng sông đưa đò xuôi đò ngược
Con cá biển chiều hè ngời vẫy bạc
Cồn cát thơm nồng, ôm ước chân
Từ bữa máy bay Mỹ phá
Bắn vào xuồng ghe lưới cá
Từ đâu anh về quê em
Nắng mưa cùng pháo thức với sao đêm
Núi cao biển sâu lòng ta thù giặc
Trời rộng sông dài
Tình ta yêu nước

Suy tưởng

Xưa anh như lá thư không địa chỉ
Con tàu không lửa than con thuyền cũ không buồm
Anh nghĩ quá nhiều về những khoảng vô biên
Những đảo lạ trong khói mờ ẩn hiện
Nay anh chỉ tin
Những nhành cây trong tầm hái của con người
Những nguồn suối có thể cho nước uống
Những mảnh ruộng có thể sinh quả ngọt
Những ngôi nhà sống được ở bên trong
Xưa anh thích những lời nói đẹp
Nay anh thích những lời nói đúng
Anh hiểu lại từ đầu những chân lý giản đơn
Con người cần đến nhau con sông về biển rộng
Muốn gặt hái phải tự mình gieo hạt
Không làm người thua cuộc ở trong đời
Xưa anh tưởng chỉ cần can đảm
Nay anh hiểu phải làm người chiến thắng
Anh không tin kẻ buồn nản cô đơn
Anh đã chán những anh hùng thất bại
Trước anh tự hào thấy mình chẳng giống ai
Nay anh vững tâm thấy mình với mọi người
Chung nỗi khổ niềm vui chung ước vọng
Hôm qua đời anh chẳng có ích cho ai
Như cái vỏ diêm ướt lạnh giữa trời
Anh đo niềm vui bằng những gì anh nhận được
Nay bằng những gì anh mang cho người khác
Chẳng khoanh tay chờ đợi ở ngày mai
Anh nhập vào hơi thở lớn hôm nay
Anh có lại niềm vui và sức lực
Nhờ em cho em đời sống của anh ơi.
1978

Thị trấn biển

Chiếc xe ngựa đi giữa vùng mây trắng
Thị trấn biển năm xưa
Những đợt sóng vô tư
Chiếc ô đỏ lăn tròn trên bãi cát
Trái dừa vỡ nước chảy ròng trên ngực
Má nâu hồng tóc ướt xoã ngang vai
Ngón tay che, mắt ngợp cánh buồm bay
Mười sáu tuổi, ban mai, mùa hạ ấy
Trăng mỏng manh như tình yêu mới dậy
Bãi đông vui áo tắm sáng muôn màu
Trắng san hô ào ạt gió phi lao
Tiếng tay vỗ tiếng trẻ cười náo động
Chim vẹt biển kêu vang bờ đá dựng
Bắp chân trần ai đó sóng chao nghiêng
Những vui buồn những ước vọng đầu tiên
Nay trở lại đã mười năm thấm thoát
Người với sóng chẳng còn gì bí mật
Những lâu đài bằng cát đã tan hoang
Dãy nhà cao đã xụp dưới mưa bom
Lũ lượt trên đường
Bao tù binh trở lại
Mặt gầy gò trên bãi cát bỏng đăm đăm
Tiếng biển vỗ nhắc đêm dài Phú Quốc
Tôi đi dọc bãi bờ quen thuộc
Nhớ hè nào bỡ ngỡ giữa tin yêu
Chưa nghi ngờ chưa gánh nặng khổ đau
Chưa qua cuộc chiến tranh khủng khiếp
Miệng bạn bè chưa khắc nếp nhăn sâu
Rặng dừa xanh và ngựa trắng nay đâu?
Trước biển rộng lòng ta không hổ thẹn
Ta không lớn, biển cũng thành chật hẹp
Không từ bỏ làm sao nay hiểu được
Trận bão gầm và cơn khát nơi em
Ngẩng đầu lên, vẫn gặp những đàn chim
Chim báo bão, cánh chim 16 tuổi
Chỉ thương chiếc ô tròn lăn lóc mãi
Con dã tràng trưa nắng chạy lang thang
Bàn chân ai giờ đứng ở phương nào
Những cô gái chắc đã tàn tạ cả
Lũ trẻ nhỏ ngụp chìm trong đạn lửa
Bao nấm mồ nằm lại những đồi hoang
Chỉ gió về quằn quại giữa rừng dương
Và sóng đập liên hồi lên ngực đá.
Sầm Sơn 6-1973

Tiễn bạn

Tặng Ng. Lâm)
Ngày mai mày đi xa
Bỏ lại gian phòng, những bức tranh
Cái máy hát cũ
Tập apollinaire dịch giở
Quảng Trị mùa gió Lào
Cuộc chiến còn dai dẳng
Hai bên chĩa súng vào nhau
Tuổi trẻ buồn, những chuyến đi, bao câu hỏi không lời giải
Đất nước mênh mông nắng cháy
Mai Nguyễn mặc áo lính, khoác ba-lô
Khánh xuôi về Phòng, mình ở lại
Người ra đi không biết đi làm gì
Người ở lại không biết ở lại làm gì
Đêm mưa thức với nhau trong quán cà phê
Đốm thuốc cháy môi không nói.
Tinh mơ một thằng con giai râu rậm lên xe
Không cô gái nào vẫy theo
Ra tiễn chỉ có hai anh trông có vẻ dở người
Ngồi uống một ấm trà ở ngã tư chợ Hôm
Hẹn nhau viết thư rồi im lặng
Xe chạy Khánh bỗng vội vàng căn dặn:
“Đi đường cẩn thận
Gặp nơi ẩu đả phải tránh cho xa
Kẻo mang vạ vào thân”.
Chiếc xe khuất phố
Mây xám bay đầy trời.
(1973)

Vẫn thơ tình về một người đàn bà không có tên (II)

Nhớ em như nhớ một miền xa
Không bao giờ trở về
Không bao giờ đi tới
Gió thổi qua ngôi nhà tối
Mùa đông cây gầy lá rơi
Mùa đông bao nhiêu người chết
Tiếng súng tiếng loa gầm thét
Đêm dài buồn bã nhớ em
Như một dòng sông nước xiết
Ngọn khói khi cây nến tắt
Đồng lúa sau kỳ bão lụt
Tình yêu giữa ngày đắng cay
Bây giờ đã mùa hạ nóng
Cuộc đời quanh quẩn như xưa
Chật chội đến thành u uất
Nhàm chán đến thành tức giận
Em vẫn như một miền xa
Chẳng bao giờ anh đi tới
Vẫn chưa có một ngày vui
Để lòng thảnh thơi nhớ lại
Chỉ có những cột đèn mưa
Mái phố xám nâu hiu quạnh
Con đường dài bụi trắng
Nhịp cầu chờ đợi mênh mông
Em ơi em có buồn không
Thành phố đang thời hỗn loạn
Nghèo túng lọc lừa bội phản
Giết người trộm cắp khắp nơi
Con người nói với con người
Những lời hằn thù sỉ nhục
Chiều nay bốn bề mưa xám
Ra đi, anh vẫn một mình
Cuộc sống anh không chấp nhận
Mà thương đến xót xa lòng
Đâu em miền đất xa xăm
Đâu em khoảng trời thăm thẳm
Qua những phố phường buồn nản
Hãy về đậu xuống vai anh
Hãy về như cánh chim xanh
Ru những lời thơ đẹp nhất
Tia nắng mỏng manh thầm lặng
Quyết không khuất phục bao giờ
Nhớ em như một giấc mơ
Như trời xanh ngoài song cửa nhà tù
Như trẻ con trong thế giới già nua
Lửa và hạt
Ban mai và nước uống.

Những bài thơ của Nguyễn Quang Vũ đắm đuối cảm xúc, với mạch thơ trôi chảy ngọt ngào khiến cho nhiều độc giả yêu quý thơ ông. Thơ Lưu Quang Vũ luôn chứa đựng tâm tư tình cảm của nhà thơ, đó là những điều mắt thấy, tai nghe, tim đau đều trở thành thơ.
Xem đây đủ thơ Lưu Quang Vũ: 

1. Lưu Quang Vũ với tập thơ Hương Cây (1968)
2. Lưu Quang Vũ với tập thơ Mây trắng của đời tôi (1989)
3. Lưu Quang Vũ với tập thơ Bầy ong trong đêm sâu (1993)
4. Lưu Quang Vũ với tập thơ Bầy ong trong đêm sâu (1993) Phần 2
5. Tuyển tập thơ Lưu Quang Vũ đắm đuối giàu cảm xúc khiến người đọc mê tít Phần 2
6. Lưu Quang Vũ với tập thơ Những bông hoa không chết (2008)