Nhà thơ Thái Bá Tân và tuyển tập thơ dịch William Shakespeare phần 1

Bên cạnh các tác giả Nga, Thái Bá Tân còn dành nhiều thời gian để dịch thơ của các tác giả khác. Trong số đó phải kể tới William Shakespeare. Ông là một nhà thơ, nhà văn vĩ đại của thế giới. Những tác phẩm của ông đã được dịch ra nhiều thứ tiếng. Hãy cùng đọc các bài thơ dịch của Thái Bá Tân về tác giả này bạn nhé!

Sonnet 002

Khi cái tuổi bốn mươi, già, đau yếu
Làm trán anh nham nhở những đường cày,
Ai lúc đó nhìn anh và đoán hiểu
Rằng anh từng xinh đẹp giống hôm nay?

Nếu bị hỏi: “ở đâu rồi cái đẹp,
Bao hào hoa một thời trẻ đâu rồi?
“Anh biết trả lời sao, hay lễ phép
Chỉ ầm ừ cam xấu hổ mà thôi?

Danh giá nhất là khi anh sẽ nói:
“Con tôi đây, xin các vị cứ nhìn.
Nó thừa kế tuổi xuân tôi sôi nổi,
Tôi đã nhường cả sắc đẹp, niềm tin!”

Vâng, phải thế, khi anh già, con cái
Phải làm máu trong người anh nóng lại.

Sonnet 005

Ôi, thời gian, với bàn tay tinh xảo
Từng làm nên bao cảnh đẹp huy hoàng
Nhưng thời gian với cái mình sáng tạo
Lại biến dần thành đổ nát, tan hoang.

Như thác nước, thời gian cuồn cuộn chảy,
Ðưa mùa hè vào bóng tối mùa đông,
Nơi lá úa, cành cây trơ run rẩy,
Ðất thành băng, tuyết phủ trắng khắp đồng.

Và chỉ có hương hoa hồng tháng hạ
Bị giam trong lọ nhỏ trên tay
Còn nhắc lại giữa mùa đông băng giá
Rằng từng qua rất ấm áp bao ngày.

Gặp mùa đông hoa không còn tươi mãi,
Nhưng mùi thơm bông hoa còn giữ lại.

Sonnet 007

Khi Phương Ðông được bình minh kéo dậy.
Mặt trời lên, rực rỡ một khối hồng,
Cả trái đất rất hân hoan lúc ấy,
Tắm trong bầu ánh sáng, ngước lên trông.

Lúc mặt trời đến giữa trưa, sáng nhất,
Ðứng trên cao như một cỗ xe vàng,
Cũng là lúc hàng trăm nghìn cặp mắt
Chiêm ngưỡng nhìn rực rỡ ánh hào quang.

Nhưng sau đó, cỗ xe kia mệt mỏi
Bắt đầu lăn thấp xuống mãi, và rồi
Ðã bớt đẹp, đã không còn sáng chói,
Chẳng ai nhìn như trước đấy, than ôi.

Anh cũng vậy, bị đời quên rất dễ,
Nếu không có con trai anh thừa kế.

Sonnet 009

Chắc muốn tránh cảnh goá buồn đau khổ
Mà xưa nay anh thích sống một mình.
Nhưng nếu nhỡ anh chết đi, lúc đó
Cả đời này thương xót để tang anh.

Và sẽ khóc rằng anh không để lại
Cho đời sau bất cứ một cái gì.
Người vợ goá sẽ nhìn con nhớ mãi
ảnh người chồng thần chết đã mang đi.

Tiền bạc mất, suy cho cùng không mất,
Mà chuyển sang người nọ hoặc người này,
Nhưng sắc đẹp đánh rơi không thể nhặt,
Ai đã già không trẻ lại xưa nay.

Ðời này ai với chính mình phụ bạc,
Người ấy chẳng bao giờ yêu ai khác!

Sonnet 012

Khi tôi thấy thời gian trôi lẳng lặng
Và màn đêm chầm chậm tấn công ngày.
Khi tôi thấy mái tóc đen điểm trắng,
Hoa hồng tàn héo rụng, gió lắt lay;

Khi tôi thấy cả rừng cây trụi lá,
Nơi mùa xuân anh chăn thú từng ngồi
Và đâu đó bên tấm bia tàn tạ
Những bó mì phơi bạc trắng, than ôi,

Tôi lại nghĩ rằng bề ngoài đẹp đẽ
Mà nay anh đang có sẽ mất dần,
Như bông hoa đang héo tàn – tuy thế,
Bông hoa còn sống lại với mùa xuân.

Anh cũng vậy, chỉ con anh để lại
Thắng thần chết và giúp anh sống mãi.

Sonnet 014

Tôi nhìn sao, không đoán đời đen đỏ.
Mà thiên văn cũng không chỉ sao nào
Ứng với điềm chiến tranh hay đói khổ,
Hay mất mùa, may rủi sẽ ra sao.

Tôi chẳng đoán trời mưa hay nắng hạn
Qua lịch thời gian theo dõi chu trình.
Tôi cũng chẳng nhìn lên trời để đoán
Ông vua nào cho đất nước phồn vinh.

Nhưng tôi biết nhìn anh qua đôi mắt
Như ngôi sao đang nhấp nháy trên đầu,
Rằng cái đẹp, cùng tình yêu , sự thật
Nếu được truyền cho con cháu mai sau

Sẽ sống mãi, còn nếu không , tất cả
Sẽ theo anh xuống mồ sâu dưới đá.

Sonnet 019

Hỡi thời gian, răng hổ già hãy bẻ,
Hãy dập vùi xuống đất chúa sơn lâm,
Hãy thiêu cháy phượng hoàng trong trứng mẹ.
Hãy dùng cưa cưa vuốt báo đang gầm.

Và thời tiết giá băng hay nóng nực,
Thế giới này ngươi thay đổi, vần xoay.
Cuộc đời ta ngươi làm gì mặc sức,
Ta cấm ngươi duy chỉ một điều này:

Trán bạn ta, bằng chiếc cày già cỗi,
Chớ cày tung; không rắc phấn lên đầu,
Ðể tay ngươi không làm chàng thay đổi,
Cho hình chàng là mẫu đẹp về sau.

Nếu một mực thời gian không thích thế,
Thì thơ ta sẽ làm chàng mãi trẻ.

Sonnet 021

Tôi không giống như những nhà thơ nọ,
Người dùng bao sáo ngữ đẹp, mỹ miều,
Người đem dâng cả bầu trời, mây gió-
Gặp cái gì ví với người yêu.

Và làm thơ, khi nói về tình cảm,
Họ phải cần cả vũ trụ bao la,
Cả núi sông, cả biển xanh, trời thắm-
Bao điều hay cái lạ gần xa…

Trong sáng tác tôi tôn thờ sự thật,
Tôi khen em xinh đẹp chẳng ai bằng,
Nhưng người thật và sống trên trái đất,
Không thánh thần, càng không phải sao trăng.

Mặc người khác ngợi ca tìm đủ cách.
Không bán em, tôi không cần câu khách.

Sonnet 023

Như anh hề trước đám đông khán giả
Lo quên vai đang sắm, bỗng rụt rè;
Như thằng điên trong cơn cuồng giận quá
Sức có thừa mà lý trí không nghe-

Anh bất lực, chẳng nói gì, im lặng,
Dù môi anh đang muốn nói rất nhiều
Lên tim anh bao buồn vui, lo lắng
Ðã chất đầy gánh nặng của tình yêu.

Vâng thơ anh, để thơ anh nói hết
Biết bao điều anh muốn nói mà im,
Ðể thơ anh tỏ tình anh em biết,
Ðể tình em thơ hỏi lại, thơ tìm.

Em có nghe tiếng lòng anh bằng mắt?
Em có đọc bài thơ câm chân thật?

Sonnet 025

Mặc người khác có sao thần chiếu mệnh
Khoe tước danh, khoe của lắm tiền nhiều:
Sao đời tôi không huy hoàng lấp lánh
Nhưng tôi tìm hạnh phúc ở tình yêu.

Trong ngày lễ, tán lọng, cờ đẹp nhất.
Ðược vua quan luôn phô diễn, khoe tài,
Nhưng hướng dương khi mặt trời đã tắt,
Ðẹp, ánh vàng phút chốc cũng mờ phai,

Như vị tướng lẫy lừng nơi sống chết,
Sau trăm lần thắng trận, một lần thua
Là tất cả tước, danh, quyền mất hết,
Lãng quên dần oanh liệt chiến công xưa.

Nhưng tôi yêu, và được người yêu lại.
Hạnh phúc tôi sẽ lâu bền mãi mãi.

Sonnet 026

Anh gửi em bài thơ này mộc mạc,
Như tôi gửi cho vua cả tấm lòng thành,
Không phải để khoe thơ như người khác,
Mà phần nào nói hộ mối tình anh.

Thơ anh viết đang trần truồng, nhợt nhạt,
Chưa đủ khen, nhưng anh nghĩ bây giờ
Nếu em biết quí những gì chân chất,
Em hiểu dần, và mặc áo cho thơ.

Và ai biết, một ngôi sao nào đó
Một ngày kia rất có thể vô tình
Bỗng chiếu xuống cuộc đời anh đau khổ,
Cho nếm mùi sung sướng lẫn quang vinh.

Chỉ lúc ấy, em yêu, anh dám nói
Rằng từ lâu anh yêu mòn mỏi.

Sonnet 027

Ði suốt ngày, đêm muốn lên giường ngủ
Cho đôi chân mệt mỏi được nằm im,
Nhưng nằm xuống, lại lên đường như cũ-
ý nghĩ đưa anh đến cái anh tìm.

Ðã bao lần anh ước mơ hy vọng,
Ðén cùng em như một kẻ hành hương;
Mi trĩu nặng mà mắt anh mở rộng
Nhìn đăm đăm vào bóng tối quanh giường.

óc tưởng tượng và trái tim sôi nổi
Giúp anh nhìn mong thấy rõ hình em,
Như viên ngọc, em đi vào bóng tối
Làm chói loà, rực rỡ hết trong đêm.

Anh vất vả vì tình em thế đấy,
Ngày và đêm luôn trên đường như vậy.

Sonnet 028

Khi khắp nơi anh chịu nhiều cay đắng
Và than mình sao số phận không yêu,
Anh lại hướng về chúa trời im lặng
Mà kêu ca, mong ước đủ bao điều.

Anh những muốn thành người giàu hy vọng,
Giàu tương lai, lắm bè bạn thân tình,
Và gặp may trong thơ, trong cuộc sống,
Cái chẳng bao giờ đến với đời anh…

Nhưng bỗng chốc nghĩ về em lúc ấy,
Anh giật mình khinh phút yếu vừa qua.
Như con chim khi mặt trời mới dậy.
Tâm hồn anh bay trong nắng chói loà.

Vì tình em mỗi lần anh lại nhớ,
Hơn cả vua, anh thấy đời rực rỡ.

Sonnet 030

Khi yên tĩnh một mình ngồi suy nghĩ,
Ðiểm lại bao nhiêu mất mát trong đầu,
Và luyến tiếc nhớ những gì yêu quý,
Vết thương lành lần nữa bắt anh đau.

Và anh khóc, dù không quen làm vậy,
Khóc người thân dưới đất ẩm đang nằm,
Và nước mắt mối tình xưa lại chảy,
Và nỗi buồn thất vọng bấy nhiêu năm…

Khi điểm lại những gì anh để mất,
Anh bàng hoàng và đau xót như xưa,
Vì cái giá bây giờ anh trả đắt
Như thể anh chưa trả trước bao giờ.

Nhưng chỉ cần nhớ về em lúc ấy,
Anh lại thấy đời như tươi hơn vậy.

Sonnet 031

Trong ngực anh, tôi còn nghe tiếng đập
Những trái tim tôi tưởng chết lâu rồi.
Trên mặt anh tôi thoáng nhìn bắt gặp
Những bóng hình các bạn cũ đời tôi.

Tôi đã khóc những người kia yêu quí
Bằng tình yêu và cảm xúc chân thành.
Thần chết bắt chúng tôi xa cũng chỉ
Ðể cuối cùng cho gặp lại trong anh.

Và trong anh, các bạn tôi đã sống,
Những khuôn mặt rất thân quen từ đầu,
Và qua họ, cả tình yêu, hy vọng
Tôi chuyển giùm anh cất giữ từ lâu.

Các bạn tôi, trong anh tôi thấy lại.
Tôi yêu họ là yêu anh mãi mãi.

Sonnet 033

Tôi nhiều lần ngắm vầng dương mới dậy
Hôn núi cao giữa buổi sáng trong lành
Và nhuốm đỏ dòng sông đang cuộn chảy,
Khẽ vỗ về, âu yếm cánh động xanh.

Nhưng mây đen bỗng từ đâu kéo lại
Xua bình minh bay hết khỏi bầu trời,
Và tất cả chìm trong đêm sợ hãi,
ánh huy hoàng thôi rức rỡ khắp nơi.

Ôi cũng thế, mặt trời tôi đã mọc,
Từng cho tôi bao buổi sáng huy hoàng
Và cũng thế bị mây mù bao bọc,
Trái tim buồn, đời đen tối màu tang.

Tôi không khóc, tuy đời cay đắng thật-
Như trên trời, có cả mây dưới đất!

Sonnet 035

Ðừng buồn lâu khi biết anh có lỗi,
Vì thiếu gai không thể có hoa hồng,
Vì mặt trời gạp mây đen, xạm tối,
Hạt cát vàng làm con suối mất trong.

Anh có lỗi. Ðời này ai cũng vậy.
Bản thân tôi trong sonnet bây giờ
Cũng đáng trách: lỗi lầm anh nhường ấy.
Tôi cố tình bênh vực hoặc làm ngơ.

Kẻ thù tôi, tôi ra công bảo vệ
Như luật sư bào chữa. Suốt đêm ngày
Giữa tình yêu và căm thù, cứ thế,
Tôi chịu thầm một cuộc chiến lâu nay.

Ôi tên trộm, anh vừa thù, vừa bạn,
Tôi chia sẻ cùng anh thêm bản án.

Sonnet 038

Nàng thơ tôi phải chăng do thiếu ý
Mà lặng im, khi từng phút, từng giờ
Anh cung cấp nhiều suy tư, ý nghĩ
Ðáng trăm lần đưa lên giấy thành thơ?

Nếu đôi lúc tôi thành công, có lẽ
Anh phải khen luôn chính bản thân mình,
Vì câm điếc là người nào không thể
Viết đôi lời ca ngợi tốt về anh.

Với chúng tôi, hơn chín nàng nghệ thuật,
Anh- nàng thơ, môn nghệ thuật thứ mười.
Anh cũng chính là bài thơ hay nhất,
Là cội nguồn xúc cảm mãi xanh tươi.

Trong nghề thơ tôi nhận phần vất vả.
Anh hãy nhận những lời khen danh giá.

Sonnet 043

Khi nhắm mắt, anh nhìn em rất rõ,
Dù tìm em, anh mở mắt suốt ngày
Nhưng không thấy: Ðêm một mình đau khổ,
Em hiện về, thấp thoáng đó rồi đây.

Khi bóng em làm sáng bừng bóng tối,
Như anh nhìn, mắt nhắm, rõ làm sao,
Thì mở mắt anh chưa hình dung nổi
Giữa vầng dương em rực rỡ thế nào.

Ôi sung sướng khi mỗi lần sáng dậy
Ðược nhìn em như anh đã nhìn em,
Và những gì trong mơ anh đã thấy,
Vẫn huy hoàng trong ngày đoa, sau đêm.

Ngày thành đêm, khi em, anh không thấy
Ðêm thành ngày, mơ gặp em như vậy.

Sonnet 044

Nếu người anh bỗng trở thành ý nghĩ…
Qua núi cao, qua sóng biển êm đềm,
Qua khoảng cách xa muôn trùng, anh sẽ
Như nhẹ nhàng cơn gió, đến cùng em.

Và hai ta, dù hai đầu trái đất,
Sẽ không còn là khoảng cách xa nhau,
Vì ý nghĩ chỉ cần trong nháy mắt
Sẽ đến nơi muốn đến lúc ban đầu.

Nhưng ý nghĩ: anh không bay lên được,
Làm anh đau em vẫn ở xa anh,
Vì người anh chỉ làm bằng đất, nước,
Tháng ngày trôi, anh đau khổ một mình.

Ðất, nước chẳng cho gì ngoài cái nặng
Và những giọt nước mắt buồn cay đắng.

Sonnet 046

Tim, mắt anh luôn cãi nhau gay gắt:
Làm cách nào mong có thể chia em?
Mắt nhất định đòi trao em cho mắt,
Tim nói rằng nên để đấy cho tim.

Tim quả quyết là em tim giữ
Sâu trong lòng mà mắt chẳng hề hay.
Nhưng đôi mắt không ngớt lời chống cự
Bảo hình em mắt chụp giữ bao ngày.

Ðể chấm dứt mối bất hoà, Lý trí
Ðem hai bên đương sự đặt lên cân
Và kết luận sau hồi lâu suy nghĩ-
Phải chia sao cho ai cũng có phần:

Những gì thuộc về phần ngoài- cho mắt;
Còn phần trong- cho trái tim chân thật.

Sonnet 047

Ðôi mắt anh và trái tim bí mật
Hợp cùng nhau trong nỗi khổ tình em:
Khi vắng em, mắt mong chờ mỏi mắt,
Và tim buồn, da diết nhớ trong đêm.

Chẳng bao giờ bóng hình em mắt thấy
Mà chẳng chia phần cho bạn đồng minh,
Cũng như tim, khi tình yêu trỗi dậy,
Tim không tham lam sung sướng một mình

Thành ra mắt và trái tim nhất trí
Làm chúng ta luôn được ở bên nhau-
Em không thể đi xa hơn ý nghĩ,
Mà về em anh luôn nghĩ trong đầu.

Vâng trong mơ, mỗi lần em, mắt thấy,
Mắt lại gọi trái tim anh cùng dậy.

Sonnet 048

Đồ đạc anh, đem vào kho anh để
Khoá ngoài trong cẩn thận lúc lên đường
Để quay lại vẫn còn nguyên như thế
Để che mù kẻ xấu, bất lương.

Nhưng còn em, người anh yêu hơn cả,
Người cho anh bao vui sướng, buồn rầu.
Khi bên em, bạc vàng là sỏi đá
Thì lúc này, anh biết giấu vào đâu ?

Biết giấu đâu? Chiếc hòm nào có thể
Giấu được em như giấu của trong nhà.
Biết giấu đâu, ngoài tim anh tuổi trẻ
Nơi hoàn toàn em mặc ý vào ra!

Anh vẫn lo giấu em ở đó,
Em ở đâu vẫn là mồi cám dỗ.

Sonnet 050

Tôi ra đi mà trái tim trĩu nặng,
Vì biết ra đi, chốc chốc trên đường
Chỉ nhẩm tính một mình buồn cay đắng:
Bao xa rồi tôi đã cách người thương?

Và con ngựa cũng buồn rầu nựng bước
Vì nỗi buồn không nhẹ nó đang mang
Như thể nó đã tự thầm đoán được
Rằng chủ trên lưng không muốn vội vàng.

Khi giận dữ, tay cầm roi, tôi quất,
Nó đứng yên, chỉ khẽ hý, cúi đầu.
Ôi tiếng hý làm lòng tôi đau thắt,
Hơn roi hằn trên lưng ngựa bầm đau.

Tôi ra đi, gió tung mù bụi đất,
Niềm vui sau lưng, nỗi buồn trước mặt.

Sonnet 055

Lăng tẩm vua dát bạc vàng, đá trắng
Không sống lâu như thơ viết trang này.
Trong thơ anh, hơn vàng em toả sáng.
Không bị đời và thế kỷ làm dây.

Khi chiến tranh vung đôi tay tàn phá
Bắt kim cương, sắt thép phải hoà mềm,
Thì thầm Mars với lửa gươm, tất cả
Bất lực trước bài sonnet viết về em.

Thắng lãng quên, trong thơ em sống mãi
Chấp thời gian và cái chết hung tàn.
Muôn đời sau em sẽ còn ở lại
Cho tới ngày tận thế của trần gian.

Em sẽ sống trong bài thơ anh viết,
Và trong những trái tim yêu mãnh liệt.

Trên đây là các bản Thái Bá Tân dịch thơ của William Shakespeare hay đặc sắc mà chúng tôi đã tìm hiểu và muốn chia sẻ với bạn. Thông qua các bài thơ này bạn sẽ hiểu thêm về phong cách sáng tác của tác giả vĩ đại này. Qua đó cũng chính là một cách để mang văn chương đến gần hơn với người hâm mộ. Đừng quên đón đọc các bài viết tiếp theo của chúng tôi để cùng cập nhật các bài thơ hay nhất bạn nhé!

Xem thêm: Nhà thơ Thái Bá Tân và tuyển tập thơ dịch William Shakespeare phần 2