Nhà thơ Thái Bá Tân và tuyển tập thơ dịch tác giả khác phần 1

Có thể nói điều làm nên tên tuổi của Thái Bá Tân chính là các phần thơ dịch. Thông qua các bài thơ dịch này ta có thể hiểu được các bài thơ nguyên bản. Và đó cũng chính là một trong những cách mang các áng văn chương độc đáo đến với đông đảo các bạn đọc. Hãy cùng đón đọc các bài thơ dịch của Thái Bá Tân mà chúng tôi giới thiệu dưới đây bạn nhé!

Anh không ví… – Acaki Shereteli (Gruzia)

Anh không ví mùa xuân đời em
Với mùa đông đời anh giá lạnh.
Cũng như anh không ví bóng đêm
Với bình minh, với mặt trời lấp lánh.

Em đang xuân, đời phía trước còn dài.
Cuộc đời anh đã xế chiều. Trong lúc
Em vừa gánh gánh đời trên vai,
Anh thì đã còng lưng, sắp gục.

Giữa chúng ta là khoảng cách mênh mông.
Ta xa nhau như bầu trời, mặt đất.
Em – bông hoa mới hé nụ giữa đồng.
Anh – đám rêu sém khô vì gió quật.

Nhưng bầu trời và mặt đất xưa nay
Được nối chặt bằng sợi dây nào đấy.
Cũng thế em và anh lúc này
Hòa làm một, dù khác nhau đến vậy.

Xulicô – Acaki Shereteli (Gruzia)

Mang trong ngực một nỗi buồn nhức nhối,
Tôi lang thang đi giữa những nấm mồ
Và rồi khóc, rồi cầu xin, tôi gọi:
“Em ở đâu, em yêu, Xulicô?”

Giữa lau lách có bông hoa hồng đỏ
Đang tỏa hương khoe giữa trời chiều.
Tôi đi đến, quì bên hoa, hỏi nhỏ:
“Em ở đâu, Xulicô, em yêu?”

Bông hoa đẹp vừa nghe tôi hỏi thế
Liền đung đưa e thẹn, khẽ nghiêng đầu,
Và để rơi những giọt sương lặng lẽ
Như những dòng nước mắt buồn đau.

Trên đầu tôi có con chim sôi nổi
Đang hát vang những khúc hát tâm tình.
Tôi ngây ngất lắng tai nghe, khẽ hỏi:
“Em đấy ư, Xulicô của anh?”

Con chim nhỏ vụt bay lên vui vẻ,
Bay lên cao trên đôi cánh, và rồi
Chim lại hót, hót say sưa như thể
Đáp: “Con người anh đang kiếm là tôi!”

Hoàng hôn tắt, trên bầu trời giá lạnh,
Bỗng mọc lên ngôi sao đẹp khác thường.
Tôi kêu to: “Hỡi ngôi sao lấp lánh,
Có phải sao là người tôi yêu thương?”

Từ mặt đất ngước nhìn lên, tôi thấy
Ngôi sao xanh xinh đẹp gật đầu.
Ngọn gió ấm ghé tai tôi lúc ấy
Nói những lời rất âu yếm như sau:

“Hãy nhìn kỹ, hãy lắng nghe, hít thở,
Xulcô – anh đang thấy lúc này!
Chiếu cho anh là mặt trời rực rỡ.
Anh không còn đau xót nữa từ nay.

Nàng đã biến thành hoa, thành chim nhỏ,
Thành ngôi sao luôn nhấp nháy trên đầu.
Không thể chết tình yêu, dù đau khổ.
Anh và nàng nay lại được bên nhau”.

Và từ đấy tôi không còn than khóc,
Không lang thang đi giữa những nấm mồ.
Đấy là em – ngôi sao xanh như ngọc,
Là bông hồng, chim hót, Xulicô!

Chiều hải cảng – Aleksandr Dmitrievich Surkin (Nga)

Nào các bạn, hát lên vì chúng ta
Mai lại lên đường giữa mù sương buổi sáng
Hát vui lên, cho thuyền trưởng tuy già
Cũng hát theo giữa chiều nay bến cảng

Vĩnh biệt thành phố thân yêu
Ngày mai chúng tôi ra biển
Và ngày mai
Buồn, vẫy theo
Là những chiếc khăn lưu luyến

Chao, chiều nay bến cảng thật thanh bình
Đến không thể không hát lên dào dạt
Về tình bạn, về cuộc đời thuỷ binh
Nào các bạn, chúng ta cùng hát

Vĩnh biệt thành phố thân yêu
Ngày mai chúng tôi ra biển
Và ngày mai
Buồn, vẫy theo
Là những chiếc khăn lưu luyến

Sóng thi nhau âu yếm vỗ lên bờ
Bến cảng đứng trầm tư im lặng
Biển đang chìm trong sương trắng bâng quơ
Có tiếng đàn nghe từ đâu văng vẳng

Vĩnh biệt thành phố thân yêu
Ngày mai chúng tôi ra biển
Và ngày mai
Buồn, vẫy theo
Là những chiếc khăn lưu luyến

Chân trần trên đất – Aleksandr Yakovlevich Yashin (Nga)

Từ sáng sớm, mặt trời rực đỏ
Như mặt trăng không vương miện, rất tròn
Nhìn qua mây như nhìn qua cửa sổ
Xuống cánh đồng, bãi cỏ, mặt hồ con

Từ bờ này đến bờ kia suối chảy
Tai tôi nghe tiếng róc rách lúc này
Soi trong nó vẫn trời và mây ấy
Vẫn cánh đồng quen thuộc có hàng cây

Chim đập cánh sát chân tôi, con thỏ
Vụt lao đi như ông thánh hiền lành
Tôi cứ đi đường tôi
Không làm gì hại nó
Qua khu rừng, qua bãi cỏ rờn xanh

Tôi vặt cỏ nhá ăn tôi hái quả
Tôi xuống sông, nước ngập gối, trời chiều
Tôi yêu đất, yêu cỏ cây, tất cả
Yêu như người mới khỏi bệnh thèm yêu

Không mang súng, với tâm hồn mở rộng
Dọc bờ sông tôi bước tiếp – trên đời
Thật hạnh phúc khi chúng ta được sống
Để chân trần đi trên đất,
Nghỉ ngơi!

Tàu tốc hành – Aleksandr Yakovlevich Yashin (Nga)

Từ sân ga, liên tiếp các đoàn tàu
Nối nhau đi đến những miền xa nhất
Còn chúng ta không đi đâu
Không xa nhau
Không gọi điện, không viết thư
Vì đơn giản chúng ta chưa biết nhau
Vì đơn giản chúng ta chưa gặp mặt

Thế mà em, đâu đó ở đời này?
Đang tồn tại
Em của anh… Hẳn vậy?
Em đẹp không? Tốt? Xấu?
Chắc lâu nay
Đang sống chờ được gặp anh đâu đấy
Nhưng rồi em và anh có gặp không?
Cả hai ta đều không hay điều ấy

Vẫn cô đơn. Tóc đã bạc trên đầu
Trái tim anh đã yếu mòn, tê tái
Hay chúng ta không bao giờ gặp nhau?
Và như thế tốt hơn hay ngược lại?
Những đoàn tàu
cứ lao đi… Đi đâu?
Mong chúng ta không xa nhau mãi mãi

“Củi trong lò vừa mới cháy lắt lay” – Aleksey Aleksandrovich Surkov (Nga)

Củi trong lò vừa mới cháy lắt lay
Như nước mắt ứa từng dòng nhựa đục
Trong hầm sâu đàn baian lúc này
Hát anh nghe về em, về hạnh phúc

Các bụi cây cũng thầm thì về em
Giữa ngoại ô Matxcơva tuyết trắng
Anh rất muốn, muốn em nằm trong đêm
Nghe tiếng anh giữa lúc này im lặng

Anh và em cách xa nhau, rất xa
Nằm chắn ngang là mênh mông băng tuyết
Mà tìm em, anh không dễ vượt qua
Khi bên cạnh luôn cặp kè cái chết

Hát nữa đi, đàn baian, hát đi
Về hạnh phúc, về tình yêu cô gái
Trong căn hầm giá lạnh dẫu chia ly
Chính tình yêu làm lòng tôi ấm lại

Bài ca: Ai nói giùm tôi hay – Alfred Tennyson (Anh)

Ai nói giùm tôi hay
Sao Hôm nay
Sẽ là quá khứ
CỦa Ngày mai?

Ai nói giùm tôi hiểu
Sao khi ta ngửi cành tím dịu
Ta bâng khuâng nhớ tháng năm qua
Nhớ buổi ban đầu tuổi trẻ đầy hoa?

Câu trả lời tìm không thấy trong thơ

Triệu đoá hồng – Andrey Andreevich Voznhesenski (Nga)

Xưa một chàng hoạ sĩ
Có tranh và có nhà
Bỗng đem lòng yêu quý
Một nàng rất mê hoa

Và chiều lòng người đẹp
Để lấy tiền mua hoa
Chàng đã đem bán hết
Cả tranh và cả nhà

Chàng đã mua hàng triệu bông hồng
Ngoài cửa sổ cứ nhìn ta sẽ thấy
Rằng người yêu có yêu thật hay không
Khi bán nhà để mua hoa như vậy

Sáng hôm sau thức dậy
Nàng nhìn ra lặng người
Tưởng đang mơ vì thấy
Cả một rừng hoa tươi

Nàng ngạc nhiên, đang nghĩ
Ai đây chắc rất giàu
Thì thấy chàng hoạ sĩ
Đang tội nghiệp, cúi đầu

Họ gặp nhau chỉ vậy
Rồi đêm nàng đi xa
Nhưng đời nàng từ đấy
Có bài hát về hoa

Có chàng hoạ sĩ nọ
Vẫn vợ không, tiền không
Nhưng đời chàng từng có
Cả một triệu bông hồng

Chàng đã mua hàng triệu bông hồng
Ngoài cửa sổ cứ nhìn ta sẽ thấy
Rằng người yêu có yêu thật hay không
Khi bán nhà để mua hoa như vậy.

Chim én – Apollon Nikolayevich Maikov (Nga)

Vườn của tôi đang úa tàn, trống rỗng
Ngày một thêm xơ xác, lá rơi đầy,
Dù đôi bụi kim hoa liên lạc lõng
Nở cuối mùa, đỏ rực giữa hàng cây.

Ôi, buồn sao, tôi bực mình khó tả
Cả với tia nắng nhạt buổi chiều tà,
Với hàng dương đang hững hờ rụng lá,
Với nỗi buồn con dế hát ngân nga.

Và mệt mỏi, tôi nhìn lên cửa sổ
Xem tổ chim ngay dưới mái nhà mình.
Những con én đã không còn trong đó,
Chỉ một vài cộng rạ, gió rung rinh…

Tôi còn nhớ suốt nhiều ngày vất vả
Ðôi chim con xây tổ ở nơi này.
Chúng tha về từng cọng rơm, chiếc lá,
Tha cả bùn và que nhỏ về xây.

Chúng làm việc thật vui và nhanh nhẹn,
Nhưng dù sao vui nhất vẫn là giờ
Khi trứng nở, cả bầy năm con én
Ðã chào đời bằng đôi mắt ngây thơ.

Thế mà nay chỉ còn trơ chiếc tổ,
Ðàn én bay không ai biết mà tìm,
Xa, thật xa, bay thật xa đâu đó,
Ôi ước gì tôi có cánh như chim…

Bài hát quan trọng – Bulat Shalvovich Okudzhava (Nga)

Tôi đi và lắng nghe
Trong tôi đang cựa quậy
Một bài hát thật hay
Hình như nằm đâu đấy

Chưa được hát thành lời
Hãy còn non như cỏ
Nhưng bài hát trong tôi
Nhạc và thơ đã có

Qua tiếng khóc, nụ cười
Qua thời gian chưa tới
Tôi đã nghe tiếng kèn
Của người nào đang thổi

Bay trên ngã ba đường
Quan trọng, vui, tươi mát
Là bài hát rất hay
Mà tôi không thể hát

Anh lái đò – Christina Georgina Rossetti (Anh)

“Anh lái đò ơi, đứng lại,
Cho tôi qua sông”.
“Được thôi, nếu cô không ngại
Cho tôi một đồng”.

“Tôi có một đồng trong túi
Và đôi mắt xanh.
Nếu anh cho tôi đi với,
Tôi tiếc gì anh!”

“Thôi chẳng cần gì phải nói
Mắt xanh hay đen.
Vì cái cô mang trong túi,
Mời cô xuống thuyền”

Annabel Lee – Edgar Allan Poe (Mỹ)

Chuyện xảy ra đã nhiều năm về trước
Ở vương quốc bên biển, sóng rầm rì
Một cô gái, hẳn mọi người dã biết
Nàng có tên là Annabel Lee
Nàng đã sống với một điều ao ước
Yêu người và được yêu lại nhường kia.

Nàng con trẻ, tôi cũng là con trẻ
Ở vương quốc bên biển, sóng rầm rì
Chưa từng có ai yêu nhau như thế
Như tôi và nàng Annabel Lee
Yêu đến mức để thiên thần ghen tỵ
Dù thiên thần vẫn ở chốn xanh kia.

Chính vì thế mà đã từ lâu lắm
Ở vương quốc bên biển, sóng rầm rì
Cơn gió lạnh từ mây đen ập xuống
Đã giết chết nàng Annabel Lee
Anh em, họ hàng cao sang đổ đến
Những người thân đã mang xác nàng đi
Rồi họ đã chôn nàng trong mồ lạnh
Ở vương quốc bên biển, sóng rầm rì.

Niềm hạnh phúc, dù mới là một nửa
Mà thiên thần đã ganh tỵ nhường kia
Chính vì thế (mọi người hay biết cả
Ở vương quốc bên biển, sóng rầm rì)
Cơn gió lạnh từ đám mây đen đúa
Đã giết chết nàng Annabel Lee.

Nhưng tình yêu chúng tôi càng mạnh mẽ
Hơn những ai sống hạnh phúc đến già
Và những ai khôn khéo đã chắc gì –
Dù cả thiên thần ngự trên cao ấy
Hay quỉ ma dưới sóng biển rầm rì
Cũng không ngăn cách nổi hồn tôi với
Linh hồn của nàng Annabel Lee.

Ánh trăng sáng gợi ra nhiều giấc mộng
Tôi mơ về nàng Annabel Lee
Nhìn những ngôi sao thấy đôi mắt sáng
Đẹp tuyệt vời của Annabel Lee
Cứ hằng đêm, hằng đêm tôi lại đến
Với người vợ hiền, người yêu, người bạn
Năm trong nấm mồ bên chốn biển xa
Đang ngủ yên trong sóng biển rầm rì.

Eldorado – Edgar Allan Poe (Mỹ)

Xưa có chàng hiệp sĩ
Trẻ trung và vui vẻ
Ngày sáng hay đêm mờ
Luôn đi về phía trước
Chàng hát vang câu hát
Chàng đi tìm Eldorado.

Nhưng thời gian thấm thoắt
Đến lúc già, bạc tóc
Con tim chàng mơ hồ
Mà chàng trai không thể
Tìm đâu ra xứ sở
Giống như là Eldorado.

Rồi một hôm, chàng bỗng
Gặp trên đường chiếc bóng
Một chiếc bóng phiêu du
“Này bóng – chàng gặng hỏi –
Ở đâu miền đất ấy
Có tên là Eldorado?”

“Sau Núi Trăng chót vót –
Chiếc bóng kia liền đáp –
Qua chín núi bảy hồ
Rồi đi qua Thung lũng
Qua vương quốc của Bóng
Nếu muốn tìm Eldorado!”

Trên đây là các bài thơ dịch Thái Bá Tân mà chúng tôi đã chọn lọc và muốn chia sẻ với bạn. Thông qua các bài thơ này ta có thể nắm được các tư tưởng cốt lõi trong các bài thơ nguyên bản gốc. Bên cạnh đó cũng là một cách để thể hiện tài năng và phong cách văn chương của nhà thơ này. Đừng quên đón đọc các bài thơ tiếp theo trong chùm thơ dịch của Thái Bá Tân bạn nhé!

Xem thêm: Nhà thơ Thái Bá Tân và tuyển tập thơ dịch tác giả khác phần 2