Tuyển tập thơ Từ ấy hay đặc sắc nhất của Tố Hữu phần 4

Trong tập thơ Từ ấy ta không chỉ cảm nhận được tiếng chim rộn rã hay hương hoa của niềm vui khi Tố Hữu bắt gặp được lý tưởng của Đảng. Mà đó còn là những lời động viên chân thành đối với những số phận còn bất hạnh. Để rồi sau cùng nhân danh cách mạng, tập thơ Từ ấy đã nói lên tiếng thét căm hờn và cũng đã thổi kèn thôi thúc mọi người xông lên. Để đấu tranh và quyết giành lại quyền sống. Hãy cùng đón đọc các bài thơ trong tập thơ Từ ấy bạn nhé!

Giờ quyết định

Không thể nữa, lưng chừng hay tính toán
Trọn đời ta rút gọn ở giờ này.
Bão đã rốc thổi già trên biển loạn
Sống là đây mà chết cũng là đây

Không thể nữa, lơi chèo hay quay lái
Đằng sau kia còn bãi cát nào đâu ?
Chỉ ghê gớm núi chồm trên sóng dại
Chực quăng ta vào mỏm đá nhô đầu

Không thể nữa cầu xin êm gió nước:
Gió vô tri và nước cũng điên cuồng
Phật vẫn lặng như ngàn năm thủa trước
Và Trời hay Thiên chúa chỉ hư không

Không thể nữa, không bao giờ được nữa!
Đoàn ghe ta chỉ sống ở trăm tay
Bão cố xé cho đoàn ta tan rã
Thì mau lên, riết chặt mối ngàn dây!

Xích sát lại, cập kề nhau vững chắc
Dầu sóng tung hay gió quật thâm người
Da rét, mặc! Tả tơi quần áo, mặc
Phải gắng lên: mỗi đứa chúng mình ơi!

Tay bình tĩnh cứ ghìm ôm vững lái
Còn bao nhiêu cứ cắm cổ bơi chèo
Không một tiếng thở dài buông rã rợi
Không một lời để chán nản thầm gieo!

Dầu phải chết một phần ta, cứ chết!
Không kêu ca, không tiếc hối, than phiền.
Quyết không để cả đoàn tan nát hết.
Bạn thuyền ơi! Nỗ lực bơi chèo lên!

Dậy lên thanh niên

Lời Tổ quốc

Hỡi những con khôn của giống nòi
Những chàng trai quý, gái yêu ơi!
Bâng khuâng đứng giữa đôi dòng nước
Chọn một dòng hay để nước trôi?

Hỡi những con khôn của giống nòi
Đã từng đau tự thuở trong nôi
Đã từng thấy Mẹ lăn trong máu
Lệ đã cay chua ngấm nụ cười.

Mẹ đã vì con khổ vạn đời
Hận thù đế quốc quyết khôn nguôi
Còn chi đâu nữa nuôi con lớn
Vú mẹ giờ đây cạn sữa rồi!

Há để ai bênh vực lợi quyền
Dậy lên, tất cả những thanh niên!
Dậy lên, hỡi những linh hồn thép
Dân tộc lưu đầy vạn tập truyền!

Phất ngọn cờ lên, tung bước lên
Với kho hùng khí của thanh niên
Vang lừng mặt trận rung trăm trống
Cách mạng quân ta cướp chính quyền!

Cờ tự do bay rợp chiến đài
Bốn phương trời đỏ rực tương lai
Dậy lên, hỡi những linh hồn trẻ
Máu của con yêu nhuộm thắm đời!

Tranh đấu

Tôi đã sống những ngày điên phẫn uất
Nhưng chưa hề một nữa như hôm nay.
Tôi đã nghe ran nóng máu hăng say
Rung cơ thể khắp đầu tay ngọn tóc
Nhưng chưa biết có bao giờ lại mọc
Ở trong tôi, một núi lửa hơi đầy
Thét vang trời ghê gớm như hôm nay.

Tôi bước giữa một đoàn quân dũng mãnh
Tuy rất ít, nhưng tinh thần cách mệnh
Đủ làm cho nó hoá một sư đoàn.
Trán gân mo nhuộm tím máu căm hờn
Chân đánh nhịp trong một gian khám hẹp
Mà song kín, tường cao và cửa thép
Vẫn không ngăn tiếng thét của tâm hồn.
Tôi sợ gì sức yếu với cô đơn
Lúc tay nắm thành những thanh chuỳ sắt.
Đoàn quân nhỏ, một tinh thần thống nhất
Hai mươi lăm người, chỉ một đầu thôi
Nghiến chặt răng và sủi bọt quanh môi
Rít lên những tiếng kêu dài ghê rợn:
“Đả đảo tra tấn! Đả đảo tra tấn!”
Những tiếng kêu từ đáy ruột dồn lên
Xé gan khô, cắt đứt những thanh huyền
Và mạch máu tưởng tuôn trào đáy mắt!

Cần chi biết đây là gian khám chật
Hay thênh thang đất rộng của muôn người?
Tôi chỉ gào và chỉ nhớ còn tôi
Tôi cố thét, sao vẫn còn nhỏ quá!
Nhưng tức tối, trời ơi! Không thể hả
Như một con chó dại bỗng lên cơn
Tôi lồng lên, tôi cố hét to hơn
Để căm giận trút ào trong tiếng phổi!
Tôi chẳng biết cũng không cần tự hỏi
Bao lâu rồi. Cho đến lúc tàn hơi

Cho đến khi cuống họng vỡ toang rồi
Và huyết quản đứt dòng, tim hộc máu
Tôi sẽ chết sau những giờ chiến đấu.
Cần biết chi gươm súng của quân thù
Chĩa vào đầu cách mạng vẫn cao hô:
“Chống khủng bố! Chống khủng bố!”
Và giữa lúc những giày đinh man rợ
Dùi cao su và những ván dần lưng
Quăng mình theo chiến đấu với đoàn quân
Tôi ngạo nghễ với trăm dòng tư tưởng…

Trong đoàn thể, đi tìm kho lực lượng
Phải, đây rồi, trong những phút nguy nan
Không gì hăng bằng sức một quân đoàn
Giương mắt chĩa vào quân thù ác độc
Những ánh lửa xanh le và hằn học
Hận trào lên khinh cái chết kề bên
Chí miên man theo ý nghĩ lưu truyền:
Phải đạp đổ cường quyền quân đế quốc!
Dù chăng nữa để hồi sinh dân tộc
Phải tan đầu, nát óc, ta cần chi?

Và tự hào, trong những phút đê mê
Tôi thấy cả một đoàn quân chiến thắng
Mà lũ khốn đang già tay đánh mắng
Vẫn than ôi, một lũ chó đê hèn!
Trong niềm vui nóng hổi bốc hơi men
Tôi vụt thấy một ảnh hình: Lê Chưởng
Đang quằn quại, bỗng nghiêng tai sung sướng
Riết căm môi, nhận cái chết không lời

Lúc ngoài kia dân chúng ở trăm nơi
Nghe tiếng réo hận thù vang mặt đất
Như đám cháy trong gió lồng rần rật
Muôn nghìn trái tim, một ngọn lửa thiêng
Triển gân lên, rung chuyển cả dây xiềng
Đồng đứng dậy đạp đầu quân khốn nạn!

Năm xưa

Năm xưa tôi tới chốn này
Trông vời ngọn núi, đá xây thành trì
Băng ngàn lớp lớp mây đi
Gió lay từng trận, rừng cây sóng dồi…

Rồi bỗng bao nhiêu mối hận sầu
Trong lòng tôi, khoét vết thương sâu
Giữa miền địa ngục trần gian ấy
Ôi đã hy sinh biết mấy đầu!

Tôi nhớ đàn anh tự thuở xưa
Thiết tha, tuy chưa gặp bao giờ
Tôi hình dung những linh hồn ấy
Để tặng tình thương trong cõi mơ…

Năm nay lại tới chốn này
Trông vời ngọn núi, đá xây thành trì
Băng ngàn lớp lớp mây đi
Gió lay từng trận, rừng cây sóng dồi…

Xưa cũng trời đây, đất đá đây
Khách qua đường cũ, cũng tôi rày
Cũng từng ấy cảnh, chi đâu khác?
Duy chỉ đời tôi đã đổi thay.

Tôi thấy lòng tôi sao dửng dưng
Vô tâm như một khách quen đường
Những hình ảnh cũ treo lên đó
Song chẳng làm tôi khóc cảm thương.

Có phải chi đâu gió bụi đời
Đã làm khô cạn suối tình tôi?
Phải đâu vì lệ không gieo nữa
Mà hận cừu chung đã dập rồi?

Tôi khóc năm xưa những kiếp tù
Bởi đời tôi đã khổ chi đâu
Đứng ngoài đau khổ, ta thường khổ
Hơn lúc vào trong cảnh khổ đau.

Tôi của năm nay lại chốn này
Thân đày, xích sắt nặng còng tay
Trên đường theo dấu chân muôn bạn
Gót rỗ hằng quen dẫm bước gai

Đau đớn làm tôi hoá dạn dày
Như dòng sông giá buốt tê tay
Lòng không muốn khóc rên than nữa
Tôi chỉ cười thôi, ôi đắng cay!

Con cá, chột nưa

Năm sáu ngày mệt xỉu
Thuốc làm khuây mấy điếu
Vài ba hớp nước trong
Suy nghĩ chuyện bao đồng
Vẫn không ngoài chuyện đói.
Đầu sân, canh bốc khói
Chén cá nức mùi thơm
Lên hoạ với mùi cơm
Sao mà như cám dỗ!
Muốn ngủ mà không ngủ
Cái bụng cứ nằn nì:
“Ăn đi thôi, ăn đi”
Chết làm chi cho khổ!”
Nghe hắn thầm quyến rũ
Tôi đỏ mặt bừng tai:
“Im đi cái giọng mày
Tao thà cam chịu chết!”
Hắn nằm im đỡ mệt
Rồi tha thiết van lơn:
“Đời mới hai mươi xuân
Chết làm chi cho khổ!”
Hắn nói to nói nhỏ
Kể lể chuyện đê hèn
Tôi vẫn cứ nằm yên
Hắn liền thay chiến thuật:
“Thôi thì thôi: cứ vật
Nhưng phải ráng cầm hơi
Theo với bạn với đời
Cho đến ngày kết qủa.
Ăn đi vài con cá
Năm bảy cái chột nưa
Có ai biết ai ngờ?
Thế vẫn tròn danh dự
Không can chi mà sợ
Có hôi miệng hôi mồm
Còn có nước khi hôm
Uống vô là sạch hết!”
Lần này tôi thú thiệt:
Lời hắn cũng hay hay
Lý sự cũng đủ đầy
Nghe ra chừng phải quá!
Ăn đi vài con cá
Năm bảy cái chột nưa
Có ai biết, ai ngờ
Thế vẫn tròn danh dự
Nhưng mà tôi lưỡng lự
Suy nghĩ rồi lắc đầu
Đành không ai biết đâu
Vẫn không làm thế được!
Từ khi chân dấn bước
Trên con đường đấu tranh
Tôi sẵn có trong mình
Đôi mắt thần: chủ nghĩa.
Đã đứng trong đoàn thể
Bềnh vực lợi quyền chung
Sống chết có nhau cùng
Không được xa hàng ngũ
Không thể gì quyến rũ
Mua bán được lương tâm
Danh dự của riêng thân
Là của chung đồng chí
Phải giữ gìn tỉ mỉ
Như tròng mắt con ngươi
Đến cạn máu tàn hơi
Không xa rời kỉ luật
Phải trải lòng chân thật
Không một nét quanh co
Không một bóng lờ mờ
Không một nhăn ám muội!
Bụng nghe chừng biết tội
Từ đó hết nằn nì
Không dám thở than chi
Và tôi cười đắc thắng.

Đôi bạn

Một đêm tối không mưa mà gió lạnh
Thổi đìu hiu vào những chấn song dày
Tôi nằm rên, đói lắm, đã năm ngày
Đèn đợi tắt. Bỗng bên ngoài lặng lẽ
Có tiếng bước chân ai, dặt dè, nhẹ nhẹ
Rồi âm thầm hiện trước cửa xà lim
Một bóng đen. Người lính gác đi rình?
Tôi nghĩ thế, và làm thinh chỉ ngó.

Cái bóng sẽ nghiêng đầu qua cửa sổ
Rồi kêu vô bằng giọng cổ: “Tường ơi!”
Tiếng quen quen. À phải, bạn đây rồi!
Tôi nhỏm dậy, tới gần se sẽ đáp:
“Bác đấy bác? Tường đây, mai lại gặp
Đêm lạnh rồi, cơ khổ bác mang tơi!”
Cái tơi gà xích lại ngó vào tôi
Rồi nức nở: “Tường ơi! Anh đói lắm?
Tôi chỉ sợ qua đây đà quá chậm
Mất anh rồi, tôi khổ biết bao nhiêu!”

Cả lòng tôi khi ấy rố trăm chiều!
Tôi muốn nói một đôi lời an ủi
Nhưng lại sợ động lòng anh quá vội
Nên nghẹn ngào, chỉ ấp úng: “Bác ơi!
Thôi bác đừng khóc nữa, khổ lòng tôi!”
Người lính sẽ đưa tay, chùi nước mắt
Tôi những tưởng nỗi lòng anh tạm tắt
Nhưng mà không, anh mếu máo: “Tường nầy!
Mới khi mai, cụ sứ tuốt lên đây
Hắn nói rứa: “Chết thì cho manh chiếu!”
Rồi không đợi tôi phân trần anh hiểu
Người bạn già lại nức nở trong tơi…
Biết làm sao ngăn cản được bằng lời
Tiếng khóc của chân tình đau đớn ấy!
Tôi chỉ đợi cơn buồn anh dịu lại
Mới nên lời khuyên giải một vài câu:
“Bác đừng nên khóc nữa, đã chi đâu
Đói chỉ mới dăm ngày, chưa đến liệt
Mà dẫu phải mai đây rồi sức kiệt
Anh em tôi có chết một đôi người
Chết đôi người nhưng để được ngày mai
Quyền lợi cướp giành lui cho kẻ sống
Thì chết đó có chi đâu là uổng?
Dứt đời đi mà vẫn cứ yên lòng!
Đời chúng ta còn lắm nỗi lao lung
Mà muốn sống, phải xông vào cái chết
Phải tranh đấu đến kì cùng, quyết liệt
Còn một giây, còn một chút tàn hơi
Là phải còn tranh đấu mãi không thôi
Lấy xương máu mà chọi cùng sắt lửa!”

Người lính gác đứng im, không khóc nữa
Chỉ nghẹn ngào kể lể với lòng tôi:
“Rồi anh em nếu chết một đôi người
Đau đớn thế, tôi sao cầm nước mắt?”
Tôi chẳng nói, chuồi tay qua cửa sắt
Và ngậm ngùi: “Bác cầm lấy tay cho!”
Cái bàn tay lính riết cái tay tù
Đôi cơ thể tưởng ôi hoà trộn máu.
Với tất cả bao nhiêu tình ngọc báu
Của đôi linh hồn khổ tối hôm nay
Phút đậm đà, tôi sẽ kéo bàn tay
Dày dạn đó, nghe chuyển đầy sức mạnh
Và cúi xuống hôn nồng trong tay lạnh…

Rồi bâng khuâng đôi bạn dưới đêm mờ
Trông lên trời le lói ánh sao sa
Cùng im lặng để nghe lòng chung điệu.

Trăng trối

Từ thuở ấy, quăng thân vào gió bụi
Đến hôm nay phút chết đã kề bên
Đến hôm nay kiệt sức, tôi nằm rên
Trên ván lạnh không mảnh mền, manh chiếu.
Đời cách mạng, từ khi tôi đã hiểu
Dấn thân vô là phải chịu tù đày
Là gươm kề cận cổ, súng kề tai
Là thân sống chỉ coi còn một nửa
Bao khổ ấy, thôi cần chi nói nữa
Bạn đời ơi! Ta đã hiểu nhau rồi.

Nếu mai đây có chết một thân tôi
Hai mươi tuổi, tim đang dào dạt máu
Hai mươi tuổi, hồn quay trong gió bão
Gân đang săn và thớ thịt căng da
Đời mặn nồng hứa hẹn biết bao hoa!
Hai mươi tuổi mới qua vòng thơ bé
Dù phải chết, chết một đời trai trẻ
Liệm thân tàn bằng một mảnh chiếu con
Rồi chôn xương rục thối dưới chân cồn
Hay phơi xác cho một đàn quạ rỉa?
Tôi chẳng tiếc, chỉ cười trong mai mỉa
Bao nhiêu hình ảnh đó vẽ quanh tôi.

Tiếc làm chi? Thế cũng đã sống rồi.
Trường giông tố mấy năm trời vật lộn
Với cách mạng, tôi không hề đùa bỡn
Và không hề dám chối một nguy nan.
Dẫu bao nhiêu thành quả của thanh xuân
Tôi mới hái một đôi lần ít ỏi
Và bên bạn, chỉ là tên lính mới
Gót chân tơ chưa dày dạn phong trần
Tôi vẫn hằng tự nghĩ: “Miễn quên thân
Dâng tất cả để tôn thờ chủ nghĩa
Thế cũng được, lựa chi nhiều tài trí
Mới là tên lính quý của đoàn quân?
Và lòng vui, trí nhẹ đủ trăm phần
Tôi sẽ chết bình yên, không hối hận
Tôi sẽ chết như bao nhiêu số phận
Nẻo đường xa đã mạnh dấn chân vào
Đã từng lăn trong máu dưới gươm trào
Thân đã nặng bởi bao gông xiềng xích!
Tôi sẽ chết tuy chưa về đến đích
Nhưng cần chi, đã có bạn chung đời
Tung hoành trên mặt đất bốn phương trời
Trường giao chiến không một giờ phút lặng!
Rồi chiến thắng sẽ về ta, chiến thắng
Và tương lai, ta sẽ chiếm về ta!
Trường đấu tranh là một bản hùng ca
Ta sẽ chết trong điệu đàn tranh đấu.

Đây là tiếng, hỡi bạn đời yêu dấu
Của một người bạn nhỏ, trước khi đi
Đây là lời trăng trối để chia ly
Hãy đón nó, bạn đời ơi, đón nó!
Đường tranh đấu không một giờ thoái bộ
Sống đã vì cách mạng, anh em ta
Chết cũng vì cách mạng, chẳng phiền hà!
Vui vẻ chết như cày xong thửa ruộng
Lòng khoẻ nhẹ anh dân quê sung sướng
Ngửa mình trên liếp cỏ ngủ ngon lành
Và trong mơ thơm ngát lúa đồng xanh
Vui nhẹ đến trên môi cười hy vọng.

Trên đây là những bài thơ trong tập thơ Từ ấy mà chúng tôi đã chọn lọc và muốn chia sẻ với bạn. Thông qua tập thơ này bạn sẽ hiểu thêm về cuộc đời của Tố Hữu. Cũng như sâu thẳm đằng sau ấy chính là những suy nghĩ, lý tưởng của nhà thơ. Đừng quên đón đọc các phần tiếp theo của tập thơ này bạn nhé!

Xem thêm: Tuyển tập thơ Từ ấy hay đặc sắc nhất của Tố Hữu phần 5